Inventory number IRN Number of state registration
0322РК01434 AP15473224-KC-22 0122РК00916
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 0
International publications: 0 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Patents Amount of funding Code of the program
0 2447030 AP15473224
Name of work
Разработка новых подходов к построению теории научных революций
Type of work Source of funding Report authors
Fundamental Витулёва Елизавета Сергеевна
0
0
1
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Некоммерческое акционерное общество "Казахский национальный университет имени аль-Фараби"
Abbreviated name of the service recipient НАО "КазНУ им. аль-Фараби"
Abstract

Теории научных революций.

Ғылыми революция теориялары.

Цель проекта – разработка предпосылок для создания комплексной теории научно-технических революций, синтезирующей концепции, восходящие к работам Т. Куна, Й. Шумпетера и В.И. Вернадсткого, на основе рассмотрения науки как социальной институции, генерирующей нематериальные активы, ликвидность которых зависит от характера восприятия их идейной основы обществом.

Жобаның мақсаты-ғылыми-техникалық революциялардың кешенді теориясын құрудың алғышарттарын жасау, т.Кун, Й. Шумпетер және В.И. Вернадсткий, ғылымды материалдық емес активтерді тудыратын әлеуметтік институт ретінде қарастыру негізінде, олардың өтімділігі қоғамның олардың идеялық негізін қабылдау сипатына байланысты.

Методология проекта построена на: - применении методов институциональной экономики к описанию науки как социальной институции, генерирующей, в первую очередь, нематериальные активы; - применении физической теории ноосферы для описания «стоимости» нематериальных активов в современном обществе; - доказательстве того, что высокая степень сопротивления инновациям является «нормальным» состоянием общества, что приводит к объективным механизмам возникновения научных революций.

Жобаның әдістемесі: - ғылымды бірінші кезекте материалдық емес активтерді генерациялайтын әлеуметтік институт ретінде сипаттауға институционалдық экономика әдістерін қолдану; - қазіргі қоғамдағы материалдық емес активтердің "құнын" сипаттау үшін ноосфераның физикалық теориясын қолдану; - инновацияларға қарсылықтың жоғары дәрежесі қоғамның "қалыпты" күйі екендігінің дәлелі, бұл ғылыми революциялардың пайда болуының объективті тетіктеріне әкеледі.

В условиях резкого падения производительности капитала, вкладываемого в перспективные исследования и разработки, требуется выявить механизмы, обеспечивающие возможность компенсации существующих трендов. Это требует переосмысления существующий теорий научных революций, в которых игнорируются экономические факторы, а главное – факторы, обусловленные спецификой социокультурного кода (базовые существующие теории построены на основе анализа развития науки, понимаемой как социальная институция, отвечающей западноевропейскому социокультурному коду). Решение данной задачи требует привлечения как теории социокультурных кодов, так и рассмотрения науки как институции, производящей нематериальные активы, т.е. требует перехода на философский уровень анализа, поскольку необходимо не просто междисциплинарный подход, но синтез подходов, используемых в классическом науковедении, институциональной экономике, психологии научного творчества и т.д. В том числе, необходим синтез науководения с теорией инноваций Йозефа Шумпетера, так как возникновение новой парадигмы науки (смена таких парадигм и трактуется как научная революция) допустимо трактовать как инновацию более высокого порядка – инновацию, позволяющую другие инновации.

Перспективалық зерттеулер мен әзірлемелерге салынған капитал өнімділігінің күрт төмендеуі жағдайында қолданыстағы трендтерді өтеу мүмкіндігін қамтамасыз ететін тетіктерді анықтау қажет. Бұл қайта қарастыруды қажет етеді бар экономикалық факторларды елемейтін ғылыми революциялар теориялары, ең бастысы әлеуметтік – мәдени кодтың ерекшелігіне байланысты факторлар (негізгі қолданыстағы теориялар батыс еуропалық әлеуметтік-мәдени кодқа сәйкес келетін әлеуметтік институт ретінде түсінілетін ғылымның дамуын талдау негізінде құрылған). Бұл мәселені шешу әлеуметтік-мәдени кодтар теориясын да, ғылымды материалдық емес активтерді өндіретін институт ретінде қарастыруды да талап етеді, яғни талдаудың философиялық деңгейіне көшуді талап етеді, өйткені тек пәнаралық тәсіл ғана емес, сонымен қатар классикалық ғылымда, институционалдық экономикада, ғылыми шығармашылық психологиясында және т. б. қолданылатын тәсілдердің синтезі қажет. Сонымен қатар, Йозеф Шумпетердің инновациялар теориясымен ғылыми синтез қажет, өйткені ғылымның жаңа парадигмасының пайда болуы (мұндай парадигмалардың өзгеруі және ғылыми революция ретінде түсіндіріледі) жоғары ретті инновация – басқа инновацияларға мүмкіндік беретін инновация ретінде түсіндірілуі мүмкін.

Не предусмотрены.

Қарастырылмаған.

Внедрение в текущем году не предусмотрено.

Ағымдағы жылы енгізу көзделмеген.

Прикладное науковедение, в том числе, разработка инструментов формирования научно-технической политики.

Қолданбалы ғылым, оның ішінде ғылыми-техникалық саясатты қалыптастыру құралдарын әзірлеу.

UDC indices
001
International classifier codes
02.00.00; 12.01.00;
Key words in Russian
Научные революции; коммуникационная среда; теория инноваций; науковедение; наукометрия; ноосфера; нейронная сеть;
Key words in Kazakh
Ғылыми революциялар; байланыс ортасы; инновация теориясы; ғылымтану; ғылымометрия; ноосфера; нейрондық желі;
Head of the organization Айдосов Нуржан Сарсынбекович / магистр
Head of work Витулёва Елизавета Сергеевна / Нет