The object of research, development or design (in Russian) : Разработка математической модели фазово-структурного строения сплава содержащего высокоактивные элементы Al-Si-Ca-Mn, определение оптимальных соотношении элементов в составе сплава, количественных параметров, способов его применения, а также установление закономерностей влияния на структуру, характер и морфологию неметаллических включений при раскислении и легировании комплексным сплавом.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Құрамында белсенділігі жоғары Al-Si-Ca-Mn элементтері бар қорытпаның фазалық-құрылымдық күйінің математикалық моделін жасау, қорытпаның құрамындағы элементтердің оңтайлы қатынасын, сандық параметрлерін, оны қолдану әдістерін, сонымен қатар тотықсыздандыру және күрделі қорытпамен легірлеу кезінде бейметалл қосындылардың құрылымына, табиғатына және морфологиясына әсер ету заңдылықтарын анықтау.

Aim of work (in Russian) : Разработка математической модели позволяющей описать фазово-структурное строение сплава многокомпонентного состава Al-Si-Ca-Mn, выведение закономерностей влияния на структуру, характер и морфологию неметаллических включений обрабатываемых марок сталей. Определение оптимальных соотношений элементов в сплаве, определение количественных параметров, эффективных способов его применения.

Aim of work (in Kazakh) : Көп компонентті Аl-Si-Ca-Mn қорытпасының фазалық-құрылымдық түзілуін сипаттауға мүмкіндік беретін математикалық үлгіні жасау, өңделген болат маркаларының бейметалл қосылыстарының құрылымына, сипаты мен морфологиясына әсер ету заңдылықтарын шығару. Қорытпадағы элементтердің оңтайлы арақатынасын, сандық параметрлерін қолданудың тиімді әдістерін анықтау.

Методы исследования (на русском) : Технический, химический анализы шихтовых материалов, расчётные методы, термодинамическое моделирование.

Методы исследования (на казахском) : Шихта материалдарының техникалық, химиялық талдаулары, есептеу әдістері, термодинамикалық модельдеу.

Obtained results and novelty (in Russian) : Проведен анализ и сбор термодинамических данных соединений, на основе теоретических методов расчёта уточнены термодинамические константы неорганических соединений, и определены неизвестные термодинамические параметры соединений. Проведено термодинамическое моделирование процесса выплавки опытного сплава, с применением термохимического программного комплекса - HSC Chemistry позволивший установить оптимальные температурные интервалы переходов основных элементов в состав опытного сплава. Проведением комплекса исследований получены необходимые исходные данные для разработки математической модели базовой системы Fe-Al-Si-Ca-Mn.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Қосылыстардың термодинамикалық деректерін талдау және жинау жүргізілді, есептеудің теориялық әдістері негізінде бейорганикалық қосылыстардың термодинамикалық константалары нақтыланды және қосылыстардың белгісіз термодинамикалық параметрлері анықталды. Термохимиялық бағдарламалық кешенді - HSC Chemistry қолдана отырып, тәжірибелік қорытпаны балқыту процесін термодинамикалық модельдеу жүргізілді, бұл негізгі элементтердің тәжірибелік қорытпаның құрамына өтуінің оңтайлы температуралық интервалдарын орнатуға мүмкіндік берді. Зерттеулер кешенін жүргізу арқылы Fe-Al-Si-Ca-Mn базалық жүйесінің математикалық моделін әзірлеу үшін қажетті бастапқы деректер алынды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : С помощью известных методик расчётов термодинамических величин рассчитаны средние значения стандартной энтальпии образования и стандартной энтропии соединений системы Fe-Al-Si-Ca-Mn, для которых отсутствуют данные в справочной литературе. Термодинамическим моделированием процесса выплавки опытного сплава установлены температурные интервалы переходов основных элементов в состав комплексного сплава. Результаты предварительных расчётов показали возможность получения опытного сплава с химическим составом, масс. %: кремния 35-43; марганца 17-34; алюминия 7-20; кальция 3-7%, углерода 0,1-0,8; серы 0,01-0,07, фосфора 0,07-0,5 и остальное железо.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Термодинамикалық шамаларды есептеудің белгілі әдістерінің көмегімен анықтамалық әдебиеттерде деректер жоқ Fe-Al-si-Ca-Mn жүйесінің қосылыстарының түзілуінің стандартты энтальпиясының және стандартты энтропиясының орташа мәндері есептеледі. Тәжірибелік қорытпаны балқыту процесін термодинамикалық модельдеу негізгі элементтердің күрделі қорытпаның құрамына өтуінің температуралық интервалдарын белгілейді. Алдын ала есептеулердің нәтижелері химиялық құрамы, массасы бар тәжірибелік қорытпаны алу мүмкіндігін көрсетті. % : кремний 35-43; марганец 17-34; алюминий 7-20; кальций 3-7%, көміртегі 0,1-0,8; күкірт 0,01-0,07, фосфор 0,07-0,5 және қалған темір.

Level of implementation (in Russian) : После проведения серии испытаний по определению оптимальных количественных параметров и эффективных способов применения опытного сплава, найденные решения задач могут быть рекомендованы для использования на сталеплавильных цехах.

Level of implementation (in Kazakh) : Оңтайлы сандық параметрлерді және тәжірибелік қорытпаны қолданудың тиімді әдістерін анықтау бойынша бірқатар сынақтар өткізілгеннен кейін, болат балқыту цехтарында пайдалану үшін табылған есептердің шешімдерін ұсынуға болады.

Efficiency (in Russian) : Проведение фундаментальных исследований влияния на структуру, характер и морфологию неметаллических включений в различных марках сталей при раскислении и легировании опытным сплавом расширит сырьевую базу, позволит более объективно оценивать эффективность использования многокомпонентных сплавов при раскислении и легировании различных марок сталей. Даст возможность загрузить простаивающие цеха, и даже организовать собственное производство комплектующих и запасных частей для горнодобывающей, автомобилестроения и сельхоз строительной отрасли.

Efficiency (in Kazakh) : Тәжірибелік қорытпамен тотықсыздандыру және легирлеу кезінде болаттардың әртүрлі маркаларындағы металл емес қоспалардың құрылымына, сипатына және морфологиясына әсер ету бойынша іргелі зерттеулер жүргізу шикізат базасын кеңейтеді, болаттардың әртүрлі маркаларын тотықсыздандыру және легирлеу кезінде көп компонентті қорытпаларды пайдалану тиімділігін объективті бағалауға мүмкіндік береді. Бұл тоқтап тұрған цехтарды жүктеуге, тіпті тау-кен, автомобиль және ауылшаруашылық құрылыс салалары үшін компоненттер мен қосалқы бөлшектердің жеке өндірісін ұйымдастыруға мүмкіндік береді.

Field of application (in Russian) : Металлургия, ферросплавная и сталеплавильная промышленность.

Field of application (in Kazakh) : Металлургия, ферроқорытпа және болат балқыту өнеркәсібі.