The object of research, development or design (in Russian) : Западный регион Казахстана

The object of research, development or design (in Kazakh) : Қазақстанның батыс аймағы

Aim of work (in Russian) : Выявление условий и факторов процесса деградации земель Западно-Казахстанского региона и разработка геоинформационной системы (ГИС) мониторинга засухи и эрозии почв на основе космических съемок и многолетних метеорологических данных в целях устойчивого землепользования.

Aim of work (in Kazakh) : Қазақстанның Батыс аймағындағы жердің тозу процесінің жағдайлары мен факторларын анықтау және жерді тұрақты пайдалану үшін спутниктік түсірілімдер мен ұзақ мерзімді метеорологиялық мәліметтер негізінде құрғақшылық пен топырақ эрозиясын бақылаудың географиялық ақпараттық жүйесін (ГАЖ) әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : В целях выполнения задач исследования наряду с традиционными картографическими, полевыми, лабораторными методами будут применяться современные методы исследования (аэрокосмический, статистический анализ, ГИС технологий). А также, для выяснения динамики изменения климатической ситуации во времени и пространстве, методы географического и метеорологического анализа будут использованы при региональном анализе объекта исследования. Будут исследованы процессы формирования рельефа и их деградации, с использованием сконструированных моделей на базе ГИС технологий. Для создания геоинформационной базы данных с атрибутивными данными и для обработки интерпретации данных ДЗЗ будут использованы прикладные программы, как QGIS, ArcGIS, Supermap, SNAP, ENVI

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу міндеттерін орындау үшін дәстүрлі картографиялық, далалық, зертханалық әдістермен қатар заманауи зерттеу әдістері (аэроғарыштық, статистикалық талдау, ГАЖ технологиялары) қолданылатын болады. Сондай-ақ, климаттық жағдайдың уақыт пен кеңістіктегі өзгеру динамикасын нақтылау үшін зерттеу объектісін аймақтық талдауда географиялық және метеорологиялық талдау әдістері қолданылады. ГАЖ технологиялары негізінде құрастырылған модельдер арқылы рельефтің қалыптасу үрдістертері және олардың деградациясы зерттеледі. QGIS, ArcGIS, Supermap, SNAP, ENVI сияқты қолданбалы бағдарламалар атрибут деректері бар геоақпараттық дерекқорды құру және қашықтан зондтау деректерінің интерпретациясын өңдеу үшін пайдаланылады.

Obtained results and novelty (in Russian) : Полученные результаты: - Осуществлен поиск и подготовка цифровых картографических материалов с созданием цифровой основы ГИС объекта исследования - Изучены физико-географические особенности объекта исследования - Проанализированы современное состояние сельскохозяйственных угодий объекта исследования, а также степень деградационных процессов и опустынивания - Осуществлён поиск и подготовка космических снимков для расчета индексов NDVI, NDWI, NDDI и коэффициент С. - Построена цифровая модель рельефа для расчета LS и P факторов. - Проведен поиск и сбор материалов о почвах и условиях почвообразования территории для создания базы и расчета фактора эродируемости почвы (K фактор). - Получены данные об осадках с метеостанции в районе исследования для анализа трендов осадков и для расчета фактора эрозионной активности осадков (R фактор). Новизна. Большая часть территории Казахстана располагается в засушливой зоне и процессам опустынивания и деградации земель подвержено в разной степени около 76 % территории. Данные об ухудшении качественного состояния земель сельскохозяйственного использования требуют тщательного анализа. Определение границ и тенденции развития деградированных агроландшафтов, разработка путей их предотвращения и восстановления продуктивности земель является актуальным. Поэтому, мониторинг и оценка рисков климатических бедствий (засухи и эрозии) и их воздействия на сельское хозяйство является важнейшей составной частью в исследовании аридной зоны Казахстана.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Нәтижелер: - зерттеу объектісінің ГАЖ цифрлық негізін құрумен картографиялық материалдарды іздеу және дайындау жүзеге асырылды. - зерттеу объектінің физикалық-географиялық ерекшеліктері зерттелді - ауыл шаруашылығы жерлерінің ағымдағы жай-күйіне, сондай-ақ деградация үрдістері мен шөлейттену дәрежесіне талдау жасалды. - NDVI, NDWI, NDDI индекстерін және С коэффициентін есептеу үшін спутниктік суреттерді іздеу және дайындау жұмыстары жүргізілді. - LS және P факторларын есептеу үшін цифрлық рельеф моделі құрастырылды. - Деректер базасын құру және топырақтың эрозияға ұшырау коэффициентін (К фактор) есептеу үшін топырақтар мен аумақтың топырақ түзілу жағдайлары бойынша мәліметтер, жинақталды. - Жауын-шашынның тенденцияларын талдау және эрозиялық белсенділік коэффициентін (R фактор) есептеу үшін зерттеу метеостанциядан жауын-шашын деректері алынды. Жаңалығы. Қазақстан аумағының көп бөлігі құрғақ аймақта орналасқан, ал аумақтың 76% жуығы әртүрлі дәрежеде шөлейттену және деградация үрдістеріне ұшыраған. Ауыл шаруашылығы алқаптарының сапасының нашарлауы мұқият талдауды қажет етеді. Бұзылған ауылшаруашылық ландшафттарының шекаралары мен даму қарқынын анықтау, олардың алдын алу және жер өнімділігін қалпына келтіру жолдарын әзірлеу өзекті болып табылады. Сондықтан, климаттық апаттардың (құрғақшылық пен эрозия) қауіп-қатерін және олардың ауыл шаруашылығына әсерін бақылау және бағалау Қазақстанның құрғақ аймағын зерттеудің маңызды бөлігі болып табылады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : С применением данных ДЗЗ и на основе многолетних климатических данных выявлены участки, уязвимые к засухе на региональном уровне для дальнейшего определения рисков климатических бедствий на развитие сельского хозяйства региона

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Қашықтан зондтау және ұзақ мерзімді климаттық деректер негізінде аймақтағы ауыл шаруашылығын дамыту үшін климаттық апаттардың тәуекелдерін одан әрі анықтау мақсатында құрғақшылыққа осал аймақтар анықталды

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : Социально-экономический эффект заключается в выявление условий и факторов процесса деградации земель Западно-Казахстанского региона и создании основы геоинформационной системы (ГИС) мониторинга засухи и эрозии почвы на основе космических съемок и многолетних метеорологических данных в целях устойчивого землепользования

Efficiency (in Kazakh) : Әлеуметтік-экономикалық нәтижеге жерді тұрақты пайдалану үшін Батыс Қазақстан аймағындағы жердің тозу үрдісінің жағдайлары мен факторларын анықтау және спутниктік түсірілімдер мен ұзақ мерзімді метеорологиялық мәліметтер негізінде құрғақшылық пен топырақ эрозиясын бақылаудың географиялық ақпараттар жүйесінің (ГАЖ) негізін құру жатады

Field of application (in Russian) : Министерство сельского хозяйства РК, местные органы власти, крестьянские хозяйства и НИИ

Field of application (in Kazakh) : ҚР ауыл шаруашылық министрлігі, жергілікті атқарушы органдар, шаруа қожалықтар және ғылыми зерттеу институттары