The object of research, development or design (in Russian) : Технология выплавки углеродистых марок феррохрома с использованием высокозольных каменных углей.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Жоғары күлді тасты көмірлерді қолдана отырып, феррохромның көміртекті маркілерін балқыту технологиясы.

Aim of work (in Russian) : Целью проекта является исследование возможности снижения себестоимости углеродистого феррохрома за счет частичной замены дорогостоящего металлургического кокса высокозольными каменными углями, а также их влияния на технологические показатели производства.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты қымбат металлургиялық коксты жоғары күлді тас көмірмен ішінара алмастыру есебінен көміртекті феррохромның өзіндік құнын төмендету мүмкіндігін, сондай-ақ олардың өндірістің технологиялық көрсеткіштеріне әсерін зерттеу болып табылады.

Методы исследования (на русском) : Химический, дифференциально-термический анализ, удельное электросопротивление.

Методы исследования (на казахском) : Химиялық, дифференциалды-термиялық талдау, меншікті электр кедергісі.

Obtained results and novelty (in Russian) : Была проведена металлургическая оценка качеств, используемых высокозольных каменных углей месторождений «Сарыадыр» и «Борлы» для выплавки углеродистого феррохрома. Определили технический состав углей, %: A 45-56, V 12-17, W 5-10, Cтв. 38-45 и химический состав золы, %: SiO2 55-65, Al2O3 22-35, CaO 2-5, Feoбщ. до 5. Проведено исследование по измерению удельного электросопротивления угля при нагреве. Определено, что при равных значениях зольности (50%) в интервале температур 700-990°С удельное электросопротивление угля «Сарыадыр» выше «Борлы» (на 20-30%). Значения удельного электросопротивления составляет 2,5-0,5 Ом·см. Исследованы фазовые превращения высокозольных каменных углей при нагреве методом дифференциально-термического анализа (ДТА) до температуры 1500°С в окислительной атмосфере. Согласно ДТА высокозольные угли имеют несколько ярко выраженных термических эффектов, которые связанны с удалением влаги, выделением летучих, с увеличением теплопроводности угля при переходе его в пластическое состояние. Экзотермический эффект при температуре 1395°С характеризуют образование муллита. Подобран оптимальный состав шихтовой смеси для выплавки углеродистого феррохрома, %: высокозольный уголь - 26, хромовая руда - 57, металлургический кокс - 17.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Көміртекті феррохромды балқыту үшін қолданылатын «Сарыадыр» және «Борлы» кен орындарының жоғары күлді тас көмірлерінің сапасын металлургиялық бағалау жүргізілді. Көмірдің техникалық құрамы,%: A 45-56, V 12-17, W 5-10, Сқ. 38-45 және күлдің химиялық құрамы анықталды,%: SiO2 55-65, Al2O3 22-35, CaO 2-5, Feжал. 5-ке дейін. Қыздыру кезіндегі көмірдің меншікті электр кедергісін өлшеу бойынша зерттеу жүргізілді. 700-990°С температура аралығында күлділіктің тең мәндерінде (50%) «Сарыадыр» көмірінің меншікті электр кедергісі «Борлыдан» жоғары (20-30%-ға) екендігі анықталды. Меншікті электр кедергісінің мәні 2,5-0,5 Ом·см құрайды.·Дифференциалды-термиялық талдау (ДТТ) әдісімен тотығу атмосферасында 1500°С температураға дейін қыздыру кезінде жоғары күлді тас көмірлердің фазалық түрленулері зерттелді. ДТТ-ға сәйкес жоғары күлді көмірлер бірнеше айқын термиялық әсерлерге ие, олар ылғалдың кетуіне, ұшпа заттардың бөлінуіне, көмірдің пластикалық күйге ауысқан кездегі жылу өткізгіштігінің жоғарылауына байланысты. 1395°C температурада экзотермиялық әсер муллиттің түзілуін сипаттайды. Көміртекті феррохром балқыту үшін шикіқұрам қоспасының оңтайлы құрамы таңдалды,%: жоғары күлді көмір - 26, хром кені - 57, металлургиялық кокс-17.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Определили технический состав углей, %: A 45-56, V 12-17, W 5-10, Cтв. 38-45 и химический состав золы, %: SiO2 55-65, Al2O3 22-35, CaO 2-5, Feoбщ. до 5. Проведено исследование по измерению удельного электросопротивления угля при нагреве. Определено, что при равных значениях зольности (50%) в интервале температур 700-990°С удельное электросопротивление угля «Сарыадыр» выше «Борлы» (на 20-30%). Согласно ДТА высокозольные угли имеют несколько ярко выраженных термических эффектов, которые связанны с удалением влаги, выделением летучих, с увеличением теплопроводности угля при переходе его в пластическое состояние. Экзотермический эффект при температуре 1395°С характеризуют образование муллита. Оптимальный состав шихтовой смеси для выплавки углеродистого феррохрома, %: высокозольный уголь - 26, хромовая руда - 57, металлургический кокс - 17.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Көмірдің техникалық құрамы,%: A 45-56, V 12-17, W 5-10, Сқ. 38-45 және күлдің химиялық құрамы анықталды,%: SiO2 55-65, Al2O3 22-35, CaO 2-5, Feжал. 5-ке дейін. Қыздыру кезіндегі көмірдің меншікті электр кедергісін өлшеу бойынша зерттеу жүргізілді. 700-990°С температура аралығында күлділіктің тең мәндерінде (50%) «Сарыадыр» көмірінің меншікті электр кедергісі «Борлыдан» жоғары (20-30%-ға) екендігі анықталды. ДТТ-ға сәйкес жоғары күлді көмірлер бірнеше айқын термиялық әсерлерге ие, олар ылғалдың кетуіне, ұшпа заттардың бөлінуіне, көмірдің пластикалық күйге ауысқан кездегі жылу өткізгіштігінің жоғарылауына байланысты. 1395°C температурада экзотермиялық әсер муллиттің түзілуін сипаттайды. Көміртекті феррохром балқыту үшін шикіқұрам қоспасының оңтайлы құрамы,%: жоғары күлді көмір - 26, хром кені - 57, металлургиялық кокс-17.

Level of implementation (in Russian) : не предусмотрено проектом

Level of implementation (in Kazakh) : жоба бойынша қарастырылмаған

Efficiency (in Russian) : Частичная замена дорогостоящего кокса менее дефицитными углеродистыми восстановителями - высокозольными углями при выплавке высокоуглеродистого феррохрома.

Efficiency (in Kazakh) : Жоғары көміртекті феррохром балқыту кезінде қымбат коксты тапшы емес көміртекті тотықсыздандырғыштармен - жоғары күлді көмірлермен ішінара ауыстыру.

Field of application (in Russian) : Металлургия, ферросплавное производство.

Field of application (in Kazakh) : Металлургия, ферроқорытпа өндірісі.