The object of research, development or design (in Russian) : Катаклизмические переменные звезды

The object of research, development or design (in Kazakh) : Катаклизмалық айнымалы жұлдыздар

Aim of work (in Russian) : Цель работы заключается в количественной оценке эволюции структур в аккреционных дисках катаклизмических переменных.

Aim of work (in Kazakh) : Бұл жұмыстың мақсаты катаклизмдік айнымалылардың аккрециялық дискілеріндегі құрылымдардың эволюциясын сандық бағалау болып табылады.

Методы исследования (на русском) : Фотометрические наблюдения, моделирование кривых блеска, информационно-энтропийный анализ.

Методы исследования (на казахском) : Фотометриялық бақылаулар, жарқырау қисығын модельдеу, ақпараттық-энтропиялық талдау.

Obtained results and novelty (in Russian) : Согласно календарному плану данного проекта был проведен литературный анализ предполагаемых SU UMa систем со спиральными структурами. Для выбора потенциальных объектов исследования был произведен первичный (предварительный) анализ собранных кривых блеска с базы данных AAVSO, а также с базы данных космического телескопа TESS. Данные кривые блеска выбранных объектов демонстрируют двухгорбовые профили, которые, согласно современным представлениям интерпретируются наличием спиральных структур в аккреционных дисках. Дополнительно, был произведен предварительный анализ кривых блеска с помощью программного кода CVLab. В результате был сформирован следующий список объектов для анализа структур аккреционных дисков: EZ Lyn, ASASSN-13bc, V650 Peg, NY Ser, SDSS J173008.38+624754.7, SDSS J005347.32 + 405548.5, V1504 Cyg, AR And, SDSS J153015.04+094946.3, PTFS 1720h, PTFS 1720i, VZ Aqr.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Бұл жобаның күнтізбелік жоспарына сәйкес, спиральды құрылымы бар SU UMa типіндегі жүйелеріне әдебиеттік шолу жасалынды. Зерттеу жұмысының объектілерін таңдау мақсатында AAVSO мәліметтер базасымен TESS ғарыштық телескобының мәліметтер базасынан жарқырау қисықтарына бірінші ретті зерттеу жүргізілді. Таңдалған объектілердің жарқырау қисықтары қос дөңес профильдерді көрсетеді, олар қазіргі заманғы тұжырымдамаларға сәйкес аккрециялық дискілердегі спираль құрылымдарының болуымен түсіндіріледі. Сонымен қатар, CVLab бағдарламалық коды арқылы жарқырау қисықтарын модельдеу арқылы алдын ала талдауы жүргізілді. Нәтижесінде аккрециялық диск құрылымдарын талдау үшін объектілердің келесі тізімі қалыптастырылды: EZ Lyn, ASASSN-13bc, V650 Peg, NY Ser, SDSS J173008.38+624754.7, SDSS J005347.32 + 405548.32, CARg, And CARg. SDSS J153015.04 +094946.3, PTFS 1720h, PTFS 1720i, VZ Aqr.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Подготовлена соответствующая техническая инфраструктура для реализации проекта, в том числе выделены вычислительные мощности для моделирования, а также информационно-энтропийного анализа структур в аккреционных дисках катаклизмических переменных. Данная техническая инфраструктура также используется для дипломных работ студентов. В результате чего студенты приобретут дополнительные навыки работы с многопроцессорными компьютерами.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жобаны жүзеге асыру үшін тиісті техникалық инфрақұрылым дайындалды, оның ішінде модельдеу үшін есептеу қуатын бөлу, сондай-ақ катаклизмдік айнымалылардың аккрециялық дискілеріндегі құрылымдардың ақпараттық-энтропиялық талдауы жүргізілді. Бұл техникалық инфрақұрылым студенттік диссертациялар үшін де қолданылады. Нәтижесінде студенттер көппроцессорлы компьютерлермен жұмыс істеудің қосымша дағдыларын игереді.

Level of implementation (in Russian) : Результаты научно-исследовательской работы исследования выбранных объектов будут опубликованы в виде статей в специализированных изданиях. Научные результаты, а также методы анализа (информационно-энтропийный анализ) будут внедрены и апробированы в ходе учебного процесса для студентов бакалавриата, магистратуры и докторантуры специальности «Физика и астрономия» на физико-техническом факультете КазНУ имени аль-Фараби.

Level of implementation (in Kazakh) : Таңдалған объектілерді зерттеудің ғылыми-зерттеу жұмыстарының нәтижелері арнайы басылымдарда мақалалар түрінде жарияланады. Бұл жұмыстың нәтижелері және зерттеу әдістері (информационно-энтропиялық талдау) ҚазҰУ-нің физика-техникалық факультетінің «физика және астрономия» мамандығының бакалавриат, магистратура және докторантура студенттерінің оқу жоспарына кіргізіледі.

Efficiency (in Russian) : Научно-исследовательская работа позволит развить независимые методы исследования (информационно-энтропийный анализ) и способствовать повышению научной самостоятельности Казахстанских ученых. Научно-технический потенциал лежит в развитии нового инструментария для проведения астрофизического анализа методами нелинейной физики.

Efficiency (in Kazakh) : Ғылыми-зерттеу жұмыстары дербес зерттеу әдістерін (ақпараттық-энтропиялық талдау) жасауға мүмкіндік береді және қазақстандық ғалымдардың ғылыми дербестігін арттыруға ықпал етеді. Ғылыми-техникалық әлеует сызықты емес физика әдістерімен астрофизикалық талдаудың жаңа құралдарын жасауда жатыр.

Field of application (in Russian) : Астрофизика. Аккреционные диски катаклизмических переменных.

Field of application (in Kazakh) : Астрофизика. Катаклизмалық айнымалылардың аккрециялық дискілері.