The object of research, development or design (in Russian) : Дети дошкольного возраста с ЛАГ и новорожденные крысята.

The object of research, development or design (in Kazakh) : ӨАГ-сы бар мектеп жасына дейінгі балалар және жаңа туған егеуқұйрықтар.

Aim of work (in Russian) : Разработка инновационных молекулярных технологий диагностики и оценки эффективности лечения легочной артериальной гипертензии у детей дошкольного возраста.

Aim of work (in Kazakh) : Мектеп жасына дейінгі балаларда өкпе артериялық гипертензиясын диагностикалаудың және емдеудің тиімділігін бағалаудың инновациялық молекулалық технологияларын әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : 1. Иммуноферментное определение концентрации SERT в тромбоцитах, концентрации серотонина в плазме и тромбоцитах у детей с легочной артериальной гипертензией, ВПС и группы контроля. 2. Лабораторное определение количества тромбоцитов у детей с ЛАГ, ВПС и группы контроля. 3. 5 -гидроксииндолуксусная кислота в крови будет определена количественно с помощью иммуноферментного анализа с конкурентным ингибированием с помощью набора реагентов ведущих производителей на автоматической роботизированной системе иммуноферментного анализа у детей с ЛАГ, ВПС и группы контроля. 4. Иммуноферментное определение содержания 5-НТ2а рецепторов к серотонину у детей с ЛАГ, ВПС и группы контроля. 5. Эхокардиография. Определение эхокардиографических показателей сердца. 6. Статистический корреляционный анализ.

Методы исследования (на казахском) : 1. Иммуноферменттік талдау әдісімен тромбоциттердегі SERT концентрациясын, плазмадағы және тромбоциттердегі серотониннің концентрациясын өкпе артериялық гипертензиясы бар балаларда, туа біткен жүрек ақаулары мен бақылау топтарында анықтау. 2. ӨАГ, туа біткен жүрек ақаулары бар балардың және бақылау топтары бар балаларда тромбоциттер санын зертханалық анықтау. 3. Қандағы 5-гидроксииндолесірке қышқылы ӨАГ, туа біткен жүрек ақауы және бақылаудағы балалардағы автоматтандырылған роботтық ферменттік иммуноферменттік талдау жүйесінде жетекші өндірушінің реагенттер жинағын пайдалана отырып, бәсекеге қабілетті ингибирлеуші фермент иммундық талдау арқылы анықталады. 4. ӨАГ, туа біткен жүрек ақауы және бақылау тобындағы балаларда серотонинге 5-HT2a рецепторларының мазмұнын ИФА анықтау. 5. Эхокардиография. Жүректің эхокардиографиялық көрсеткіштерін анықтау. 6. Статистикалық корреляциялық талдау.

Obtained results and novelty (in Russian) : 1. Произведен забор венозной крови у детей дошкольного возраста c ВПС, ЛАГ и группы контроля№ 2. Проведена пробоподготовка крови для получения плазмы крови, обогащенной тромбоцитами у детей с ВПС, ЛАГ и группы контроля№ 3. Определена концентрация метаболита серотонина 5-ГИУК в плазме крови и тромбоцитах у детей с ВПС, ЛАГ до и после хирургического лечения№ 4. Изучены показатели гемодинамики у детей с ВПС, ВПС, осложненными ЛАГ до и после хирургического лечения: эхокардиографические показатели. 5. Изучены клинико-лабораторные показатели у детей с ВПС, осложненными ЛАГ до и после хирургического лечения, группы сравнения ВПС: общий анализ крови, показатели системы гемостаза, биохимический анализ крови. 6. Создана группа животных в модели легочной гипертензии. Произведен забор крови через 1, 2, 3 и 4 недели после введения монокроталина. Проведен морфологический анализ сердца, сосудов легких, в т.ч. на наличие фиброза. 7. Проведен предварительный статистический анализ полученных результатов. Новизна исследования: До конца не раскрыты всевозможные механизмы патогенеза легочной артериальной гипертензии. Наше исследование позволит разработать методы своевременной, ранней диагностики легочной артериальной гипертензии, и особенно изучить вопрос оценки эффективности проводимого лечения при данном заболевании. Данный подход является инновационным и оригинальным.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 1. Көктамыр қаны мектеп жасына дейінгі ТБЖА, ӨАГ және бақылау топтары бар балалардан алынды. 2. ТБЖА, ӨАГ және бақылау топтары бар балаларда тромбоциттерге бай плазманы алу үшін қан үлгілері дайындалды. 3. Қан плазмасындағы және тромбоциттердегі серотонин 5-ГИСҚ метаболитінің концентрациясы ТБЖА, ӨАГ бар балаларда хирургиялық емге дейін және хирургиялық емнен кейін анықталды. 4. Хирургиялық емге дейін және одан кейінгі ӨАГ-сымен асқынған ТБЖА, ТБЖА бар балаларда гемодинамикалық көрсеткіштер зерттелді: эхокардиографиялық көрсеткіштер. 5. Хирургиялық емге дейін және одан кейінгі ӨАГ-сымен асқынған ТБЖА, ТБЖА бар балалардағы клиникалық және зертханалық көрсеткіштерді, бақылау тобымен салыстыру топтарын: жалпы қан анализін, гемостаз жүйесінің көрсеткіштерін, биохимиялық қан анализін зерттедік. 6. Өкпе гипертензиясының үлгісінде жануарлар тобын құрды. Қан үлгілері монокроталинді енгізгеннен кейін 1, 2, 3 және 4 аптадан кейін алынды. Жүректің, өкпе тамырларының морфологиялық талдауы, фиброз анықтау үшін. 7. Алынған нәтижелерге алдын ала статистикалық талдау жүргізілді. Зерттеудің жаңалығы: өкпе артериялық гипертензиясының патогенезінің әртүрлі механизмдері толық ашылмаған. Біздің зерттеуіміз өкпелік артериялық гипертензияны уақтылы, ерте диагностикалау әдістерін әзірлеуге және әсіресе осы ауруды емдеудің тиімділігін бағалау мәселесін зерттеуге мүмкіндік береді. Бұл тәсіл жаңашыл және түпнұсқа болып табылады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : На основании проведенных исследований научный руководитель проекта, профессор Миндубаева Ф.А., профессор Тукбекова Б.Т. принимали участие в Международной научно-практической конференции педиатров и детских хирургов Казахстана «Педиатрия Казахстана: вчера, сегодня и завтра» с докладом не тему «Ранние предикторы формирования легочной артериальной гипертензии у детей с ВПС» (Казахстан, Алматы, 6–7 октября 2022). Професссор Миндубаева Ф.А. участвовала в I Национальном конгрессе респираторной медицины, симпозиум Легочная гипертензия и ТЭЛА с докладом на тему «Роль метаболита серотонина 5-ГИУК в развитии легочной гиперетензии у детей с врожденными пороками сердца» (Казахстан, Астана, 3-5 ноября 2022). На основании проведенной научно-исследовательской работы и полученных данных написана работа, принятая к публикации на X юбилейном конгрессе «Легочная гипертензия – 2022» (Россия, Москва)

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жүргізілген зерттеулер негізінде жобаның ғылыми жетекшісі профессор Миндубаева Ф.А., профессор Тукбекова Б.Т. «Қазақстан педиатриясы: кеше, бүгін және ертең» атты ғылыми-тәжірибелік конференциясына «ТБЖА бар балаларда өкпелік артериялық гипертензияның қалыптасуының ерте болжаушылары» баяндамасымен қатысты (Қазақстан). , Алматы, 6–7 қазан 2022 ж.) . Профессор Миндубаева Ф.А. І Ұлттық респираторлық медицина конгрессіне, өкпе гипертензиясы және өкпе тромболиясы симпозиумына «Туа біткен жүрек ақаулары бар балаларда өкпе гипертензиясының дамуындағы серотонин метаболитінің 5-ГИСҚ рөлі» тақырыбында баяндамасымен қатысты (Қазақстан, Астана, қараша). 3-5, 2022 ж.). Жүргізілген зерттеу жұмыстары мен алынған мәліметтер негізінде «Өкпе гипертензиясы – 2022» Х мерейтойлық конгресінде (Ресей, Мәскеу) баспаға қабылданған жұмыс жазылды.

Level of implementation (in Russian) : Не внедрено.

Level of implementation (in Kazakh) : Орындалмаған.

Efficiency (in Russian) : Исследование позволит разработать методы своевременной, ранней диагностики легочной артериальной гипертензии, и особенно изучить вопрос оценки эффективности проводимого лечения при данном заболевании. Данный подход является инновационным и оригинальным.

Efficiency (in Kazakh) : Зерттеуіміз өкпелік артериялық гипертензияны уақтылы, ерте диагностикалау әдістерін әзірлеуге және әсіресе осы ауруды емдеудің тиімділігін бағалау мәселесін зерттеуге мүмкіндік береді. Бұл тәсіл жаңашыл және түпнұсқа болып табылады.

Field of application (in Russian) : Предлагаемый способ диагностики может быть внедрен в стандарты обследования детей дошкольного возраста, будет востребован в клинико-диагностических центрах.

Field of application (in Kazakh) : Диагностиканың ұсынылған әдісі мектеп жасына дейінгі балаларды тексеру стандартына енгізіліп, клиникалық-диагностикалық орталықтарда керекті болады.