The object of research, development or design (in Russian) : Водоносные горизонты Петропавловска (Северо-Казахстанский осадочный бассейн) и Павлодарской области (Прииртышский осадочный бассейн)

The object of research, development or design (in Kazakh) : Петропавл (Солтүстік Қазақстан шөгінді бассейні) және Павлодар облысының (Ертіс шөгінді бассейні) сулы горизонттары

Aim of work (in Russian) : Выявить и оценить водоносные горизонты Петропавловска (Северо-Казахстанский осадочный бассейн) и Павлодарской области (Прииртышский осадочный бассейн) для технически возможного и экономически рентабельного геологического хранения CO2, выделяемого промышленными объектами (заводы, ТЭЦ и т.д.).

Aim of work (in Kazakh) : Өнеркәсіптік объектілер (зауыттар, ЖЭО және т.б.) бөлетін CO2 техникалық ықтимал және экономикалық рентабельді геологиялық сақтау үшін Петропавл (Солтүстік Қазақстан шөгінді бассейні) және Павлодар облысының (Ертіс шөгінді бассейні) Сулы қабаттарын анықтау және бағалау.

Методы исследования (на русском) : Анализ международных научных и технических статей и отчетов для первого этапа (Задача №1. Разработка критериев выбора водоносных горизонтов для хранения CO2).

Методы исследования (на казахском) : Бірінші кезең (Міндет №1. Разработка критериев выбора водоносных горизонтов для хранения CO2) бойынша халықаралық ғылыми-техникалық мақалалар мен баяндамаларды талдау.

Obtained results and novelty (in Russian) : Разработаны критерии выбора водоносных горизонтов с целью хранения СО2: 1) Наличие или отсутствие непроницаемой перекрывающей породы над водоносным горизонтом. 2) Глубина - 800-1000 м, достаточная для нахождения СО2 в сверхкритическом состоянии (предпочтительно) или в жидком. 3) Отсутствие или слабое развитие тектонических нарушений. 4) Порода, из которой сложен коллектор. 5) Фазовая проницаемость от 0,01 мкД. 6) Пористость коллектора – 6,12-11,34%. Параметр оказывает влияние на вместимость коллектора. 7) Мощность коллектора – 20 м и более. Параметр оказывает влияние на вместимость коллектора. 8) Наличие данных аналогов в случае отсутствия некоторых данных. 9) Целостность скважин при наличии. 10) Адсорбция СО2. 11) Неоднородность пласта. 12) Остаточная насыщенность по СО2. 13) Минерализация подземной воды. 14) Приемистость, обеспеченная достаточной проницаемостью коллектора.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : СО2 сақтау мақсатында cулы горизонттарды таңдау критерийлері әзірленді: 1) Сулы горизонттың үстінде өткізбейтін қабаттардың болуы немесе болмауы. 2) Тереңдігі-800-1000 м, СО2 суперкритикалық күйде (жақсырақ) немесе сұйық күйде болуы үшін жеткілікті. 3) Тектоникалық бұзылулардың болмауы немесе әлсіз дамуы. 4) Тау жыныстан құрастырылған коллектор. 5) Коллектордың өткізгіштігі 0,01 мкД -ден. 6) Коллектордың кеуектілігі 6,12-11,34%. Параметр коллектордың сыйымдылығына әсер етеді. 7) Коллектордың қалыңдығы - 20 м және одан да көп. Параметр коллектордың сыйымдылығына әсер етеді. 8) Кейбір деректер болмаған кезде осы аналогтардың болуы. 9) СО2 адсорбциясы. 10) Қабаттың гетерогенділігі. 11) CO2 қалдығын ұстау. 12) СО2 бойынша қалдық қанықтылық. 13) Жер асты суының минералдануы. 14) Коллектордың жеткілікті өткізгіштігімен қамтамасыз етілген қабылдау қабілеті.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Ожидается выявление геологической структуры с возможным объемом закачки газа 1–5 млн м3 ежегодно, что позволит существенно сократить негативное влияние на окружающую среду, сократив ежегодный объем выбросов СО2 в Петропавловске и Павлодарской области на 20–100%.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Газ айдаудың ықтимал көлемі жыл сайын 1-5 млн м3 болатын геологиялық құрылымды анықтау күтілуде, бұл Петропавл мен Павлодар облысында СО2 шығарындыларының жыл сайынғы көлемін 20-100% - ға қысқарта отырып, қоршаған ортаға теріс әсерді едәуір қысқартуға мүмкіндік береді.

Level of implementation (in Russian) : Не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : Орындалмаған

Efficiency (in Russian) : Впервые в Казахстане будет выявлена геологическая структура для хранения СО2, а также проведена её полноценная технико-экономическая оценка. Полученный опыт может быть использован научным сообществом при поиске и оценке подобных структур в других областях Казахстана.

Efficiency (in Kazakh) : Қазақстанда алғаш рет СО2 сақтауға арналған геологиялық құрылым анықталады, сондай-ақ оның толыққанды техникалық-экономикалық бағасы жүргізіледі. Алынған тәжірибені ғылыми қоғамдастық Қазақстанның басқа облыстарындағы осындай құрылымдарды іздеу және бағалау кезінде пайдалана алады.

Field of application (in Russian) : Группа компаний АО «ЦАЭК», а также ТЭЦ и промышленные предприятия Петропавловска и Павлодарской области.

Field of application (in Kazakh) : «ОАЭК» АҚ компаниялар тобы, сондай-ақ Петропавл қаласы мен Павлодар облысының жылу электр станциялары мен өнеркәсіптік кәсіпорындары.