The object of research, development or design (in Russian) : Овцы пород казахская тонкорунная и етті меринос, доне и дойчемеринофляйшшаф и полученный от них чистопородный и помесный молодняк.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Қазақтың биязы жүнді және етті меринос, доне және дойчемеринофляйшшаф тұқымды қойлары және олардан алынған таза тұқымды және будан төлдер.

Aim of work (in Russian) : Цель проекта – разработка инновационной технологии производства конкурентоспособной продукции тонкорунного овцеводства.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты – биязы жүнді қой шаруашылығының бәсекеге қабілетті өнімін өндірудің инновациялық технологиясын әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Методы исследований: лабораторные, полевые, научно-хозяйственные, зоотехнические, селекционные, биотехнологические. При выполнений научно-исследовательской работы использовались общепринятые в зоотехнии методики исследования, а именно: - рост и развитие молодняка путем учета живой массы подопытных ягнят (абсолютный, среднесуточный и относительный прирост показывающий энергию роста, его напряженность) по общей методике ВИЖа, ВНИИОК, Борисенко Е.Я.; - бонитировка овец проводилась согласно «Инструкции по бонитировке сельскохозяйственных животных и стандарта пород»; - определение физико-механических свойств шерсти согласно методическим указаниям по исследованию шерсти овец ВИЖ; - в период расплодной компании изучены: живая масса ягнят при рождении ягнят, плодовитость и воспроизводительная способность маток разных генотипов по общепринятой методике А.М. Омбаева и М.А.Виноградовой; - Искусственное осеменение овцематок проведено согласно «Инструкции по искусственному осеменению овец»; - полученные материалы обработаны методом вариационной статистики по методике Н.А. Плохинского.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдістері: Зертханалық, ғылыми-өндірістік, зоотехникалық, селекциялық, биотехнологиялық. Ғылыми-зерттеу жұмыстарын орындау кезінде зоотехникада жалпы қабылданған зерттеу әдістері қолданылды, атап айтқанда: - ВИЖ, ВНИИОК, Е.Я.Борисенконың жалпы әдістемесі бойынша тәжірибелік қозылардың тірі массасын (өсу энергиясын, оның қарқының көрсететін абсолютті, орташа тәуліктік және салыстырмалы өсімді) есепке алу арқылы жас төлдің өсуі мен дамуы; - қойларды бонитировкалау "Ауыл шаруашылығы малын бонитировкалау жөніндегі нұсқаулыққа және тұқым стандартына" сәйкес жүргізілді; - қой жүннің физикалық-механикалық қасиеттерін зерттеу ВИЖ әдістемелік нұсқауларына сәйкес жүргізілді; - қой төлдеу кезінде келесілер зерттелді: туылған кездегі қозылардың тірі салмағы, А.М. Омбаев пен М. А. Виноградованың жалпы қабылданған әдістемесі бойынша әр түрлі генотипті аналықтардың төлшендігі мен өсімталдық қасиеті; - қойларды қолдан ұрықтандыру "Қойларды қолдан ұрықтандыру жөніндегі нұсқаулыққа"сәйкес жүргізілді; - алынған материалдар Н.А.Плохинский әдістемесі бойынша вариациялық статистика әдісімен өңделді.

Obtained results and novelty (in Russian) : Отобраны ценные генотипы отечественной и зарубежной селекции, проведен подбор пар для создания высокопродуктивных стад тонкорунных овец. Семенем баранов Дн и ДМФШ искусственно осеменены 1087 голов маток пород Кт и ЕМ. Спермопродукция баранов-производителей зарубежной селекции, использованных в пунктах искусственного осеменения оценивалась как активная и густая. Оценены продуктивные особенности чиспопородного молодняка Кт и ЕМ, рост их развития. Проанализированы работы отечественных и зарубежных ученых по изучению особенностей роста и развития молодняка чистопородного и помесного происхождения, оплате корма молодняка разных генотипов мясной и шерстной продуктивностью в периоды нагула и откорма. Лабораторный анализ показывает, что бараны Дн могут быть использованы в качестве улучшателя шерстной продуктивности пород Кт и ЕМ сохранняя их мясную продуктивность и адаптивность. Результаты исследования качества шерсти ДМФШ свидетельствуют, что они могут быть улучшателями длины шерсти и выхода чистой шерсти. Исследованы пастбищные территории хозяйств, задействованных по проекту и определены участки соответствующие для проведения летне-осеннего нагула молодняка. Пастбищные угодья хозяйств в основной массе относятся к типу злаково-полынно-пустынно-степным пастбищам, с господством в травостое полыней, дерновинных злаков и наличием в разнотравье примесей мятлика, однолетних костров, пустынной осоки с произрастанием эбелека в осенний период.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Биязы жүнді қойлардың жоғары өнімді топтарын шығару үшін отандық және шетелдік селекцияның құнды генотиптері іріктеліп алынып, жұптар құрылды. Дн және ДМФШ қошқарлары ұрығымен КТ және ЕМ тұқымдарының 1087 бас саулығы ұрықтандырылды. Қой ұрықтандыру бекеттерінде пайдаланылған шетелдік селекция тұқымдық-қошқарларының ұрықтары белсенді және қою ретінде бағаланды. КТ және ЕМ таза тұқымды төлдерінің өнімділігі мен өсіп-жетілу ерекшеліктері бағаланды. Таза тұқымды және будан төлдердің өсіп-жетілу ерекшеліктерін, жайып қоңдандыру және бордақылау кезеңдерінде пайдаланылған азықты ет және жүн өнімділігімен өтеу ерекшеліктерін зерттеу бойынша жүргізілген отандық және шетелдік ғалымдардың жұмыстары талданды. Зертханалық талдаулар Дн қошқарларын отандық биязы жүнді қой тұқымдарының ет өнімділігі мен бейімделушілік қасиеттерін сақтай отырып, кейінгілердің жүн өнімділігін жақсартуға болатындығын көрсетті. Зертханалық талдаулар ДМФШ қошқарлары жүн ұзындығы мен таза жүн шығымдылығын жақсартуға пайдалануға болатындығын көрсетті. Жоба бойынша жұмыстар жүргізіліп жатқан шаруашылықтардың жайылымдық аумақтары зерттеліп, еркек тоқтыларды жазғы-күзгі кезеңде жайып қоңдандыруға тиімді алқаптар анықталды. Шаруашылықтар жайылымдары, өсімдік жамылғысында жусанның, шымтезек тамырлы астықтұқымдастардың үстемдігі байқалатын, күзгі кезең жайылым отында түрлі шөптесін өсімдіктер, бір жылдық арпабас, қоңырбас, ебелек өсетін, астықтұқымдасты-жусанды-шөлді-дала жайылымдары типіне жатады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Проведены работы по отбору и подбору пар ценных генотипов отечественной и зарубежной селекции для создания высокопродуктивных стад тонкорунных овец. Спермой баранов-производителей доне и дойчемеринофляйшшаф искусственно осеменены 1087 голов маток казахской тонкорунной породы и етті меринос.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Биязы жүнді қойлардың жоғары өнімді топтарын шығару үшін отандық және шетелдік селекцияның құнды генотиптерін іріктеу және жұптау жұмыстары жүргізілді. Доне және дойчемеринофляйшшаф қошқарлары ұрығымен қазақтың биязы жүнді қойы және етті меринос тұқымдарының 1087 бас саулығы ұрықтандырылды.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Животноводство - овцеводство.

Field of application (in Kazakh) : Мал шаруашылығы - қой шаруашылығы.