The object of research, development or design (in Russian) : Исследование реакционноспособности амидоксимов, несущих потенциал нескольких возможных направлений реакций: по атому кислорода оксимной группы, аминному атому азота и вероятность образования перегруппированных продуктов. Авторами в реакции арилсульфохлорирования β-аминопропиоамидоксимов обнаружены ранее неизвестные арилсульфонаты спиропиразолиновых соединений. В предыдущих исследованиях других авторов в реакции арилсульфохлорирования амидоксимов отмечен спектр продуктов: О-арил(алкил)сульфонаты амидоксимов, мочевины и цианамиды.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Реакцияның бірнеше ықтимал бағыттарының потенциалын көтеретін амидоксимдердің реактивтілігін зерттеу: оксим тобының оттегі атомы, амин азот атомы және қайта топтастырылған өнімдердің пайда болу ықтималдығы. Авторлар β-аминопропиоамидоксимдердің арилсульфохлорлану реакциясында бұрын белгісіз арилсульфонаттарспиропиразолин қосылыстарын тапты. Басқа авторлардың амидоксим сульфохлорлану арил реакциясындағы алдыңғы зерттеулерінде өнім спектрі атап өтілген: О-арил(алкил)амидоксим сульфонаттары, мочевиналар және цианамидтер.

Aim of work (in Russian) : Использовать методы синтеза классической и «зеленой» химии при алкил(арил)сульфохлорировании β-аминопропиоамидоксимов и оценить конкурентное образование О-сульфопроизводных, спиропиразолиниевых алкил(арил)сульфонатов, а также других возможных продуктов. Установить строение продуктов и in vitro биологическую активность новых сульфопроизводных β-аминопропиоамидоксимов (антирадикальная, противодиабетическая, антимикробная, цитопротекторная).

Aim of work (in Kazakh) : β-Аминопропиоамидоксимдерді алкил(арил)сульфохлорлау кезінде классикалық және "жасыл" химияны синтездеу әдістерін қолдану және О-сульфо туындыларының, спиропиразолиний алкилдерінің(арил)сульфонаттарының, сондай-ақ басқа да ықтимал өнімдердің бәсекелестік түзілуін бағалау. Өнімдердің құрылымын және in vitro жаңа сульфо туындылары β-аминопропиоамидоксимдердің (радикалға қарсы, диабетке қарсы, микробқа қарсы, цитопротекторлық) биологиялық белсенділігін белгілеу.

Методы исследования (на русском) : Методология синтеза исходных β-аминопропиоамидоксимов является классической с выполнением реакций в растворителях и, с учетом современных требований «зеленой химии» по экономии растворителей, реакции проведены на твердых подложках оснований (KOH и K2CO3) с использованием различных ускорителей реакций (ДМСО) и ультразвуковой активации.

Методы исследования (на казахском) : Бастапқы β-аминопропиоамидоксимдерді синтездеу әдістемесі еріткіштердегі реакцияларды орындаумен классикалық болып табылады және еріткіштерді үнемдеуге арналған "жасыл химияның" заманауи талаптарын ескере отырып, реакциялар әртүрлі реакция үдеткіштерін (DMSO) және ультрадыбыстық белсендіруді пайдалана отырып, қатты негіз субстраттарында (KOH және K2CO3) орындалады.

Obtained results and novelty (in Russian) : Классическим методом и при ультразвуковой активации синтезированы β-аминопропиоамидоксимы (β-аминогруппы: пиперидин-1-ил, морфолин-1-ил, тиоморфолин-1-ил, 4-фенилпиперазин-1-ил, бензимидазол-1-ил). Новые N-замещенные β-аминопропиоамидоксимы синтезированы при использовании классических синтезов в растворе при комнатной температуре и методов многокомпонентных реакций конденсацией на подложках при термической и ультразвуковой активации. Спектральными методами определено строение полученных продуктов.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Классикалық әдіспен және ультрадыбыстық активация кезінде β-аминопропиоамидоксимдер (β-амин топтары: пиперидин-1-ил, морфолин-1-ил, тиоморфолин-1-ил, 4-фенилпиперазин-1-ил, бензимидазол-1-ил) синтезделді. Жаңа N-алмастырылған β-аминопропиоамидоксимдер бөлме температурасында ерітіндіде классикалық синтездерді және термиялық және ультрадыбыстық активация кезінде субстраттардағы конденсация арқылы көп компонентті реакция әдістерін қолдану арқылы синтезделді. Алынған өнімдердің құрылымы спектрлік әдістермен анықталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Выходы амидоксимов при УЗ облучении имели более высокие значения по сравнению с выходами в классических условиях. Синтез N-замещенных β-аминопропиоамидоксимов изучен на примере взаимодействия β-(пиперидин-1-ил)пропионитрила с фенилгидроксиламином при УЗ облучении; взаимодействия β-(пиперидин-1-ил)пропионитрила с гидрохлоридом N-Me-гидроксиламина в среде этанол-вода; взаимодействия β-(пиперидин-1-ил)пропионовой кислоты с этиламином, гидрохлоридом гидроксиламина в присутствии КОН в ДМСО.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Ультрадыбыстық сәулелену кезінде амидоксимдердің шығуы классикалық жағдайда шығумен салыстырғанда жоғары мәндерге ие болды. N-алмастырылған β-аминопропиоамидоксимдердің синтезі УД сәулелену кезінде β-(пиперидин-1-ил)пропионитрилдің фенилгидроксиламинмен әрекеттесуі мысалында зерттелген; β-(пиперидин-1-ил)пропионитрилдің этанол-су ортасындағы N-Me-гидроксиламин гидрохлоридімен әрекеттесуі; β-(пиперидин-1-ил) өзара әрекеттесуі) этил амині бар пропион қышқылы, ДМСО-да КОН қатысуымен гидроксиламин гидрохлориді.

Level of implementation (in Russian) : Не внедрено.

Level of implementation (in Kazakh) : Орындалмаған.

Efficiency (in Russian) : Эффективность заключается в получении научных сведений как о новых методах синтеза известных β-аминопропиоамидоксимов, так и новых сведений о методах синтеза впервые синтезированных N-замещенных β-аминопропиоамидоксимах.

Efficiency (in Kazakh) : Тиімділік-белгілі β-аминопропиоамидоксимдерді синтездеудің жаңа әдістері туралы да, алғаш рет синтезделген N-алмастырылған β-аминопропиоамидоксимдерді синтездеу әдістері туралы жаңа мәліметтер алу.

Field of application (in Russian) : Тонкий органический синтез, спектральные методы исследования органических соединений.

Field of application (in Kazakh) : Жұқа органикалық синтез, органикалық қосылыстарды зерттеудің спектрлік әдістері.