The object of research, development or design (in Russian) : Пробы окружающей среды территории бывшего химического завода Павлодар

The object of research, development or design (in Kazakh) : Бұрынғы Павлодар химиялық зауыты аумағының қоршаған ортасының сынамалары

Aim of work (in Russian) : Цель проекта: Определение форм нахождения ртути в компонентах окружающей среды вблизи химического завода (Павлодар) для оценки ее подвижности/биодоступности и выбора эффективной стратегии ремедиации.

Aim of work (in Kazakh) : Сынаптың қозғалғыштығын/биожетімділігін бағалау және тиімді ремедиация стратегиясын таңдау үшін химиялық зауыттың (Павлодар) жанында қоршаған орта компоненттерінде сынаптың болу формаларын анықтау.

Методы исследования (на русском) : Методы исследования (на русском) определение содержание метилртути с использованием дериватизации тетрафенилборатом при помощи твердофазной микроэкстракции (SPME) методом газовой хроматографией с масс-спектрометрией/ионная ловушка (ГХ МС), Метод селективного выщелачивания, Метод термодесорбции, XRD, XPS, SEM и термический анализ.

Методы исследования (на казахском) : Масс-спектрометриямен газ хроматографиясы әдісімен (GC MS) қатты фазалы микроэкстракция (SPME) арқылы тетрафенилборат туындыларын қолдана отырып метилсынапты анықтау, селективті шаймалау әдісі, термиялық десорбция әдісі, XRD, XPS, SEM және термиялық талдау.

Obtained results and novelty (in Russian) : Была проведена полевая экспедиция для отбора проб окружающей среды территории бывшего химического завода Павлодар для дальнейшего анализа. При отборе проб воды дополнительно были определены основные физико-химические параметры воды. Анализ водных образцов показало, что содержание тяжелых металлов (Sb, As, Ba, Cd, Pb, Co, Cu, Ni, Zn) превышают ПДК для рыбохозяйственных водоемов, а концентрация кадмия и мышьяка выше ПДК для хозяйственно-питьевых водоемов. Было выявлено, что в образцах почвы 73% биологический доступной формы ртути является органической. Остальные 25% находятся химический не мобильной и биологически не доступной форме. В донных отложениях озеры Былкылдак 71% ртути находится преимущественно в химический не мобильной и недоступной (глинистой) форме. Содержание биодоступной органической (окислительная) формы ртути около 25,6%. Было определено содержание углерод-13 в органических твердых веществах, и содержание в донных отложениях показало от 0,386% до 1,38%.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Бұрынғы Павлодар химиялық зауытының аумағынан қоршаған орта сынамаларын алу үшін далалық экспедиция жүргізілді. Су сынамаларын алу кезінде қосымша судың негізгі физика-химиялық параметрлері анықталды. Су үлгілерін талдау ауыр металдардың концентрациясының (Sb, As, Ba, CD, Pb, Co, Cu, Ni, Zn) балық шаруашылығы су айдындары үшін ШРК-дан, ал кадмий мен мышьяк концентрациясы шаруашылық-ауыз су айдындары үшін ШРК-дан жоғары екенін көрсетті. Топырақ үлгілерінде сынаптың 73% биологиялық қол жетімді түрі органикалық екендігі анықталды. Қалған 25% химиялық мобильді емес және биологиялық қол жетімді емес болып табылады. Былқылдақ көлінің түбіндегі шөгінділерде сынаптың 71% - ы негізінен жылжымалы емес және қолжетімсіз (сазды) химиялық түрде болады. Сынаптың биожетімді органикалық (тотығу) түрінің мөлшері шамамен 25,6% құрайды. Органикалық қатты заттардағы көміртегі - 13 мөлшері анықталды, ал шөгінділердегі құрамы 0,386% - дан 1,38% - ға дейін болды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Были определены содержание тяжелых металлов в пробах воды, содержание ртути в почве и донных отложениях

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Су сынамаларындағы ауыр металдардың мөлшері, топырақтағы және түбіндегі шөгінділердегі сынап мөлшері анықталды

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : Современным методами исследования достигнуты все запланированные цели и задачи определенные на год реализации проекта.

Efficiency (in Kazakh) : Зерттеудің заманауи әдістерімен жобаны іске асыру жылына белгіленген барлық жоспарланған мақсаттар мен міндеттерге қол жеткізілді.

Field of application (in Russian) : Экология

Field of application (in Kazakh) : Экология