The object of research, development or design (in Russian) : Сталь 65Г и сталь 45

The object of research, development or design (in Kazakh) : 65Г болаты және болат 45

Aim of work (in Russian) : Разработка ресурсосберегающего способа электролито-плазменного упрочнения долот чизельного плуга почвообрабатывающих машин из сталей марки 65Г и 45, который позволяет повысить их износостойкость в условиях воздействия абразивных частиц и высоких ударных нагрузок.

Aim of work (in Kazakh) : 65G және 45 маркалы болаттан жасалған топырақ өңдейтін машиналардың чизель соқа қашауларың абразивтік бөлшектердің және жоғары соққы жүктемелер жағдайында тозуға төзімділігін арттыруға мүмкіндік беретін ресурс үнемдейтін электролит-плазмалық беріктендіру әдісін әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Микротвердость измеряли на микротвердомере метолаб 502

Методы исследования (на казахском) : Микроқаттылық метолаб 502 микроқаттылық өлшегіште өлшенді

Obtained results and novelty (in Russian) : Анализируя результаты эксперимента, полученные в работе в соответствии с календарным планом на 2022 год, можно сделать следующие выводы: 1. Экспериментальные работы показали, что в зависимости от технологических режимов, можно получать на поверхности изделия закаленные слои, которые имеют толщину от 0,5 до 10 мм и твердость до 750 HV. Размещение термически обработанных слоев на поверхности изделия зависит от скорости, траектории перемещения электролитных нагревателей относительно упрочняемой поверхности и конструктивных особенностей самих нагревателей. 2. Регулирование структурно-фазового состояния и толщины модифицированного слоя за счет варьирования времени и температуры нагрева позволяет реализовывать оптимальные технологические режимы для получения различных вариантов физико-механических свойств стали. 3. Разработан способ электролитно-плазменной обработки конструкционных сталей. Был определен оптимальный состав электролита для проведения ЭПУ. Для проведения ЭПУ сталей в автоматизированном режиме была разработана установка электролитно-плазменного упрочнения материалов, которая позволяет проводить обработку образцов и изделий из сталей в автоматизированном режиме. Разработанная установка позволяет в широких пределах варьировать электрофизические параметры: задавать напряжения, продолжительность обработки, время включения и отключения напряжения. Установка оснащена программным обеспечением для управления работой источника питания с помощью персонального компьютера

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 2022 жылға арналған күнтізбелік жоспарға сәйкес жұмыста алынған эксперимент нәтижелерін талдай отырып, келесі қорытынды жасауға болады: 1. Тәжірибе жұмыстары технологиялық режимдерге байланысты бұйымның бетінде қалыңдығы 0,5-тен 10 мм-ге дейін, қаттылығы 750 ВВ-қа дейін шыңдалған қабаттарды алуға болатынын көрсетті. Өнімнің бетіне термиялық өңдеуден өткен қабаттарды орналастыру жылдамдыққа, қатайған бетке қатысты электролит қыздырғыштарының қозғалысының траекториясына және жылытқыштардың өздерінің конструкциялық ерекшеліктеріне байланысты. 2. Қыздыру уақыты мен температурасын өзгерту арқылы модификацияланған қабаттың құрылымдық-фазалық күйі мен қалыңдығын реттеу болаттың физикалық-механикалық қасиеттерінің әртүрлі нұсқаларын алудың оңтайлы технологиялық режимдерін жүзеге асыруға мүмкіндік береді. 3. Құрылымдық болаттарды электролиттік-плазмалық өңдеу әдісі әзірленді. ЭПШ үшін электролиттің оңтайлы құрамы анықталды. Автоматтандырылған режимде болаттардың ЭҚК жүргізу үшін болаттан жасалған үлгілер мен бұйымдарды автоматтандырылған режимде өңдеуге мүмкіндік беретін материалдарды электролиттік-плазмалық шынықтыру қондырғысы әзірленді. Әзірленген қондырғы электрофизикалық параметрлерді кең ауқымда өзгертуге мүмкіндік береді: кернеулерді, өңдеу уақытын, кернеуді қосу және өшіру уақыттарын орнату. Құрылғы дербес компьютер арқылы қуат көзінің жұмысын басқаруға арналған бағдарламалық құралмен жабдықталған.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Внедрение ресурсосберегающего способа электролитно-плазменной закалки, который осуществляется на несложном оборудовании с применением водного раствора карбоната натрия обеспечивает экономический эффект. Кроме того, упрочнение можно осуществлять как в стационарных условиях на специализированных предприятиях, занимающихся изготовлением техники, так и в небольших мастерских и даже в полевых условиях при наличии источника электрической энергии. Номенклатура рабочих органов почвообрабатывающих машин, а также их масса и конфигурация ограничений для электролитно-плазменного упрочнения не имеют. Использование предлагаемой технологии в производстве особенно актуально с позиций импортозамещения на рынке запасных частей.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Натрий карбонатының сулы ерітіндісін қолдана отырып, қарапайым жабдықта жүзеге асырылатын электролитті-плазмалық сөндірудің ресурс үнемдеу әдісін енгізу экономикалық әсерді қамтамасыз етеді. Сонымен қатар, қатайтуды стационарлық жағдайда да, техниканы өндірумен айналысатын мамандандырылған кәсіпорындарда да, шағын шеберханаларда да, тіпті электр энергиясының көзі болған жағдайда далада да жүзеге асыруға болады. Топырақ өңдеу машиналарының жұмыс органдарының номенклатурасы, сондай-ақ олардың массасы мен конфигурациясы электролитті-плазмалық қатайту үшін шектеулерге ие емес. Өндірісте ұсынылған технологияны қолдану әсіресе қосалқы бөлшектер нарығында импортты алмастыру тұрғысынан өзекті болып табылады.

Level of implementation (in Russian) : не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : енгізілген жоқ

Efficiency (in Russian) : К социально-экономическому эффекту следует отнести то, что упрочнение и повышение износостойкости деталей почвообрабатывающих машин не только повышает ресурс деталей и тем самым снижает расход металла, а также обеспечивает продуктивность сельскохозяйственных предприятий. Обработка почвы - один из самых энерго- и материалоемких процессов деятельности человека. Ежегодное потребление быстроизнашиваемых рабочих органов почвообрабатывающих машин по разным источникам составляет порядка 15 миллионов евро (€). Интенсификация почвообработки, характерная для мирового сельского хозяйства, еще более активизирует изнашивание.

Efficiency (in Kazakh) : Әлеуметтік-экономикалық әсерге топырақ өңдеу машиналарының бөлшектерінің беріктігі мен тозуға төзімділігін арттыру бөлшектердің ресурсын арттырып қана қоймайды, сонымен қатар металл шығынын азайтады, сонымен қатар ауылшаруашылық кәсіпорындарының өнімділігін қамтамасыз етеді. Топырақты өңдеу-бұл адам қызметінің энергияны және материалды қажет ететін процестерінің бірі. Әр түрлі көздер бойынша топырақ өңдеу машиналарының тез тозатын жұмыс органдарының жылдық тұтынуы шамамен 15 миллион еуроны құрайды (€). Әлемдік ауыл шаруашылығына тән топырақ өңдеудің қарқындылығы тозуды одан әрі күшейтеді.

Field of application (in Russian) : Областью применения полученных результатов проекта являются сельскохозяйственное машиностроение. Потребителями полученных результатов являются Казахстанские и зарубежные машиностроительные предприятия по производству почвообрабатывающих агрегатов и сельскохозяйственные предприятия, занимающихся растениеводством.

Field of application (in Kazakh) : Алынған нәтижелердің тұтынушылары қазақстандық және жер өңдеу машиналарын шығаратын шетелдік машина жасау кәсіпорындары және өсімдік шаруашылығымен айналысатын ауыл шаруашылығы кәсіпорындары.