The object of research, development or design (in Russian) : Территория населенных пунктов расположенных за санитарно-защитной зоны Сырдаринской урановорудной провинции, население

The object of research, development or design (in Kazakh) : Сырдария уран кені провинциясының санитарлық-қорғау аймағының сыртында орналасқан елді-мекендердің террирориясы, халқы

Aim of work (in Russian) : Оценка негативного воздействия техногенных факторов действующих уранодобывающих предприятии на окружающую среду и состояния здоровья населения, проживающего в зоне их влияния и разработка методов их нивелирования.

Aim of work (in Kazakh) : Уран өндіретін кәсіпорындардың техногендік факторларының қоршаған ортаға және олардың әсер ету аймағында тұратын халықтың денсаулық жағдайына теріс әсерін бағалау және оларды нивелирлеу әдістерін жасау

Методы исследования (на русском) : информационно-аналитический, радиометрический, радиохимический, радиоспектрометрический, масс-спектрометрический, санитарно-гигиенический, эпидемиологический, статистический

Методы исследования (на казахском) : ақпараттық-талдау, радиометриялық, радиохимиялық, радиоспектрометриялық, масс-спектрометриялық, санитарлық- гигиеналық, эпидемиологиялық, клиника –зертханалық, статистикалық

Obtained results and novelty (in Russian) : . Впервые дана объективная оценка радиоэкологической обстановки на территориях населенных пунктов, расположенных вблизи действующих уранодобывающих месторождений Сырдаринской урановорудной провинции; установлена концентрация радионуклидов в объектах окружающей среды и пищевых продуктах, рассчитана вероятная доза внутреннего облучения за счет потребления пищевых продуктов. Оценены состояния здоровья населения, проживающего вблизи урановых месторождений.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Алғаш рет Сырдария уран кені провинциясының жұмыс істеп тұрған уран өндіруші кен орындарының жанында орналасқан елді мекендердің аумақтарындағы радиоэкологиялық жағдайға объективті баға берілді; қоршаған орта объектілерінде және тамақ өнімдерінде радионуклидтердің концентрациясы анықталды, тамақ өнімдерін тұтыну есебінен ішкі сәулеленудің ықтимал дозасы есептелді. Уран кен орындарының жанында тұратын халықтың денсаулық жағдайы бағаланды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : В рамках реализации научного проекта сотрудниками Института проведены серии мероприятий, важных для осуществления поставленной цели: организация и осуществление экспедиционных выездов на территории населенных пунктов и за санитарно-защитной зоной (СЗЗ) урановых месторождений были проведены радиометрические исследования: пешеходная гамма-съемка (46 точек); отбор проб из объектов окружающей среды (почва, вода, донное отложение - 39 проб) и пищевых продуктов (12 проб) для лабораторного радиоспектрометрического и радиохимического анализов. Для проведения обсервационного исследования была создана электронная база данных по состоянию здоровья населения, которая в настоящее время пополняется. На данный момент в электронной базе Института имеются сведения о здоровье 2010 человек. Проведена VIII Республиканская научно-практическая конференция «Медико-биологические и экологические проблемы в уранодобывающих регионах с международным участием». В результате осуществления проекта научно – исследовательская группа опубликовала 12 тезисов и 3 статьи.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Ағымдағы жылы ғылыми жобаны іске асыру шеңберінде Радиобиология және радиациядан қорғау институтының қызметкерлері (бұдан әрі – Институт) алға қойылған мақсатты жүзеге асыру үшін маңызды шаралар кешенін жүргізді: бұрын облыстағы радиациялық жағдай туралы қолда бар мәліметтерді талдау, елді мекендер аумағында және уран кен орындарының санитарлық-қорғау аймағынан (СҚА) тыс экспедициялық сапарлар барысында радиометриялық зерттеулер жүргізілді: жаяу жүргіншілер гамма-түсірілімі (46 нүкте); зертханалық радиоспектрометриялық үшін қоршаған орта объектілерінен (топырақ, су, түбіндегі шөгінді - 39 сынама) және тамақ өнімдерінен (12 сынама) сынама алу және радиохимиялық талдау жасалды. Обсервациялық зерттеу жүргізу үшін халықтың денсаулық жағдайы бойынша электрондық деректер базасы құрылды, ол қазіргі уақытта толықтырылуда. Қазіргі уақытта институттың электрондық базасында 5605 адамның денсаулығы туралы мәліметтер бар. "Халықаралық қатысумен уран өндіруші өңірлердегі медициналық-биологиялық және экологиялық проблемалар" VIII Республикалық ғылыми-практикалық конференциясы өткізілді. Жобаны жүзеге асыру нәтижесінде ғылыми – зерттеу тобы 12 тезис пен 3 мақала жариялады.

Level of implementation (in Russian) : Полученные результаты будут внедрены территориальные надзорные и контролирующие органы

Level of implementation (in Kazakh) : Алынған мәліметтер аймақтық қадағалау және бақылау органдарына енгізіледі

Efficiency (in Russian) : Будут разработаны методы снижения техногенных и радиационных рисков для населения, проживающего вблизи действующих урановых месторождений

Efficiency (in Kazakh) : Уран кен орындары маңында тұратын халықтың техногенді және радиациялық қауіптілігін төмендететін әдістер жасалынады

Field of application (in Russian) : Целевыми потребителями полученных результатов являются ответственные сотрудники органов здравоохранения, АО НАК «Казатомпром», недропользователи, сообщества научных и медицинских работников и других специалистов, работающих с источниками ионизирующего излучения и радиационной безопасности на производствах.

Field of application (in Kazakh) : Алынған нәтижелердің мақсатты тұтынушылары денсаулық сақтау органдары, «Қазатомөнеркәсіп" ҰАК» АҚ-ның жауапты қызметкерлері, жер қойнауын пайдаланушылар, ғылыми және медицина қызметкерлері және өндірісте иондаушы сәулелену мен радиациялық қауіпсіздік көздерімен жұмыс істейтін басқа да мамандар қоғамдастығы болып табылады.