The object of research, development or design (in Russian) : В качестве исходного сырья для проппантов применены отечественные природные материалы на основе боксита тургайского, специальной глины чунжинского, песка уштобинского месторождений и техногенных отходов - летучей золы экибастузского угля. Разработана новая инновационная технология - способ получения проппантов на основе бокситов, летучей золы и специальной глины.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Пропанттардың шикізаты ретінде отандық табиғи материалдар негізіндегі торғай бокситі, шонжы арнайы сазы, үштөбе құмы және кен орындарының техногендік қалдықтары - екібастұз көмірінің ұшпа күлі пайдаланылды. Боксит, күл және арнайы саз негізінде пропанттар алу әдісінің жаңа инновациялық технологиясы әзірленді.

Aim of work (in Russian) : Цель проекта – разработка и исследования мобильных управляемых проппантов на основе отечественного природного сырья - боксита, глины, песка и летучей золы для повышения эффективности нефтеотдачи при гидроразрыва пласта и многостадийного гидроразрыве пласта.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты – қабатты гидравликалық жару және көп сатылы қабатты гидравликалық жару кезінде мұнайды алу тиімділігін арттыру үшін отандық табиғи шикізаттар - боксит, саз, құм және күл негізіндегі мобильді басқарылатын пропанттарды әзірлеу және зерттеу.

Методы исследования (на русском) : Исследования исходных материалов и образцов проппантов проводятся ядерно-физическими методами анализа, в частности ядерно-гамма резонансная спектроскопия (ЯГРС, эффект Мессбауэра), рентгенофлуоресцентный анализ (РФА) и рентгенодифракционный анализ (РДА).

Методы исследования (на казахском) : Бастапқы материалдар мен проппанттардың үлгілерін зерттеу ядролық-физикалық талдау әдістерімен, атап айтқанда, ядролық-гамма-резонансты спектроскопиямен (ЯГРС, Мессбауэр эффектісі), рентген-флуоресценциялық талдау және рентгендік дифракциялық талдау арқылы жүзеге асырылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Для достижения цели выполнены следующие работы: – изучена научно-техническая и патентная литература по составам, способам изготовления и свойствам проппантов; – отобраны пробы образцов исходного сырья и летучих зол на предприятиях ТЭС; – исследованы элементный состав и определены удельная плотность летучих зол; – разработана методика получения проппантов на основе местного материала, боксита тургайского месторождения и летучей золы тепловых электрических станций (ТЭС), песка (Уштобе, Капшагай) и глины (Чунжа); – опробована разработанная методика в лабораторных условиях. На ядерной гамма резонансной спектрометрической (ЯГРС) установке МС1104Еm осуществлена регистрация гамма квантов, поглощенных исследуемым образцом проппантов, в зависимости от скорости движения источника. Новизна проекта заключается в применении впервые отечественного природного сырья при производстве мобильных управляемых проппантов, необходимых для повышения эффективности добычи трудноизвлекаемых запасов нефти и газа, при проведений ГРП и МГРП.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Мақсатқа жету үшін келесі жұмыстар жүргізілді: – проппанттар құрамы, алу әдістері және қасиеттері туралы ғылыми-техникалық және патенттік әдебиеттер зерттелді; – ЖЭС кәсіпорындарынан ұшпа күл сынамалары алынды; – ұшпа күлдің элементтік құрамы зерттелді және меншік бетінің ауданы анықталды; –пропанттарды жергілікті материалдар негізінде торғай кен орнындағы боксит пен жылу электр станцияларынан ұшпа күлінен, құмнан (Үштөбе, Қапшағай) және саздан (Шонжы) алудың әдістемесі әзірленді; – әзірленген әдіс зертханалық жағдайда сыналды. Ядролық гамма-резонанстық спектрометриялық (ЯГРС) MS1104Em қондырғысында радиоактивті көздің жылдамдығына байланысты зерттелетін проппанттар үлгісімен жұтылатын гамма-кванттарды тіркеу жүргізілді. Алынған нәтижелер бойынша аса жұқа құрылым анықталды, сонымен қатар күл, саз және бокситтегі темір қосылыстарының сапалық және сандық құрамы анықталды. Жобаның жаңалығы отандық табиғи шикізатты алғаш рет қабатты гидравликалық жару және көп сатылы гидравликалық жару кезінде алынуы қиын мұнай мен газ қорын өндіру тиімділігін арттыру үшін қажетті мобильді басқарылатын пропанттар өндірісінде пайдалануға мүмкіндік ашады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Основные конструкторские и технико-экономические показатели: исследованы ядерно-физическими методами сверхтонкая и кристаллическая структуры, а также фазового состава первичного сырья проппантов.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Негізгі конструкторлық және техникалық-экономикалық көрсеткіштер: аса жұқа және кристалдық құрылымдар, сонымен қатар бастапқы проппанттар шикізатының фазалық құрамы ядролық-физикалық әдістермен зерттелді.

Level of implementation (in Russian) : Степень внедрения проппантов в будущем в промышленном масштабе планируется после завершения исследований в нефтегазовой отрасли для интенсификации дебита скважины.

Level of implementation (in Kazakh) : Болашақта мұнай-газ саласында ұңғыманың дебитінің қарқындылығын арттыру бойынша зерттеулер аяқталғаннан кейін өнеркәсіптік ауқымда проппанттарды енгізу дәрежесі жоспарлануда.

Efficiency (in Russian) : Повторное использование летучей золы, образующейся на угольных электростанциях для производства проппантов для нефтяной и газовой промышленности, представляет собой очень перспективным и инновационным решением, как с точки зрения ее эффективности, так и с точки зрения охраны окружающей среды.

Efficiency (in Kazakh) : Мұнай және газ өнеркәсібіне қажетті проппанттар алу үшін көмірмен жұмыс істейтін электр станцияларының ұшпа күлін қайта пайдалану тиімділік тұрғысынан да, қоршаған ортаны қорғау жағынан да өте перспективалы және инновациялық шешім болып табылады.

Field of application (in Russian) : Проппант, изготовленный по разработанной технологией проекта, имеет возможность применения в разных геологических условиях, что позволяет сэкономить затраты на бурение, ГРП и МГРП в нетрадиционных трудно доступных месторождениях нефти и газа.

Field of application (in Kazakh) : Жобада әзірленген технология бойынша өндірілетін проппант әртүрлі геологиялық жағдайларда қолданылуы мүмкін, бұл дәстүрлі емес алынуы қиын мұнай-газ кен орындарында бұрғылау, гидравликалық жару және көп сатылы гидравликалық жару шығындарын үнемдейді.