The object of research, development or design (in Russian) : Массив скальных горных пород.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Тау жыныстарының массиві.

Aim of work (in Russian) : Целью проекта является создание новых технологии ведения буровзрывных работ, обеспечивающих сохранение проектных параметров горных выработок путем минимизации коэффициента излишка сечения в зависимости от нарушенности массива горных пород взрывными работами, сейсмического воздействия силы взрыва и геомеханического состояния приконтурной части массива горных пород в соответствии с геологическим индексом прочности.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты геологиялық беріктік индексіне сәйкес тау жыныстары массивінің жарылыс жұмыстарымен бұзылуына, жарылыс күшінің сейсмикалық әсеріне және тау жыныстары массивінің контур маңындағы бөлігінің геомеханикалық жай-күйіне байланысты артық қима коэффициентін азайту жолымен тау-кен қазбаларының жобалық параметрлерін сақтауды қамтамасыз ететін бұрғылау-жару жұмыстарын жүргізудің жаңа технологияларын құру болып табылады.

Методы исследования (на русском) : При решении поставленных задач целесообразно использовать комплексный метод исследования, включающий анализ литературных источников по вопросам обеспечения сохранности проектных сечении горных выработок проводимых буровзрывным способом; проведение теоретических исследований для разработки технологических предложений, направленных на разработку новых паспортов буровзрывных работ; проведение опытных экспериментов в производственных условиях для выявления эффективности рекомендуемых технологии ведения буровзрывных работ по снижению коэффициента излишка сечения; использование методов теории вероятности, математической статистики для обоснования конструктивных параметров БВР; технико-экономическая оценка эффективности научных разработок. Важным составляющим метода исследования является определение геологического индекса прочности и районирование участков месторождения по доменом. Метод определения GSI осуществляется уточнением прочностных характеристик образцов горных пород в лабораторных условиях, изучением гидрогеологических условий месторождения, определением качество горных пород по выходу керна и съемкой трещиноватости горных пород в шахтных условиях. Показатель GSI позволит с высокой точностью осуществить переход от прочности образцов горных пород к прочности реального массива горных пород.

Методы исследования (на казахском) : Қойылған міндеттерді шешу кезінде бұрғылау-жару тәсілімен жүргізілетін тау-кен қазбаларының жобалық қимасының сақталуын қамтамасыз ету мәселелері бойынша әдеби көздерді талдауды қамтитын зерттеудің кешенді әдісін пайдалану; бұрғылау-жару жұмыстарының жаңа паспорттарын әзірлеуге бағытталған технологиялық ұсыныстарды әзірлеу үшін теориялық зерттеулер жүргізу; артық коэффициентті төмендету бойынша бұрғылау-жару жұмыстарын жүргізудің ұсынылатын технологияларының тиімділігін анықтау үшін өндірістік жағдайларда тәжірибелік эксперименттер жүргізу орынды бөлімдер; Ықтималдықтар теориясының әдістерін, математикалық статистиканы BVR конструктивті параметрлерін негіздеу үшін қолдану; ғылыми әзірлемелердің тиімділігін техникалық-экономикалық бағалау. Зерттеу әдісінің маңызды құрамдас бөлігі беріктіктің геологиялық индексін анықтау және кен орнының учаскелерін Домен бойынша аудандастыру болып табылады. GSI анықтау әдісі зертханалық жағдайда тау жыныстары үлгілерінің беріктік сипаттамаларын нақтылау, кен орнының гидрогеологиялық жағдайларын зерделеу, өзектің шығуы бойынша тау жыныстарының сапасын анықтау және шахта жағдайындағы тау жыныстарының жарықшақтығын түсіру арқылы жүзеге асырылады. GSI көрсеткіші тау жыныстары үлгілерінің беріктігінен нақты тау жыныстары массивінің беріктігіне жоғары дәлдікпен өтуге мүмкіндік береді.

Obtained results and novelty (in Russian) : В результате реализации проекта будут созданы новые технологии ведения буровзрывных работ, обеспечивающие сохранение проектных параметров горных выработок, на основе комплекса геотехнических исследований, многофакторного учета технологических параметров проведения горных выработок и оценки геомеханического состояния приконтурной части массива. Также будет научно-практический обоснован коэффициент D, установлена закономерность изменения коэффициента излишка сечения в зависимости от геологический индекс прочности (GSI) и разработана номограммы по определению конструктивных параметров буровзрывных работ (БВР) в зависимости от GSI на основе теоретических и опытно-промышленных исследований. Комплекс геотехнических исследований позволит достоверно определить GSI путем изучения качества горных пород (RQD), съемки трещиноватости горных пород, учета литологии и обводненности горных пород. GSI является основным показателем оценки геомеханического состояния приконтурной части массива и районирование участков месторождения по доменам даст возможность разрабатывать эффективные паспорта БВР, направленные на уменьшение коэффициента излишка сечения.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жобаны іске асыру нәтижесінде геотехникалық зерттеулер кешені, Тау-кен қазбаларын жүргізудің технологиялық параметрлерін көп факторлы есепке алу және массивтің контур маңындағы бөлігінің геомеханикалық жай-күйін бағалау негізінде тау-кен қазбаларының жобалық параметрлерін сақтауды қамтамасыз ететін бұрғылау-жару жұмыстарын жүргізудің жаңа технологиялары жасалатын болады. Сондай-ақ, D коэффициенті ғылыми-практикалық негізделеді, байланысты артық қима коэффициентінің өзгеру заңдылығы белгіленеді беріктіктің геологиялық индексі (GSI) және теориялық және тәжірибелік-өнеркәсіптік зерттеулер негізінде GSI-ге байланысты бұрғылау-жару жұмыстарының (BVR) құрылымдық параметрлерін анықтау бойынша номограммалар әзірленеді. Геотехникалық зерттеулер кешені GSI-ді тау жыныстарының сапасын (RQD) зерттеу, тау жыныстарының жарықтарын зерттеу, литология мен тау жыныстарының сулануын есепке алу арқылы сенімді анықтауға мүмкіндік береді. GSI массивтің контур маңындағы бөлігінің геомеханикалық жай-күйін бағалаудың негізгі көрсеткіші болып табылады және кен орнының учаскелерін домендер бойынша аудандастыру артық қиманың коэффициентін төмендетуге бағытталған тиімді BVR паспорттарын әзірлеуге мүмкіндік береді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Разработка конструктивных решении способствующие снизить коэффициент излишки сечения горных выработок и расчет экономической эффективности разработок.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Тау-кен қазбаларының артық қимасының коэффициентін төмендетуге және әзірлемелердің экономикалық тиімділігін есептеуге ықпал ететін сындарлы шешімдерді әзірлеу.

Level of implementation (in Russian) : Будет внедрено в производственный процесс горных предприятий и получен акт внедрение в производства, так же в учебный процесс.

Level of implementation (in Kazakh) : Тау-кен кәсіпорындарының өндірістік процесіне енгізіледі және өндіріске, сондай-ақ оқу процесіне енгізу актісі алынады.

Efficiency (in Russian) : Сохранение устойчивости породного массива приконтурной части выработки при проходке горных выработок

Efficiency (in Kazakh) : Тау-кен қазбаларын қазу кезінде қазбаның контурға жақын бөлігінің тау жыныстары массивінің тұрақтылығын сақтау

Field of application (in Russian) : При ведении буровзрывных работ на горнодобывающих предприятиях.

Field of application (in Kazakh) : Тау-кен өндіру кәсіпорындарында бұрғылау-жару жұмыстарын жүргізу кезінде.