The object of research, development or design (in Russian) : Объект исследования – курганы и поселения раннего железного века Центрального Казахстана

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны - Орталық Қазақстанның ерте темір дәуіріндегі қорғандар мен қоныстар

Aim of work (in Russian) : Целью проекта является получение новых достоверных источников, совокупность которых даст возможность охарактеризовать на современном этапе динамику развития культуры населения раннего железного века Центрального Казахстана, с созданием новой хронологии.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты – жалпы көлемі Орталық Қазақстан ерте темір дәуірі тұрғындары мәдениетінің даму динамикасын бүгінгі күн талабында сипаттап бере алатын жаңа, сенімді дереккөздер алу, жаңа хронологияны қалыптастыру.

Методы исследования (на русском) : При изучении материалов погребальных памятников важной является роль палеоантропологии, методами которой изучаются костные останки умерших людей. Начавшись от простого определения пола и возраста умерших, это направление в современную эпоху тесно связано с такими дисциплинами, как палеогенетика, палеомедицина и палеопатология. При современных археологических исследованиях огромную роль играет радиоуглеродный метод датирования Для изучения металлических изделий из захоронений и поселений широко применяются виды металлографического, микрозондового анализа. На основе результатов археозоологических исследований будет проведен первый этап работ по реконструкции системы животноводства. Трасологические исследования каменных орудий дают понимание того, как использовались данные предметы. Археоботанические исследования являются важной частью комплексного изучения поселений на современном мировом уровне, так как позволяют раскрыть роль растений в жизни и хозяйстве древнего населения. Керамология позволяет комплексно исследовать посуду из курганов и поселений Центрального Казахстана. В том числе технологический анализ керамики позволяет определить методы изготовления сосудов. Путем применения петрографического анализа и метода бинокулярной микроскопии будут определены состава исходного сырья и формовочных масс керамики.

Методы исследования (на казахском) : Жерлеу ескерткіштерінің материалдарын зерттеу кезінде палеоантропологияның рөлі маңызды, оның әдістері қайтыс болған адамдардың сүйек қалдықтарын зерттейді. Өлгендердің жынысы мен жасын қарапайым анықтаудан бастап, қазіргі дәуірдегі бұл бағыт палеогенетика, палеомедицина және палеопатология сияқты пәндермен тығыз байланысты. Қазіргі археологиялық зерттеулерде радиокөміртекті танысу әдісі үлкен рөл атқарады Жерлеу орындары мен елді мекендерден металл бұйымдарын зерттеу үшін металлографиялық, микрозондтық талдау түрлері кеңінен қолданылады. Археозоологиялық зерттеулердің нәтижелері негізінде мал шаруашылығы жүйесін реконструкциялау жөніндегі жұмыстардың бірінші кезеңі жүргізілетін болады. Тас құралдарын трасологиялық зерттеу бұл заттардың қалай қолданылғаны туралы түсінік береді. Археоботаникалық зерттеулер қазіргі әлемдік деңгейдегі елді мекендерді жан-жақты зерттеудің маңызды бөлігі болып табылады, өйткені олар ежелгі халықтың өмірі мен экономикасындағы өсімдіктердің рөлін ашуға мүмкіндік береді. Керамология Орталық Қазақстанның қорғандары мен қоныстарынан жасалған ыдыстарды кешенді зерттеуге мүмкіндік береді. Оның ішінде керамиканың технологиялық талдауы ыдыстарды жасау әдістерін анықтауға мүмкіндік береді. Петрографиялық талдау мен бинокулярлық микроскопия әдісін қолдану арқылы керамиканың бастапқы шикізаты мен қалыптау массаларының құрамы анықталады.

Obtained results and novelty (in Russian) : В полевом сезоне 2022 г. были продолжены раскопки поселения Абылай в Каркаралинском районе Карагандинской области. Раскопан сектор площадью 112 м2. Вскрыт участок 1 жилой постройки, обнаружено 3 хозяйственные ямы, зольник. В ходе полевых исследованы были локализованы и по-новому документированы 52 кургана с «усами», расположенные на территории Каркаралинского района Карагандинской области. По всем памятникам взяты точные координаты, сняты планы и составлены описания. По планиграфии комплексов выделено 3 типа (типы 1, 2 и 3). Диаметры курганных насыпей от 3-3,5 м до 11-32 м, высота от 0,3 до 3,5 м. Длина каменных гряд от 11 м до 150 м, ширина от 1,5 до 3 м. Гряды ориентированы на восток, северо-восток, реже на юго-восток. На данном этапе систематизированы материалы более 60 курганных погребений тасмолинской культуры, в свое время изученных в районе реки Шидерты («шидертинская группа курганов»). В том числе систематизированы сведения по половозрастным категориям погребенных, с учетом 66 курганов. Подготовлена рукопись 1 статьи, «Результаты металлографического анализа железного грифоньего кинжала из Центрального Казахстана».

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 2022 жылғы далалық маусымда Қарағанды облысының Қарқаралы ауданындағы Абылай қонысын қазу жұмыстары жалғастырылды. Ауданы 112 м2 болатын сектор қазылды. 1 тұрғын үй құрылысының учаскесі ашылды, 3 шаруашылық шұңқыры, күл алаңы табылды. Дала барысында Қарағанды облысы Қарқаралы ауданының аумағында орналасқан "мұрты" бар 52 қорған локализацияланып, жаңа тәсілмен құжатталды. Барлық ескерткіштер бойынша нақты координаттар алынды, жоспарлар алынып, сипаттамалар жасалды. Кешендерді жоспарлау бойынша 3 түрі (1, 2 және 3 типтері) анықталды. Қорғандар үйінділерінің диаметрі 3-3, 5 м-ден 11-32 м-ге дейін, биіктігі 0,3-тен 3,5 м-ге дейін, тас жоталарының ұзындығы 11 м-ден 150 м-ге дейін, ені 1,5-тен 3 м-ге дейін.жоталар шығысқа, солтүстік-шығысқа, сирек оңтүстік-шығысқа бағытталған. Осы кезеңде Тасмола мәдениетінің 60-тан астам қорған жерлеу материалдары жүйеленді, бір кездері Шідерті өзенінің ауданында ("Шідерті қорған тобы") зерттелген. Оның ішінде 66 қорған ескеріле отырып, жерленгендердің жыныс-жас санаттары бойынша мәліметтер жүйеленді. "Орталық Қазақстаннан темір грифон қанжарын металлографиялық талдау нәтижелері"атты 1-баптың қолжазбасы дайындалды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Нет

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жоқ

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Археология, история, этнология

Field of application (in Kazakh) : Археология, тарих, этнология