The object of research, development or design (in Russian) : Средняя школа п. Аксу Акмолинской области

The object of research, development or design (in Kazakh) : Ақмола облысы Ақсу елді-мекені орта мектебі

Aim of work (in Russian) : Оценка эманации радона в школе поселка Аксу Акмолинской области, расположенной вблизи хранилища радиоактивных отходов и разработка мероприятий по снижению негативных радиационных факторов для школьников и учителей

Aim of work (in Kazakh) : Радиоактивті қалдықтар қоймасының жанында орналасқан Ақмола облысы Ақсу ауылының мектебінде радон эманациясын бағалау және оқушылар мен мұғалімдер үшін жағымсыз радиациялық факторларды төмендету жөніндегі іс-шараларды әзірлеу

Методы исследования (на русском) : Раздел включает следующую информацию: • Методы радиоэкологических исследований: измерение мощности эквивалентной дозы гамма-излучения территории школы; измерение плотности потоков альфа-, бета-частиц, определение концентрации радона в воздухе школы п. Аксу, определение количественного содержания радионуклидов в изучаемых объектах и строительных материалах из стен школы. • Мониторинговые исследования эманации радона в школе п. Аксу. • Методы санитарно-гигиенических исследований: измерение микроклимата. • Расчет индивидуальных и коллективных эффективных доз облучения населения.

Методы исследования (на казахском) : Радиоэкологиялық зерттеу әдістері: мектеп аумағындағы гамма-сәулеленудің эквивалентті дозасының қуатын өлшеу; альфа-, бета-бөлшектер ағындарының тығыздығын өлшеу, Ақсу ауылының мектеп ауасындағы радон концентрациясын анықтау, зерттелетін объектілердегі радионуклидтердің сандық құрамын анықтау: мектеп қабырғасының құрылыс материалдары. • Ақсу ауылының мектебіндегі радон эманациясының мониторингтік зерттеулері. • Санитарлық-гигиеналық зерттеу әдістері: микроклиматты өлшеу. • Халықтың жеке және ұжымдық тиімді сәулелену дозаларын есептеу.

Obtained results and novelty (in Russian) : По результатам пешеходной гамма-съемки в мае 2022 года среднее значение МАЭД ГИ были равны: 0,25±0,08 мкЗв/ч на первом этаже, 0,32±0,11 мкЗв/ч в подвале и 0,21±0,07 мкЗв/ч. В мае месяце 2022 года совместно сотрудниками Национального центра экспертизы г. Степногорск был организован выездные измерения ЭРОА радона в кабинетах школы п. Аксу. В октябре месяце нами проведен замеры концентрации ЭРОА радона в помещениях школы пю Аксу. По результатам ЭРОА радона в помещения первого этажа до 479 Бк/м3, в мини центре расположенного на 1 этаже –до 1430 Бк/м3, в помещения второго этажа до 453 Бк/м3, в кабинетах 3-го этажа до 708 Бк/м3. По результатам круглосуточного мониторинга объемной активности радона в кабинетах школы с 13 мая по 28 октября 2022 года было проведено 1004 измерении объемной активности радона, температура и влажность воздуха. Относительная влажность колеблется от 16 до 77 %, температура воздуха помещении от 10,1 до 30,0 °С. Следует отметить, что для полной оценки дозовой нагрузки школьных учителей необходимы дальнейшие исследования, в ходе которых будут получены дополнительные данные, позволяющие уточнить и детализировать полученные результаты, а также разработать эффективные меры по снижению дозовой нагрузки. Впервые проведена комплексная оценка радиационного состояния школы села Аксу, расположенной вблизи хранилища радиоактивных отходов; Впервые комплексный мониторинг радона в школе с учетом давления, температуры и сезона года

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 2022 жылғы мамырда жаяу жүргіншілер гамма-түсірілімінің нәтижелері бойынша гамма сәулесінің ДАЭҚ орташа мәні мыналарға тең болды: бірінші қабатта 0,25±0,08 мкЗв/сағ, жертөледе 0,32±0,11 мкЗв/сағ және бірінші қабатта тіркелген 0,21±0,07 мкЗв/сағ. Радонның ЭТКБ нәтижелері бойынша бірінші қабаттың үй – жайларында 479 Бк/м3-ке дейін, 1 қабатта орналасқан шағын орталықта- 1430 Бк/м3-ке дейін, екінші қабаттың үй-жайларында 453 Бк/м3-ке дейін, 3-қабаттың кабинеттерінде 708 Бк/м3-ке дейін тіркелді, нормативтік мәні 200 Бк/м3 болғанда. Мектеп кабинеттерінде радонның көлемдік белсенділігінің тәулік бойы мониторингінің нәтижелері бойынша 2022 жылғы 13 мамыр мен 28 қазан аралығында радонның көлемдік белсенділігін, ауа температурасы мен ылғалдылығын 1004 өлшеу жүргізілді. Салыстырмалы ылғалдылық 16-дан 77% - ға дейін, бөлмедегі ауа температурасы 10,1-ден 30,0 °С-қа дейін. Мектеп мұғалімдерінің дозалық жүктемесін толық бағалау үшін зерттеуді жалғастыру қажет, оның барысында алынған нәтижелерді нақтылауға және егжей-тегжейлі көрсетуге, сондай-ақ доза жүктемесін азайту үшін, тиімді шараларды әзірлеуге мүмкіндік беретін қосымша деректер алынатынын атап өткен жөн. Радиоактивті қалдықтар қоймасының жанында орналасқан Ақсу ауылы мектебінің радиациялық жағдайына алғаш рет кешенді бағалау жүргізілді; қысымды, температураны және жылдың маусымын ескере отырып, алғаш рет мектепте радонның кешенді мониторингтік өлшемдері жүргізілді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : В рамках реализации научного проекта нами проведены серии мероприятий, важных для осуществления поставленной цели: организация и осуществление 7 экспедиционных выездов в п. Аксу, пешеходная гамма-съемка (45 точек); измерение ЭРОА радона в воздухе помещениях (53); отбор проб объектов окружающей среды, стройтельных материалов (7 проб) для лабораторного радиоспектрометрического и радиохимического анализов. Для мониторинговых измерении объемной активности радона в кабинете школы установлен оборудования, проведены 1004 измерении. В испытательной лаборатории радиохимии и радиоспектрометрии Института проводятся исследования 7 проб (объектов окружающей среды и стройтельных материалов). В результате осуществления проекта опубликован 1 тезис.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Ағымдағы жылы ғылыми жобаны іске асыру шеңберінде алға қойылған мақсатты жүзеге асыру үшін маңызды шаралар кешенін жүргізді: Ақсу ауылына 7 экспедициялық сапарды ұйымдастыру және өткізу, жаяу гамма-түсіру (45 нүкте); мектеп кабинеттері ауасындағы радонның эквивалентті тепе-тең көлемдік белсенділігін өлшеу (53); зертханалық радиоспектрометриялық және радиохимиялық талдаулар үшін қоршаған орта объектілерінің, құрылыс матриалдары сынамаларын (7 сынама) іріктеу; Институттың радиохимия және радиоспектрометрия сынақ зертханасында радионуклидтердің болуына 7 сынамаға (қоршаған орта объектілері және құрылыс материалдары) зерттеулер жүргізілуде. Жобаны жүзеге асыру нәтижесінде 1 тезис жариялады.

Level of implementation (in Russian) : отсутствует

Level of implementation (in Kazakh) : жоқ

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Здравоохранение, экология. Целевыми потребителями полученных результатов являются ответственные сотрудники органов образования, здравоохранения, недропользователи, сообщества научных и медицинских работников и других специалистов, работающих с источниками ионизирующего излучения и радиационной безопасности на производствах.

Field of application (in Kazakh) : Денсаулық сақтау, экология. Алынған нәтижелердің мақсатты тұтынушылары білім беру және денсаулық сақтау органдарының жауапты қызметкерлері, жер қойнауын пайдаланушылар, ғылыми және медицина қызметкерлері қауымдастығы және иондаушы сәулелену көздерімен және өндірістегі радиациялық қауіпсіздікпен жұмыс істейтін басқа да мамандар болып табылады.