Inventory number IRN Number of state registration
0322РК00627 AP09058590-KC-22 0121РК00074
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 1
International publications: 0 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Patents Amount of funding Code of the program
0 17654559.14 AP09058590
Name of work
Мониторинг процессов деградации и опустынивания земель Таласского района Жамбылской области с использованием ГИС и данных ДЗЗ в целях устойчивого землепользования
Type of work Source of funding Report authors
Applied Лайсханов Шахислам Узакбаевич
0
0
3
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Некоммерческое акционерное общество "Казахский национальный университет имени аль-Фараби"
Abbreviated name of the service recipient НАО "КазНУ им. аль-Фараби"
Abstract

Таласский район Жамбылской области

Жамбыл облысындағы Талас ауданы

Выявление условий и факторов процесса деградации и опустынивания орошаемых земель пустынной зоны, разработка геоинформационной системы (ГИС) мониторинга деградации и опустынивания земель на основе современных геоинформационных технологий и данных ДЗЗ для решения практических задач по управлению земельными ресурсами.

Шөл және шөлейт аймақтардағы суармалы жерлердің деградация процесінің жағдайлары мен факторларын анықтау, қазіргі заманғы геоақпараттық технологиялар мен жер ресурстарын басқарудағы практикалық міндеттерді шешу үшін Жерді қашықтықтан зондтау деректері негізінде жердің деградациясын бақылаудың географиялық ақпараттық жүйесін жасау.

В ходе реализации проекта в сочетании с традиционными ландшафтными методами исследования (картографический, полевой, лабораторный, камеральный), использовались современные методы данных дистанционного зондирования Земли (аэрокосмический, статистический анализ).

Жобаны жасау барысында ландшафтты зерттеудің дәстүрлі әдістерімен (картографиялық, далалық, зертханалық, камералдық) бірге заманауи Жерді қашықтықтан зондтау әдістері (әуеғарыштық, статистикалық талдау) қолданылды.

Полученные результаты: - Проведен территориальный анализ объекта исследования с составлением физической, гипсометрической карты, карты поверхностных вод и ирригационной системы в масштабах 1: 200000. - Составлены почвенные, геоморфологические, геоботанические карты (карты растительности) с использованием данных ДЗЗ и на основе фондовых картографических материалов. - Рассчитана индексы NDVI, NDWI, LAI по данным ДЗЗ охватывающие территорию Таласского района с апреля по сентябрь с 2001 по 2022 годы. - Разработана ландшафтная карта объекта исследования, проведена интерпретация данного картографического материала в совокупности с полевым данными. - Составлены дифференцированные карты местности, урочищ и фации в масштабах 1:50000 и 1:25000 на территории Аккольского с/о. - На основе полевых исследовании разработаны научные основы ведения мониторинга земель в орошаемых зонах в условиях песчаных пустынь северного пояса в целях предотвращения деградации агроландшафтов и ведения устойчивого землепользования. Научная новизна: Анализ международного опыта и практики показала, что деградация земель, несовместима с благоприятной для здоровья и жизни людей окружающей средой. Такая проблема существует почти для всей территории Казахстана и, в частности, Южной части территорий республики. Проведение непрерывного мониторинга сельскохозяйственных земель в условиях пустынь является важнейшей составной частью использования земель аридной зоны Казахстана для ведения сельского хозяйства.

Алынған нәтижелер: - 1:200 000 масштабтағы физикалық, гипсометриялық карталары, ирригациялық жүйелерінің және жер үсті суларының карталары құрастырылып, зерттеу нысанына аумақтық талдау жүргізілді. - ЖҚЗ деректерін пайдалана отырып және фондтық картографиялық материалдардың негізінде топырақ, геоморфологиялық, геоботаникалық карталар (өсімдік карталары) жасалды. - ЖҚЗ деректері негізінде Талас ауданы аумағын қамтитын 2001-2022 жылдар аралығындағы сәуір айынан қыркүйек айына дейінгі аралықтағы NDVI, NDWI, LAI индекстері есептелінді. - Зерттеу объектісінің ландшафтық картасы жасалды, осы картографиялық материалдардыды далалық мәліметтермен бірге түсіндіру жүргізілді. - Ақкөл а/о аумағында 1:50000 және 1:25000 масштабта жергілікті жердің, қоныстар мен фациялардың сараланған карталары құрастырылды. – Далалық зерттеулер негізінде агроландшафттардың деградациялануының алдын алу және жерді тұрақты пайдалануды сақтау мақсатында солтүстік белдеудегі құмды шөлдердегі суармалы алқаптардағы жер мониторингін жүргізудің ғылыми негіздері әзірленді. Ғылыми жаңалығы: Халықаралық тәжірибе мен оны талдау жердің тозуы адамның денсаулығы мен өмірі үшін қолайлы ортаға сәйкес келмейтінін көрсетті. Бұл проблема Қазақстанның барлық аумағында, атап айтқанда, еліміздің оңтүстік бөлігінде де бар. Шөл жағдайында а/ш жерлерінің үздіксіз мониторингін жүргізу жұмыстары Қазақстанның құрғақ аймағында жерді ауылшаруашылығында пайдаланудың маңызды құрамдас бөлігі болып табылады.

Разработка научно-технической, конструкторской документации не планировалась.

Ғылыми-техникалық, конструкторлық құжаттаманы әзірлеу жоспарланған жоқ.

Внедрение результатов за отчетный период не предусмотрено.

Есеп беру кезеңінде нәтижелерді ендіру қарастырылмаған.

азработка системы постоянного мониторинга сельскохозяйственных земель в целях предотвращения деградации и улучшения продуктивности засоленных деградированных агроландшафтов приведет к рациональному использованию пастбищ и сенокосов. В свою очередь это служит основой возрастанию качества и количества сельской продукции, а это ресурс и бизнес, от которого получают выгоду все - потребители и производители.

Тұздану арқылы деградацияға ұшыраған ауылшаруашылық ландшафттардың өнімділігін жақсарту және деградацияланудың алдын-алу мақсатында ауылшаруашылық жерлерді тұрақты бақылау жүйесін әзірлеу жайылымдар мен шабындықтарды тиімді пайдалануға септігін тигізеді. Өз кезегінде, бұл ауышаруашылығы өнімдерінің саны мен сапасының өсуіне негіз болады және барлық тұтынушылар мен өндірушілер пайда көретін ресурс пен бизнес болып табылады.

Целевыми потребителями теоретических результатов являются НИИ, ВУЗы проводящие научно-исследовательские работы по сельскохозяйственным и экологическим направлениям, а практических результатов фермерские/крестьянские хозяйства, МСХ РК, местные органы власти.

Теориялық нәтижелердің мақсатты тұтынушылары – ауылшаруашылық және экологиялық бағыттарда ғылыми зерттеу жұмыстарын жүргізетін ҒЗИ, ЖОО және де практикалық нәтижелерді пайдаланушылар - фермерлік/шаруа қожалықтары, Қазақстан Республикасы ауыл шаруашылығы министрлігі және жергілікті билік органдары болып есептеледі.

UDC indices
911.52:631.42
International classifier codes
39.19.27; 39.19.31;
Key words in Russian
почва; деградация; опустынования; ландшафт; ГИС; ДЗЗ;
Key words in Kazakh
топырақ; деградация; шөлдену; ландшафт; ГАЖ; ЖҚЗ;
Head of the organization Айдосов Нуржан Сарсынбекович /
Head of work Лайсханов Шахислам Узакбаевич PhD / и.о. ассоциированного профессора