The object of research, development or design (in Russian) : Погребальные и культово-архитектурные памятники населения Казахского Притоболья от эпохи ранних кочевников до середины ХХ в.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Ерте көшпенділер дәуірінен ХХ ғасырдың ортасына дейінгі Қазақ Тобыл халқының жерлеу және мәдени-сәулет ескерткіштері.

Aim of work (in Russian) : Выявление аспектов сакрализации ландшафта на южном отрезке Казахского Притоболья на основе комплексного исследования погребально-поминальных памятников в исторической ретроспективе от эпохи ранних кочевников до середины ХХ в.

Aim of work (in Kazakh) : Ерте көшпенділер дәуірінен ХХ ғасырдың ортасына дейінгі тарихи ретроспективтегі жерлеу-еске алу ескерткіштерін кешенді зерттеу негізінде Қазақ Тобылының оңтүстік бөлігіндегі ландшафтты сакралдау аспектілерін анықтау.

Методы исследования (на русском) : Среди археологических исследований (методы сбора первичной информации) следует назвать поисково-разведочные, раскопки с необходимой фото- и графической фиксацией процесса изучения памятников, описание, классификация, систематизация материала. Проведение полевых археологических исследований - разведки, документирование материалов – составление карты и планов местности; описание. Анализ библиографических источников.

Методы исследования (на казахском) : Археологиялық зерттеулердің ішінде (бастапқы ақпаратты жинау әдістері) ескерткіштерді зерттеу процесін қажетті фото және графикалық фиксациялаумен, материалды сипаттаумен, жіктеумен, жүйелеумен барлау, қазба жұмыстарын атаған жөн. Далалық археологиялық зерттеулер жүргізу-материалдарды барлау, құжаттау-жергілікті жердің карталары мен жоспарларын жасау; сипаттама. Библиографиялық дереккөздерді талдау..

Obtained results and novelty (in Russian) : Начата работа по анализу библиографических источников и систематизации известного материала. В рамках выполнения проекта проанализированы некоторые письменные источники – сведения российских царских чиновников, оставивших свидетельства о жизни Степи в 19 веке. Они актуальны в аспекте принципов организации пространства казахским населением, обустройства аулов, поселков, кладбищ, совершения погребальных обрядов. была проведена разведка на предмет выявления памятников наследия от эпохи ранних кочевников до середины ХХ в. в Житикаринском районе Костанайской области. Выбраны объекты для проведения археологических исследований в 2023 г., среди которых курган с каменными грядами, курган сарматов в окрестностях г. Житикара, курганы, предположительно, сакский и средневековый. Впервые на определенной ограниченной территории начато выявление и систематизация памятников кочевников от эпохи раннего железа до Нового и новейшего времени в аспекте адаптации к конкретным природным и ландшафтным условиям и сакрализации ландшафта.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Библиографиялық дереккөздерді талдау және белгілі материалды жүйелеу жұмыстары басталды. Жоба аясында кейбір жазбаша дереккөздер – 19 ғасырда дала өмірі туралы куәлік қалдырған ресейлік патша шенеуніктерінің ақпараты талданды. Олар қазақ халқының кеңістікті ұйымдастыру, ауылдарды, кенттерді, зираттарды, жерлеу рәсімдерін жайластыру қағидаттары тұрғысынан өзекті.мақала түрінде жарияланады. 2022 жылғы далалық маусымда Қостанай облысының Жітіқара ауданында ерте көшпенділер дәуірінен ХХ ғасырдың ортасына дейінгі мұра ескерткіштерін анықтау мақсатында барлау жүргізілді. Нысандар 2023 жылы археологиялық зерттеулер үшін таңдалды, оның ішінде тас жоталы қорған, Жітіқар қаласының маңындағы сармат қорғаны, сақ және ортағасырлық қорғандар бар. Алғаш рет белгілі бір шектеулі аумақта белгілі бір табиғи және ландшафттық жағдайларға бейімделу және ландшафтты сакрализациялау тұрғысынан ерте темір дәуірінен қазіргі уақытқа және қазіргі уақытқа дейінгі көшпелі ескерткіштерді анықтау және жүйелеу басталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Заявленные в проекте задачи на 2022 год выполнены, ожидаемые результаты достигнуты. Творческий коллектив обладает достаточным для дальнейшей работы по проекту осноащением и пониманием задач.. Теоретическая и практическая профессиональная подготовка членов творческой группы соответствует уровню, необходимому для успешного выполнения проекта. Получаемые в ходе выполнения проекта материалы послужат основой как для теоретических обобщений, так и для практического применения в разработках экспозиций и выставок краеведческих музеев, уроков истории, краеведения в школах региона и т.д.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : 2022 жылға арналған жобада мәлімделген міндеттер орындалды, күтілетін нәтижелерге қол жеткізілді. Шығармашылық топ жобада одан әрі жұмыс істеу үшін жеткілікті жабдықтар мен міндеттерді түсінеді.. Шығармашылық топ мүшелерінің теориялық және практикалық кәсіби дайындығы жобаны сәтті жүзеге асыру үшін қажетті деңгейге сәйкес келеді. Жобаны іске асыру барысында алынған материалдар теориялық жалпылау үшін де, өлкетану мұражайларының экспозициялары мен көрмелерін, аймақ мектептеріндегі тарих, өлкетану сабақтарын және т. б. әзірлеу кезінде практикалық қолдану үшін де негіз болады.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : Эффективность заключается в привлечении молодых ученых к выполнению проекта, разработке плана полевых археологических и поисково-разведочных работ на 2023 г., детализации работ по выполнению пунктов календарного плана, установлении контактов с местными органами власти.

Efficiency (in Kazakh) : Тиімділігі-жас ғалымдарды жобаны іске асыруға тарту, 2023 жылға арналған далалық археологиялық және барлау жұмыстарының жоспарын әзірлеу, Күнтізбелік жоспардың тармақтарын орындау бойынша жұмыстарды егжей-тегжейлі қарау, жергілікті билік органдарымен байланыс орнату.

Field of application (in Russian) : Полученные материалы необходимы для органов охраны памятников историко-культурного наследия с целью мониторинга их состояния; подготовки изданий по истории края и музейных экспозиций.

Field of application (in Kazakh) : Алынған материалдар тарихи-мәдени мұра ескерткіштерін қорғау органдарына олардың жай-күйін бақылау үшін; өңір тарихы бойынша жарияланымдар мен мұражай экспозицияларын дайындау үшін қажет.