Inventory number IRN Number of state registration
0322РК01029 AP14869144-KC-22 0122РК00485
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 0
International publications: 0 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Patents Amount of funding Code of the program
0 11999980 AP14869144
Name of work
Разработка системного геофизического мониторинга для безопасной эксплуатации водохозяйственных объектов
Type of work Source of funding Report authors
Applied Ахметов Ермек Мауленович
0
0
0
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МПиС РК
Full name of the service recipient
Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Национальный центр по комплексной переработке минерального сырья Республики Казахстан" Комитета промышленности Министерства промышленности и строительства Республики Казахстан
Abbreviated name of the service recipient НЦ КПМС РК
Abstract

Апробирование возможностей геофизических методов для создания системного мониторинга состояния грунтовых плотин

Жер бөгеттер жағдайының жүйелі мониторингін құрудың геофизикалық әдістерінің мүмкіндіктерін апробациялау

Обеспечение системного мониторинга безопасной эксплуатации грунтовых водохозяйственных сооружений методами геофизики.

Геофизикалық әдістерді қолдана отырып, топырақтан жасалған су шаруашылық құрылымдарын қауіпсіз пайдаланудың жүйелі мониторингін қамтамасыз ету

В соответствии с календарным планом Проекта проведены следующие работы: а) Проведён анализ применения различными исследователями методов геофизики для мониторинга грунтовых плотин. Были изучены многочисленные публикации исследователей в мире, странах СНГ, в том числе в Казахстане. Анализ показал, универсальность геофизических методов, их экспрессивность и экономичность в получении первичной информации о состоянии плотины. При выборе комплекса геофизических методов для проведения исследований учитывалось не только их эффективность, но и стоимость работ. Наиболее экономичные - это электроразведочные и георадарные зондирования, сейсморазведка - более дорогой метод. Есть также и другие, такие как магниторазведка и гравиразведка, радиометрия и ядерные методы: но они дорогостоящие, со сложной обработкой результатов измерений. б) Выбран рациональный геофизический комплекс для мониторинговых исследованиях плотин. На основе опыта исследователей гидротехнических сооружений и собственного опыта выбран рациональный комплекс геофизических методов, которые позволяют в непрерывном режиме оценивать динамику изменения во времени физико-механических свойств грунтов, слагающих тело плотины и оперативного выявления “проблемных” участков. Это электроразведочные методы, фиксирующие локальное повышение электропроводности и поляризуемости. В 2023г. планируется апробация электроразведочных методов в полевых условиях.

Жобаның кестесіне сәйкес келесі жұмыстар жүргізілді: а) Жер бөгеттерін бақылау үшін әртүрлі зерттеушілердің геофизикалық әдістерін қолдануына талдау жасалды. Дүние жүзі, ТМД елдері, соның ішінде Қазақстан зерттеушілерінің көптеген жарияланған жұмыстары зерттелді. Талдау геофизикалық әдістердің әмбебаптығын, олардың экспрессивтілігін және бөгеттің жай-күйі туралы алғашқы ақпаратты алудағы тиімділігін көрсетілді. Зерттеу үшін геофизикалық әдістердің кешенін таңдағанда олардың тиімділігі ғана емес, жұмыстың құны да ескерілді. Ең үнемді - электрлік және георадарлық зондтау, сейсмикалық барлау - қымбатырақ әдіс. Магниттік және гравитациялық барлау, радиометрия және ядролық әдістер сияқты басқалары да бар: бірақ олардың өлшеу нәтижелері күрделі өңдеуімен өте қымбат тұрады. б) Бөгеттердің мониторингтік зерттеулері үшін рационалды геофизикалық кешені таңдалды. Гидротехникалық құрылыстарды зерттеушілердің тәжірибесі мен өзіміздің алған тәжірибиеміздің негізінде бөгет денесін құрайтын «проблемалық» аймақтар топырақтардың физика-механикалық қасиеттерінің өзгеру динамикасын үздіксіз бағалауға және тез арада анықтауға мүмкіндік беретін геофизикалық әдістердің ұтымды кешені таңдалды. Бұл электрөткізгіштік пен поляризацияланудың шағын аумақты жоғарылауын анықтайтын электр барлау әдістері. 2023 жылы далалық жағдайда электр барлау әдістерін сынау жоспарлануда.

Уровень новизны: высокий. Проведен анализ применения различными исследователями методов геофизики для мониторинга грунтовых плотин. Выбран рациональный геофизический комплекс для мониторинговых исследованиях плотин.

Жаңалық деңгейі: жоғары. Жер бөгеттерін бақылау үшін әртүрлі зерттеушілердің геофизикалық әдістерін қолдануына талдау жасалды. Бөгеттердің мониторингтік зерттеулері үшін қолайлы геофизикалық кешен таңдалды.

Будет разработана методика и технология системного геофизического мониторинга и прогнозирования природно-техногенных гидрогеологических процессов, влияющих на безопасность эксплуатации водохозяйственных объектов.

Су шаруашылығы объектiлерiн пайдалану қауiпсiздiгiне әсер ететiн табиғи және техногендiк гидрогеологиялық процестердiң жүйелi геофизикалық мониторингiнiң және болжауының әдiстемесi мен технологиясы әзiрленетiн болады.

На основе изучения опыта работ различных исследователей были получены новые знания о геофизических методах, которые можно применить для создания системного мониторинга состояния насыпных плотин. Это позволило выбрать оптимальный геофизический комплекс для его опробирования на конкретной плотине.

Әртүрлі зерттеушілердің жұмыс тәжірибесін зерделеу негізінде үйінді бөгеттерінің жай-күйіне жүйелі мониторинг жасау үшін қолдануға болатын геофизикалық әдістер туралы жаңа білім алынды. Бұл нақты бөгетте сынау үшін оңтайлы геофизикалық кешенді таңдауға мүмкіндік берді.

Результаты проекта будут направлены на использования водохозяйственным организациям и специалистам, эксплуатирующие плотины и дамбы для ирригации в сельском хозяйстве, работникам аварийных служб, структурам региональных департаментов по чрезвычайным ситуациям.

Жобаның нәтижелерін су шаруашылығы ұйымдары мен ауыл шаруашылығында суару үшін бөгеттер мен бөгеттерді пайдаланатын мамандар, апаттық қызметінің қызметкерлері үшін, аймақтық төтенше жағдайлар департаменттерінің құрылымдары пайдаланады.

UDC indices
550.837.2
International classifier codes
70.17.29;
Key words in Russian
земляные плотины; контроль безопасности; интерпретация; водонасыщенные зоны; инфильтрация; системный мониторинг;
Key words in Kazakh
жер бөгеттері; қауіпсіздікті бақылау; талдау; суға қаныққан аймақтар; инфильтрация; жүйелі мониторинг;
Head of the organization Жарменов Абдурасул Алдашевич Доктор технических наук / профессор, академик НАН РК
Head of work Ахметов Ермек Мауленович Кандидат геолого-минералогических наук / доцент