The object of research, development or design (in Russian) : KI, RbI, CsI

The object of research, development or design (in Kazakh) : KI, RbI, CsI

Aim of work (in Russian) : Целью проекта является выявление механизмов формирования электронных возбуждений в поле катионов-гомологов и упругой деформации путем регистрации спектров рентгенолюминесценции, фотолюминесенции, туннельной и термостимулированной люминесценции в иодидах щелочных металлов под воздействием рентгеновской и ультрафиолетовой радиации, которые позволяют разработать научную основу создания современных сцинтилляционных детекторов

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты - қазіргі заманғы сцинтилляциялық детекторларды құрудың ғылыми негізін жасауға мүмкіндік беретін, сілтілі иодид металдарындағы рентген және ультракүлгін радиация әсеріндегі рентгенолюминесценция, фотолюминесенция, туннельді және термоынталандырылған люминесценция спектрлерін тіркеу арқылы катион-гомолог және серпімді деформация өрісінде электронды қозуды қалыптастыру механизмдерін анықтау

Методы исследования (на русском) : Основными методами предлагаемого проекта по экспериментальным исследованиям люминесценции в режиме счета фотонов в кристаллах KI, RbI и CsI при понижении симметрии решетки являются спектроскопические методы исследования, такие как люминесцентная и термоактивационная спектроскопия.Моделирование пространственной структуры, электронных, оптических и парамагнитных свойств сложных двухкомпонентных дефектов, содержащих электронную и дырочную составляющие, в наноструктурах ЩГК в компьютерной программе Gaussian (расчеты получаемые из первых принципов с использованием модифицированного обменно-корреляционного потенциала) и сопоставление их с экспериментальными результатами.

Методы исследования (на казахском) : Тордың симметриясының төмендеуімен KI, RbI және CsI кристалдарындағы фотондарды тіркеу режимінде люминесценцияны эксперименттік зерттеу бойынша ұсынылған жобаның негізгі әдістері люминесценттік және термоактивациялық спектроскопия сияқты спектроскопиялық зерттеу әдістері болып табылады. Gaussian компьютерлік бағдарламасындағы СГК наноқұрылымдарында (модификацияланған ауыстыру-корреляциялық әлеуетті қолдана отырып, алғашқы принциптерден алынған есептеулер) электронды және кемтікті құрауыштары бар күрделі екі компонентті ақаулардың кеңістіктік құрылымын, электрондық, оптикалық және парамагниттік қасиеттерін модельдеу және оларды эксперименттік нәтижелермен салыстыру.

Obtained results and novelty (in Russian) : 1. Экспериментально исследованы спектры рентгенолюминесценции, фотолюминесценции, туннельной и термостимулированной люминесценции в кристаллах KI, RbI и CsI путем активирования катионами-гомологами и воздействием низкотемпературной деформации (100 К) 2. Идентифицированы радиационные дефекты в спектрах термостимулированной люминесценции иодидов щелочных металлов при понижении симметрии решетки низкотемпературной одноосной деформацией 3. На основе оптимизированной геометрической структуры фуллеренов получены зависимости полной энергии молекул C180-SET и (KI)@C180-SET от их полного заряда, зависимость полной энергии от напряжения на затворе и диаграмма стабильности одноэлектронного транзистора.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 1. KI, RbI және CsI кристалдарындағы рентгендік люминесценция, фотолюминесценция, туннельді және термоынталандырылған люминесценция спектрлері катион-гомологтармен белсендіру және төмен температуралы деформациямен(100 К) әсер ету арқылы эксперименталды түрде зерттелді. 2. Төмен температуралы бір осьті деформация кезінде тор симметриясын төмендеткенде сілтілі металл йодидтерінің термоынталандырылған люминесценциясының спектрлеріндегі радиациялық ақаулар анықталды. 3. Фуллерендердің оңтайландырылған геометриялық құрылымы негізінде C180-SET және (KI)@C180-SET молекулаларының толық энергиясының олардың толық зарядына тәуелділігі, толық энергияның кернеуге тәуелділігі және бір электронды транзистордың тұрақтылық диаграммасы алынды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Научные результаты полученные в рамках проекта могут быть применены для разработки сцинтилляционных материалов на основе щелочногалоидных кристаллах

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жоба аясында алынған ғылыми нәтижелер сілтілігалоидты кристалдар негізіндегі сцинтилляциялық материалдарды әзірлеуде қолданылу мүмкіндігі бар.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : Выполнение проекта позволила привлечь к исследовательской работе 7 научных сотрудников возрастом до 40 лет включительно, из которых трое являются докторантами АРУ им. К. Жубанова по образовательной программе 8D05301 – Физика, что способствовало вовлечению в исследовательский процесс молодых сотрудников Вуза

Efficiency (in Kazakh) : Жобаны жүзеге асыру 40 жасқа дейінгі 7 зерттеушіні қоса алғанда ғылыми-зерттеу жұмыстарына тартуға мүмкіндік берді, оның ішінде үшеуі Қ.Жұбанов атындағы АРУ 8D05301 – Физика білім беру бағдарламасының докторанттары, бұл университеттің жас қызметкерлерін ғылыми-зерттеу үдерісіне тартуға ықпал етті.

Field of application (in Russian) : полученные новые экспериментальные результаты могут найти применение для поиска быстродействующих сцинтилляторов и улучшения люминесцентных характеристик существующих сцинтилляционных детекторов

Field of application (in Kazakh) : алынған жаңа эксперименттік нәтижелер жылдам әрекет ететін сцинтилляторларды табуға және қолданыстағы сцинтилляциялық детекторлардың люминесцентті сипаттамаларын жақсартуға қолданылуы мүмкін