The object of research, development or design (in Russian) : Мультиспектральные, бектерицидно-фунгицидные светодиодные лампы, покрытые нано частицами направленного действия.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Бағытталған нанобөлшектермен қапталған мультиспектрлі, бактерицидті және фунгицидті жарықдиодты шамдар.

Aim of work (in Russian) : Исследование и экологическая оценка энергоэффективной зеленой технологии длительного хранения фрукто-овощной продукции на основе комбинации УФ-светодиодов (LED ламп), покрытых наночастицами и озонирования для модификации регулируемой газовой среды.

Aim of work (in Kazakh) : Бақыланатын газ ортасын өзгерту үшін нанобөлшектермен қапталған ультракүлгін светодиодтар мен озонизацияға негізделген жемістер мен көкөністерді ұзақ уақыт сақтауға арналған энергияны үнемдейтін жасыл технологияны зерттеу және экологиялық бағалау.

Методы исследования (на русском) : Применены теоретические и эмпирические методы. Теоретическая основа состоит из концепций соответствующей научной литературы, которая применяется на каждом этапе данного научного исследования. Использованы спектрофотометрический, рефрактометрический методы; физико-химические, органолептические и микробиологические анализы. По результатам органолептических, спектрофотометрических, а также микробиологических анализов, определен оптимальный режим светодиодного облучения, спектр светодиодных ламп, обеспечивающий максимальное сохранение товарного вида, витамино-минерального состава и продление сроков хранения скоропортящейся агропродукции.

Методы исследования (на казахском) : Теориялық және эмпирикалық әдістер қолданылады. Теориялық негізі осы ғылыми зерттеудің әрбір кезеңінде қолданылатын тиісті ғылыми әдебиеттердің тұжырымдамаларынан тұрады. Спектрофотометриялық, рефрактометриялық әдістер қолданылды; физика-химиялық, органолептикалық және микробиологиялық талдаулар өткізілді. Органолептикалық, спектрофотометриялық және микробиологиялық талдаулардың нәтижелері бойынша жарықдиодты сәулеленудің оңтайлы режимі, жемістердің қалпының, витаминдік-минералды құрамының максималды сақталуын және тез бұзылатын ауыл шаруашылығы өнімдерінің сақтау мерзімін ұзартуды қамтамасыз ететін жарықдиодты шамдардың спектрі анықталды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Разработана и сконструирована экспериментальная лабораторная установка длительного хранения овощей и фруктов на основе мультиспектральных, бактерицидно-фунгицидных светодиодных LED ламп, покрытых нано частицами направленного воздействия. Выявлено, что УФ-LED лампы оказывают негативное влияние на сохранение веса томатов, но отлично обеззараживают от патогенных микроорганизмов. Обнаружено, что LED лампы полного и красного спектра подходят для хранения томатов и обеспечивают сохранность органолептических характеристик и минерало-витаминного состава. Наблюдается снижение количества микроорганизмов каждые 7 дней на томатах, хранившихся под воздействием экспериментальной установки по сравнению с контрольными образцами. LED лампы красного спектра показали максимальное сохранение и увеличение содержания ликопинов в плодах томата и высокий показатель уничтожения вирусов, грибов, бактерий, подавления плесневой гнили. Как показали результаты исследования, LED лампы красного спектра обеспечивают сохранность содержания ликопина на 77%-83% . Многоспектральные LED ламп красного, полного спектра обеспечили высокоээффективный иммуностимулирующий эффект за счет существенного увеличения концентрации аскорбиновой кислоты (витамина С) - в 1,7-2 раза. Впервые исследована эффективность воздействия мультиспектральных светодиодных ламп, покрытых нано частицами направленного действия на сохранение качества, свойств скоропортящейся свежей агро продукции растительного происхождения.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Бағытталған әсерлі нанобөлшектермен қапталған мультиспектрлі, бактерицидті және фунгицидті жарықдиодты шамдар негізінде көкөністер мен жемістерді ұзақ сақтауға арналған тәжірибелік зертханалық қондырғы әзірленді, құрылды. Нәтижелерге сәйкес, UV-LED шамдары қызанақ салмағын сақтауға теріс әсер етеді, патогендік микроорганизмдерден тамаша дезинфекциялайды. Сондай-ақ толық спектрлі және қызыл жарық диодты шамдар қызанақтарды сақтауға өте қолайлы және органолептикалық қасиеттері мен минералды-витаминдік құрамын сақтауды қамтамасыз ететіні анықталды. Бақылау үлгілерімен салыстырғанда тәжірибелік қондырғының әсерінде сақталған қызанақтарда әрбір 7 күн сайын микроорганизмдер санының азаюы байқалды. Қызыл спектрдің жарықдиодты шамдары қызанақ жемістеріндегі ликопендердің максималды сақталуын, жоғарылауын және вирустардың, саңырауқұлақтардың, бактериялардың жойылуының, зең шіріктерінің басылуының жоғары жылдамдығын көрсетті. Зерттеу нәтижелері көрсеткендей, қызыл спектрлі жарықдиодты шамдар құрамындағы ликопеннің қауіпсіздігін 77% -83% қамтамасыз етеді. Қызыл және толық спектрлі мультиспектрлі жарықдиодты шамдар аскорбин қышқылының концентрациясының 1,7-2 есе жоғарылауы есебінен жоғары тиімді иммуностимуляциялау әсерін қамтамасыз етті. Бағытталған әрекеттің нанобөлшектерімен қапталған мультиспектрлі жарықдиодты шамдардың өсімдік тектес тез бұзылатын жаңа ауылшаруашылық өнімдерін сақтауға, сапасын, қасиеттерін сақтауға әсер етуінің тиімділігі алғаш рет зерттелді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Длительный срок службы: 25 000 часов и более; Энергоэффективность при хранении составляет 30%; Снижение затрат энергоресурсов климатического оборудования достигает до 15%; нано покрытие с точным фокусирование и регулированием мощности. Состоит из высокоточной системы дистанционного управления и контроля комплексной технологии (IOS, Android); снижение количества бактерии и вирусов достигает до 80%; Сохраняет физико-химические свойства до 75%-80%. .

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Ұзақ қызмет ету мерзімі: 25 000 сағат немесе одан да көп уақыт құрайды; Сақтау кезіндегі энергия тиімділігі 30% құрайды; Климаттық жабдықтың энергетикалық ресурстарының құнын 15%-ға дейін төмендетеді; дәл фокустау және қуатты басқару арқылы нано жабдықтан құрылған; интеграцияланған технологияның жоғары дәлдікті қашықтан басқару және бақылау жүйесінен (IOS, Android) тұрады; бактериялар мен вирустар санының 80% -ға дейін төмендетеді; Физикалық және химиялық қасиеттерін 75%-80% сақтайды.

Level of implementation (in Russian) : Внедрение согласно календарному плану в 2023 и 2024гг.

Level of implementation (in Kazakh) : Іске асыру күнтізбелік жоспарға сәйкес 2023 және 2024 жылдары іске асырылады.

Efficiency (in Russian) : Потеря веса плодов томатов под воздействием установки составляет всего 0,44%-0,8% по сравнению с обычными проветриваемыми холодными овощехранилищами, где потери достигают вплоть до 8%-10%. LED лампы красного спектра показали максимальное сохранение и увеличение содержания ликопинов в плодах томата и высокий показатель уничтожения вирусов, грибов, бактерий, подавления плесневой гнили. LED лампы красного спектра обеспечивают сохранность содержания ликопина на 77%-83% , а при должном регулировании температуры и влажности помещения, увеличивают содержание ликопина почти в 1,5 раза. Многоспектральные LED ламп красного и полного спектра обеспечили высокоээффективный иммуностимулирующий эффект за счет существенного увеличения концентрации аскорбиновой кислоты (витамина С) - в 1,7-2 раза по сравнению с обычными холодными овощехранилищами и торговыми точками. В результате воздействия УФ-LED ламп развитие грибов и бактерий на поверхности плодов томата ниже на 56% - 83%, чем при хранении в обычных холодных проветриваемых овощных складах или торговых пунктах. Согласно полученным данным, все три спектра LED ламп и озонирование обеспечивают сохранение физико-химических свойств, вкусовых качеств и аромата. Многоспектральные светодиодные лампы (LED) казахстанского производства характеризуются долговечностью (срок службы 25000-50000 часов).

Efficiency (in Kazakh) : Өсімдіктің әсерінен қызанақ жемісінің салмағының жоғалуы кәдімгі желдетілетін салқын көкөніс қоймаларымен салыстырғанда небәрі 0,44%-0,8% құрайды, мұнда шығын 8%-10%-ға дейін жетеді. Қызыл спектрдің жарықдиодты шамдары қызанақ жемістеріндегі ликопендердің максималды сақталуын және жоғарылауын және вирустардың, саңырауқұлақтардың, бактериялардың жойылуының және зең шіріктерінің басылуының жоғары жылдамдығын көрсетті. Қызыл спектрдің жарықдиодты шамдары ликопеннің құрамының қауіпсіздігін 77% -83% қамтамасыз етеді, ал бөлменің температурасы мен ылғалдылығын дұрыс реттеу кезінде олар ликопеннің мазмұнын шамамен 1,5 есе арттырады. Қызыл және толық спектрлі мультиспектрлі жарықдиодты шамдар аскорбин қышқылының (С витамині) концентрациясының кәдімгі салқын көкөніс қоймалары мен сауда нүктелерімен салыстырғанда 1,7-2 есеге айтарлықтай артуына байланысты жоғары тиімді иммуностимуляциялау әсерін қамтамасыз етті. УК-жарықдиодты шамдардың әсерінен қызанақ жемістерінің бетінде саңырауқұлақтар мен бактериялардың дамуы кәдімгі салқын желдетілетін көкөніс қоймаларында немесе сауда нүктелерінде сақталғаннан 56% - 83% төмен. Алынған мәліметтерге сәйкес, жарықдиодты шамдар мен озонизацияның барлық үш спектрі физикалық және химиялық қасиеттердің, дәм мен хош иістің сақталуын қамтамасыз етеді. Қазақстандық өндірістің мультиспектрлі жарық диодты шамдары ұзақ мерзімділігімен ерекшеленеді (қызмет мерзімі 25000-50000 сағат).

Field of application (in Russian) : Будет применяться в области сельского хозяйства, овощехранилищах, супермаркетах и других пунктах реализации скоропортящейся агро продукции растительного происхождения.

Field of application (in Kazakh) : Ауыл шаруашылығында, көкөніс қоймаларында, супермаркеттерде және басқа да өсімдік тектес тез бұзылатын ауыл шаруашылығы өнімдерін сату орындарында қолданылады.