The object of research, development or design (in Russian) : Основные исследования проводились в естественных лесных экосистемах поймы р. Урал в пределах Западно-Казахстанской области и искусственных лесонасаждениях Джаныбекского стационара, который расположен на бессточной полупустынной безлесной равнине Прикаспийской низменности в междуречье Волги и Урала.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Негізгі зерттеулер Батыс Қазақстан облысының шегіндегі Жайық өзенінің жайылмасының табиғи орман экожүйелерінде және Еділ мен Орал өзендерінің аралығындағы Каспий маңы ойпатының шөлейт ормансыз жазығында орналасқан Жәнібек стационарының жасанды орман екпелерінде жүргізілді.

Aim of work (in Russian) : Цель проекта – выявление лесных экосистем с неопределенно долгим существованием (100 лет и более) для оптимизации лесокультурных технологий по созданию малозатратных и долговечных насаждений. В первый год исследований основное внимание было обращено на самовозобновление деревьев и кустарников, которые увеличивают срок службы лесонасаждений.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты-аз шығынды және ұзаққа созылатын екпелерді құру бойынша орман-мәдени технологияларды оңтайландыру үшін белгісіз ұзақ өмір сүретін (100 жыл немесе одан да көп) орман экожүйелерін анықтау. Зерттеудің бірінші жылында басты назар ағаштар мен бұталардың өзін-өзі жаңартуына аударылды, бұл орман екпелерінің қызмет ету мерзімін ұзартады.

Методы исследования (на русском) : Общеизвестными методами, которые применяются в лесной экологии, геоботанике и почвоведении изучены естественные и искусственные лесные экосистемы ясеня пенсильванского в пойме р. Урал и на комплексных почвах Джаныбекского стационара с полным описанием всех ярусов и почвенно-гидрологических условий. Изучением лесоустроительных материалов, выбраны ключевые участки со здоровыми и распадающимися насаждениями, на которых были заложены постоянные пробные площади со сплошным таксационным перечетом растительности. Изучены спонтанно появившиеся самосевы ясеня пенсильванского, его состояние и перспективы дальнейшего существования. Изучались особенности почвенного покрова: тип почвы, мезо- и микрорельеф, степень нарушенности почвы (целина, старопахота, выемки и\или бугры, посторонние наносы), наличие дополнительного увлажнения (возможность наносов снега, поверхностного стока талых и дождевых вод). Регистрировалась степень зарастания и видовое разнообразие травяного покрова, ассортимент деревьев и кустарников. Обращалось внимание даже на спонтанное появление на безлесной территории отдельно стоящих деревьев и кустарников. Проводилась таксация древостоя.

Методы исследования (на казахском) : Орман экологиясында, геоботаникада және топырақтануда қолданылатын жалпыға бірдей белгілі әдістер Жайық өзенінің жайылмасындағы пенсильвандық шағанның табиғи және жасанды орман экожүйелерін және барлық деңгейлері мен топырақ-гидрологиялық жағдайларын толық сипаттай отырып, Жаныбек стационарының кешенді топырақтарында зерттелді. Орман орналастыру материалдарын зерделеу арқылы сау және ыдырайтын екпелері бар негізгі учаскелер таңдалды, оларға өсімдіктерді үздіксіз таксациялық қайта есептей отырып, тұрақты сынақ алаңдары салынды. пенсильвандық шағанның өздігінен пайда болған өздігінен себілуі, оның жағдайы және одан әрі өмір сүру перспективалары зерттелді. Топырақ жамылғысының ерекшеліктері зерттелді: топырақ түрі, мезо-және микрорельеф, топырақтың бұзылу дәрежесі (тың, ескі егістік, қазба және\немесе туберкулез, бөгде шөгінділер), қосымша ылғалдың болуы (қардың шөгінділері, еріген және жаңбыр суларының жер үсті ағындарының мүмкіндігі). Өсіп-өну дәрежесі және шөп жамылғысының түрлері, ағаштар мен бұталардың ассортименті тіркелді. Тіпті ормансыз Аумақта жеке ағаштар мен бұталардың өздігінен пайда болуына назар аударылды. Сүрекдіңді таксациялау жүргізілді.

Obtained results and novelty (in Russian) : В результате проведенных исследований было определено распространение адвентивных видов (вселенцев), например, ясеня пенсильванского в пойменные условия местопроизрастания р. Урал, которое распространено достаточно широко на незанятые лесными насаждениями целинные участки, особенно в прогалины, сенокосные угодья и др. Ясень поселяется в микро- и мезопонижения рельефа и образует разновозрастные чистые куртины. Характерной особенностью является единичное включение в древостои коренных видов деревьев и кустарников (дуба черешчатого, тополя черного и белого, терна и др.). Это указывает на то, что ясень пенсильванский – пионерный вид и, по-видимому, вскоре после его усыхания произойдет формирование древостоев из аборигенных деревьев и кустарников. Семенная и вегетативная возобновительная способность деревьев и кустарников в лесных культурах на бессточной глинистой равнине междуречья Волги и Урала различается в зависимости от условий местопроизрастаний. На солончаковых солонцах и светло-каштановых почвах с недоступными грунтовыми водами любое возобновление с образованием устойчивых лесных экосистем невозможно из-за водного дефицита. Новизной наших исследований является вскрытие положительных примеров сукцессий в древостоях, продлевающих их жизнедеятельность даже после смены доминантных видов, без утраты функциональной значимости, например, защитных свойств.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жүргізілген зерттеулердің нәтижесінде адвентивті түрлердің (қоныс аударушылардың) таралуы анықталды, мысалы, пенсильвандық шаған Жайық өзенінің жайылмалық өсу жағдайларына, ол орман екпелерімен қамтылмаған тың жерлерге, әсіресе дала алқаптарына, шабындық жерлерге және т.б. кең таралған. шаған микро және мезопонизацияланған рельефте орналасады және әр түрлі жастағы таза куртиналарды құрайды. Өзіне тән ерекшелігі-ағаштар мен бұталардың байырғы түрлерінің (кәдімгі емен, қара және ақ терек, торын және т.б.) сүрекдіңдерге жалғыз қосылуы. Бұл пенсильвандық шағанның пионер түрі екенін және ол кеуіп кеткеннен кейін көп ұзамай жергілікті ағаштар мен бұталардан ағаштар пайда болатынын көрсетеді. Еділ мен Орал өзендерінің аралығындағы сазсыз жазықтағы орман дақылдарындағы ағаштар мен бұталардың тұқымдық және вегетативті жаңару қабілеті өсу жағдайларына байланысты өзгереді. Қол жетпейтін жер асты сулары бар тұзды сортаңдар мен ашық каштан топырақтарында су тапшылығына байланысты тұрақты орман экожүйелерінің пайда болуымен кез келген жаңару мүмкін емес. Біздің зерттеулеріміздің жаңалығы-доминантты түрлердің өзгеруінен кейін де, мысалы, қорғаныс қасиеттерін жоғалтпай, олардың өмірін ұзартатын сүрекдіңдерді сабақтастықтың оң мысалдарын ашу.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : В работе не предусмотрено создание рекоментаций производству и проведение технико-экономических расчетов внедрения результатов фундаментальных исследований

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жұмыста өндіріске ұсыныстар жасау және іргелі зерттеулердің нәтижелерін енгізудің техникалық-экономикалық есептеулерін жүргізу көзделмеген

Level of implementation (in Russian) : Нет

Level of implementation (in Kazakh) : Жоқ

Efficiency (in Russian) : Не расчитывалась

Efficiency (in Kazakh) : Есептелді

Field of application (in Russian) : Подобные исследования необходимы в области лесного хозяйства и лесной экологии для выработки предложений по созданию здесь долговечных, устойчивых лесонасаждений.

Field of application (in Kazakh) : Мұндай зерттеулер орман шаруашылығы мен орман экологиясы саласында ұзақ мерзімді, тұрақты орман екпелерін құру бойынша ұсыныстар жасау үшін қажет.