The object of research, development or design (in Russian) : Горизонтальные деформации возникающие при сейсмическом воздействии и их воздействие на конструкции зданий и сооружений. Конструкция конического фундамента, которая при погружении в грунтовое основание наполовину либо на 2/3 его высоты, позволяла бы при техногенном воздействия повысить его несущую способность, так как площадь конструкции конического фундамента с грунтовым основанием увеличивается, т.е. осадка конического фундамента положительно отражается на несущей способности конического фундамента.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Сейсмикалық әсерден туындайтын көлденең деформациялар және олардың ғимараттар мен құрылыстардың құрылымдарына әсері. Топырақ негізіне оның биіктігінің жартысына немесе 2/3 бөлігіне батырылған кезде конустық іргетастың дизайны техногендік әсер кезінде оның көтеру қабілетін арттыруға мүмкіндік береді, өйткені құрылыс алаңы конустық іргетастың топырақ негізімен ұлғаюы, яғни. конустық іргетастың шөгуі конустық іргетастың көтеру қабілетіне оң әсер етеді.

Aim of work (in Russian) : Основной целью проекта является исследование напряженно-деформированного состояния оснований и разработка эффективно реагирующих устойчивых фундаментов при строительстве в зонах сдвижения грунтовых массивов способствующих предотвращению аварийных ситуаций, и как следствие, сокращению стоимости конструктивных мер.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның негізгі мақсаты – іргетастардың кернеулі-деформациялық жағдайын зерттеу және апатты жағдайлардың алдын алуға және топырақ массалары жылжуға ықтимал аймақтарында құрылыс кезінде тиімді жауап беретін, соның нәтижесінде құрылымдық іс-шаралардың құнын төмендетуге үлесін тигізетін тұрақты іргетастарды әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Обзор литературы и изучение существующих методов устройства оснований и фундаментов на подрабатываемых территориях, в условиях нестабильных грунтов. Оценка применимости зарубежного опыта в грунтовых условиях Казахстанских месторождений полезных ископаемых (на примере Карагандинского угольного бассейна). Проведение лабораторных испытаний модельных образцов конического фундамента в лаборатории ЕНУ им. Л.Н. Гумилева. Подбор оптимальной формы и материала модели фундамента. Разработка объемного стенда для воссоздания деформируемости подрабатываемых оснований и сейсмически подверженных территорий. Проведение модельных испытаний фундаментов под различным углом и глубиной заложения на объемном стенде.

Методы исследования (на казахском) : Әдебиеттерді шолу және жерасты игерілген жерлерде, тұрақсыз топырақ жағдайында іргетастарды және іргетастарды орналастырудың қолданыстағы әдістерін зерттеу. Қазақстандық пайдалы қазбалар кен орындарының топырақ жағдайында шетелдік тәжірибені қолдану мүмкіндігін бағалау (Қарағанды көмір бассейні мысалында). ЕҰУ зертханасында конустық іргетастың модельдің үлгілеріне зертханалық сынақтар жүргізу. Л.Н. Гумилев. Іргетас моделінің тиімді пішіні мен материалын таңдау. Жерасты игерілген негіздердің іргетастардың және сейсмикалық қауіпті аймақтардың деформациялануын қалпына келтіру үшін үш өлшемді стендті әзірлеу. Үш өлшемді стендте әртүрлі бұрыштар мен тереңдіктегі іргетастардың үлгілік сынақтарын жүргізу.

Obtained results and novelty (in Russian) : Выполнен обзор отечественной и зарубежной литературы на предмет существующих методов стабилизации грунта и устройства фундаментов на подрабатываемых территориях и сейсмически опасных зонах. Представлен анализ существующих стандартов и утвержденных методик с обзором литературы в области устройства фундаментов на подрабатываемых территориях, в условиях нестабильных грунтов с целью определения индивидуальной стратегии исследования. Выполнен обзор существующих стандартов и методик исследования стран дальнего и ближнего зарубежья в области устройства фундаментов в условиях нестабильных грунтов. Рассмотрена потенциальная стратегия исследования, определены 2 варианта возможных методов исследования. Сформированы методологические основы проекта для исследования полевыми методами испытания и в лаборатории. При лабораторном исследовании был подобран гранулометрический состав грунтов, границы на пределе текучести и пластичности, плотность и влажность грунта. Результаты экспериментальных исследований включали в себя лабораторное испытание образцов грунтов на инженерно-механические свойства грунтов: сцепление, угол внутреннего трения по тестированию на одноосный сдвиг. Были разработаны модели конического фундамента для изготовления с целью дальнейшего испытания в лабораторных условиях: конусы из не коррозирующего материала (пластика, алюминия). Диаметр основания конусов 80мм, высота конуса 40 мм, угол раскрытия конусов 90 градусов и 80 градусов.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жерасты игерілген аумақтар мен сейсмикалық қауіпті аймақтардағы топырақты тұрақтандырудың қолданыстағы әдістері мен іргетастары мәселелері бойынша отандық және шетелдік әдебиеттерге шолу жасалды. Қолданыстағы стандарттар мен бекітілген әдістердің талдауы жеке зерттеу стратегиясын анықтау үшін жерасты игерілген жерлерде, тұрақсыз топырақ жағдайында іргетастарды салу саласындағы әдебиеттерге шолумен ұсынылған. Тұрақсыз топырақ жағдайындағы іргетас саласындағы шет елдердің қолданыстағы стандарттары мен зерттеу әдістеріне шолу жасалды. Әлеуетті зерттеу стратегиясы қарастырылды, ықтимал зерттеу әдістерінің 2 нұсқасы анықталды. Далалық сынау әдістерімен және зертханалық зерттеулерге арналған жобаның әдістемелік негіздері қалыптастырылды. Зертханалық зерттеуде топырақтың гранулометриялық құрамы, ағу және пластикалық шектері, топырақтың тығыздығы мен ылғалдылығы таңдалды. Тәжірибелік зерттеулердің нәтижелеріне топырақтың инженерлік-механикалық қасиеттеріне топырақ үлгілерін зертханалық сынау қамтыды, оның ішінде: топырақтың адгезиясы, ішкі үйкеліс бұрышын анықтау үшін бір осьті ығысуға сынау өткізілді. Конустық іргетастың модельдерін зертханада сынау мақсатында өндеп жасау үшін: коррозияға ұшырамайтын материалдан жасалған конустар әзірленді (пластик, алюминий). Конус табаны диаметрі 80 мм, конус биіктігі 40 мм, конустың ұшындағы бұрышы 90 градус және 80 градус.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Предлагаемая авторами конструкция конического фундамента наполовину либо на 2/3 его высоты погружаются острием в грунтовое основание позволит повысить его несущую способность при влиянии техногенного воздействия, так как площадь конструкции конического фундамента с грунтовым основанием увеличивается, т.е. осадка конического фундамента положительно отражается на несущей способности конического фундамента. Круглая форма основания перевернутого конуса позволит избежать концентрации напряжений вблизи углов и образования трещин в угловых точках.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Авторлар ұсынған конустық іргетастың жобасы оның биіктігінің жартысы немесе 2/3 бөлігінің ұшымен топырақ негізіне батырылғаны техногендік әсердің әсерінен оның көтеру қабілетін арттырады, өйткені конустық іргетас құрылымының ауданы топырақ негізі ұлғаяды, яғни конустық іргетастың шөгуі конустық іргетастың көтеру қабілетіне оң әсер етеді. Төңкерілген конус негізінің дөңгелек пішіні бұрыштардың жанында кернеулердің шоғырлануын және бұрыш нүктелерінде жарықтардың пайда болуын болдырмайды.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Сооружение устойчивых фундаментов на подрабатываемых и сейсмически опасных территориях.

Field of application (in Kazakh) : Жерасты игерілген және сейсмикалық қауіпті аймақтарда тұрақты іргетастарды салу.