Inventory number IRN Number of state registration
0322РК00753 AP09259776-KC-22 0121РК00345
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 3
International publications: 0 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Patents Amount of funding Code of the program
0 16489957.9 AP09259776
Name of work
Ономастический дискурс: мифологический аспект
Type of work Source of funding Report authors
Fundamental Садирова Кулзат Каниевна
0
0
4
1
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
НАО "Актюбинский региональный университет имени К. Жубанова" Министерства образования и науки РК
Abbreviated name of the service recipient АРУ им. К.Жубанова
Abstract

Ономастические единицы, исследуемые в мифологическом аспекте: мифонимы (мифоантропонимы, мифопонимы, мифофитонимы, мифогидронимы).

Мифологиялық аспектіде зерттелетін ономастикалық бірліктер: мифонимдер (мифоантропонимдер, мифотопонимдер, мифофитонимдер, мифогидронимдер)

Изучение ономастического дискурса в мифологическом аспекте, анализ онимов (антропонимов, фитонимов, топонимов) как символической системы национальной культуры в рамках проектов «Современная казахстанская культура в глобальном мире» и «Сакральная география Казахстана» программы «Рухани жаңғыру- Взгляд в будущее», выявление этнокультурных, когнитивных особенностей ономастической лексики в исторической взаимосвязи с общетюркским традиционным и философским мировоззрением.

«Рухани жаңғыру - болашаққа бағдар» бағдарламасының «Жаһандағы замануи қазақстандық мәдениет» жобасы мен «Қазақстанның киелі географиясы» жобаларын басшылыққа ала отырып, ономастикалық дискурсты мифологиялық аспектіде зерттеу, онимдерді (антропонимдер, топонимдер) ұлттық мәдениеттің бейнелі-таңбалық жүйесі ретінде сараптай отырып, ономастикалық лексиканың этномәдени-танымдық ерекшеліктерін жалпытүркілік дәстүрлі және философиялық дүниетаныммен тарихи сабақтастықта айқындау.

описательный, историко-сравнительный, индукция, дедукция, контекстный анализ, анализ дискурса

сипаттамалық, тарихи-салыстырмалы, индукция, дедукция, мәнмәтіндік талдау, дискурс талдау әдістері

В рамках календарно-тематического плана выпущены 3 издания: 1) Тектіғұл Ж.О., Садирова К.К. Ономастический дискурс: мифологический аспект. Актобе: «Литер-А», 2022. – 211 с. 2) «Мифоантропонимы Казахстана» трехъязычный иллюстрированный мифословарь (1 том)). Актобе: «Литер-А», 2022. – 260 с. Составители: К.К.Садирова, Ж.О. Тектіғұл, В.Ж.Исламгалиева, Е.А.Дузмаганбетов, Ш.Г.Абдирова, Р.Б.Жазыкова, А.Б.Баядилова-Алтыбаева, П.С. Сыдық. 3) Тектіғұл Ж.О., Дузмагамбетов Е.А., Баядилова - Алтыбаева А.Б. Мифологический пласт казахской топонимии// Вестник КазНУ им. Аль-ФАРАБИ. Филологическая серия. № 1 (185), 2022. С. 167-180. Новизна: 1) определена взаимосвязь ономастических имен, закрепившихся в сознании человека, используемых в языковой коммуникации, т.е. в дискурсе, и рассматриваемых как выражение мифического значения, мифологического мышления, с их когнитивными особенностями; с позиции мифического мировоззрения описаны когнитивная основа и когнитивные структуры ономастических наименований, проведен историко-сравнительный, этимологический анализ языковой структуры; 2) в рамках проекта впервые в казахской ономастике из антропонимов были выделены мифоантропонимы (133 имени), дано объяснение на трех языках, информация о мифических персонажах сопровождается авторскими рисунками; 3) в монографии даны результаты опроса, проведенного для определения активных, пассивных ономастических единиц в мифологическом сознании носителей языка.

Күнтізбелік-тақырыптық жоспарға сай 3 өнім дайындалып баспадан шығарылды: 1) Тектіғұл Ж.О., Садирова К.К. Ономастикалық дискурс: мифологиялық аспекті. Ақтөбе: «Литер-А», 2022. - 211 б. 2) «Казахстан мифоантропонимдері» үш тілді иллюстрациялы мифосөздік (1 том)). Ақтөбе: «Литер-А», 2022. – 260 б. Құрастырушылар: К.Қ.Садирова, Ж.О.Тектіғұл, В.Ж.Исламгалиева, Е.А.Дүзмағанбетов, Ш.Г.Әбдірова, Р.Б.Жазықова, А.Б.Баядилова – Алтыбаева, П.С.Сыдық. 3) Тектіғұл Ж.О., Дузмагамбетов Е.А., Баядилова - Алтыбаева А.Б. Қазақ топонимдерінің мифологиялық қабаты// Вестник КазНУ им. Аль-ФАРАБИ. Филологическая серия. № 1 (185), 2022, С.167-180. Жаңашылдығы: 1) ономастикалық атауларды адам санасында орнығып, тілдік коммуникацияда, яғни дискурста қолданылған күйінде алуы мен сол атаулардың мифтік мәнін, мифологиялық ойлаудың көрінісі деп қарастырып, оның танымдық ерекшеліктерімен сабақтастыруы; Ономастикалық атаулардың когнитивтік негізі мен когнитивтік құрылымдары мифтік дүниетанымдық тұрғыдан сипатталуы, тілдік құрылымына тарихи-салыстырмалы және этимологиялық талдаулар жасалуы; 2) жоба нәтижесінде қазақ ономастикасындағы антропонимдердің ішінен алғаш рет мифоантропонимдер (133 атау) бөлек іріктеліп, түсініктемесінің үш тілде ұсынылуы, мифтік кейіпкерлер бейнесінің авторлық нұсқадағы суретінің салынып енгізілуі; 3) монографияда тіл иелерінің мифтік санасындағы актив, пассив ономастикалық бірліктерді анықтау үшін жүргізілген сауалнама нәтижелерінің берілуі.

не предусмотрено

қарастырылмаған

не внедрено

енгізілмеді

У людей формируется представление о состоянии языка, духовно-этническом мировоззрении прошлого и настоящего только благодаря духовным материалам, дошедшим до нас через поколения. Поэтому подобные научные работы могут служить дополнительным источником в области исторической лексикологии, ономастики казахского языкознания. Результаты исследования могут быть полезны при подготовке специалистов языка и литературы, в преподавании лексикологии, изучающей онимы и значения слов, на курсах, рассматривающих дискурс и мифологию.

Адамдар ұрпақтар сабақтастығымен бізге жетіп, жасақталған рухани материалдардың арқасында ғана өткен дәуір мен бүгінгінің рухани этникалық ой-санасы, тілдік қалпы жайында түсінік қалыптастырады. Ендеше осындай ғылыми жұмыстар қазақ тіл білімінің тарихи лексикология, ономастика салалары бойынша қосымша дерек көздері қызметін атқара алады Зерттеудің нәтижелерін ЖОО-ның тіл және әдебиет мамандарын дайындайтын салаларда онимдерді, сөз мағыналарын қарастыратын тіл білімінің лексикология пәнін оқытуда, дискурсология мен мифология мәселелерін қарастыратын курстарда пайдалануда тиімді болады.

Изданная продукция (научная статья, монография, мифословарь (том 1)) будет использована в филологической сфере, целевые пользователи: ученые, специалисты, студенты, магистранты, докторанты, занимающиеся вопросами ономастики, дискурсологии, мифологии. Изданный трехъязычный иллюстрированный мифословарь «Мифоантропонимы Казахстана» (том 1) может быть использован на международном уровне в сфере туризма Казахстана (Сакральная география) и межкультурной коммуникации.

Жоба нәтижесінде алынған өнімдер (ғылыми мақала, монография, мифосөздік (1-том) филология саласында қолданылады, мақсатты тұтынушылары: ономастика, дискурсология, мифология мәселелелерімен айналысатын ғалымдар, мамандар, студенттер мен магистранттар, докторанттар. Ұсынылған «Қазақстан мифоантропонимдері» үш тілді иллюстрациялы мифосөздікті (1-том) Қазақстан туризм саласына (Сакральды география), мәдениетаралық коммуникация саласында халықаралық деңгейде қолдануға болады

UDC indices
81ˈ373.2
International classifier codes
16.00.00;
Key words in Russian
ономастика; мифология; мифоантропонимы; мифотопонимы; мифофитонимы;
Key words in Kazakh
ономастика; мифология; мифоантропонимдер; мифотопонимдер; мифофитонимдер;
Head of the organization Карабасова Лаура Чапаевна Доктор PhD / доцент
Head of work Садирова Кулзат Каниевна Доктор филологических наук / доцент