The object of research, development or design (in Russian) : Объекты исследований – культуры микроорганизмов, водные растения, органические отходы, обезвоженные иловые осадки, сточная вода, почва

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысандары - микроорганизмдердің культуралары, су өсімдіктері, органикалық қалдықтар, сусыздандырылған тұнбалар, кәріз сулар, топырақ

Aim of work (in Russian) : Целью программы является разработка новых ресурсосберегающих и безотходных технологий переработки органической части твердых бытовых отходов и илового шлама сточных вод очистных сооружений и сельскохозяйственных отходов с получением биогаза и органического биоудобрения.

Aim of work (in Kazakh) : Бағдарламаның мақсаты – биогаз бен органикалық тыңайтқыштарды ала отырып, қатты тұрмыстық қалдықтардың органикалық бөлігін, тазарту құрылыстарының кәріз суларының лай шламын және ауыл шаруашылығы қалдықтарын биотермиялық өңдеудің жаңа ресурс үнемдейтін, қалдықсыз және тиімді технологияларын әзірлеу

Методы исследования (на русском) : Использовались микробиологические, молекулярно-биологические, химические и т.д. методы исследования в соответствии с заданиями

Методы исследования (на казахском) : Тапсырмаларға сәйкес микробиологиялық, молекулалық биологиялық, химиялық және т.б. зерттеу әдістері қолданылды

Obtained results and novelty (in Russian) : Для проведения биотермической переработки осадков сточных вод отобран консорциум №3, состоящий из 11 культур. Составлены сухая и концентрированная формы препарата и изучены сроки их хранения. Отработаны условия процесса переработки иловых осадков сточных вод в органическое удобрение, проведен химический анализ органического удобрения после переработки илов. Для проведения биотермической переработки ТБО составлен консорциум из 22 штаммов. Изучены параметры и этапы процесса компостирования ТБО в органо-минеральное удобрение. Определены микробиологические и химические показатели до и после переработки ТБО. Исследование эффективности РМТЭ в очистке воды от комплекса органо-минеральных загрязнителей показало что за цикл работы всех типов РМТЭ снижение ХПК, фосфатов и аммония составляет более 90%. Отработаны оптимальные технологические параметры получения биометана в демонстрационной БУ из сточной воды, определен суточный выход биогаза и влияние субстратов-добавок на кинетику производства метана. Создана эффективная закваска для получения биогаза из сточной воды, состоящая из 29 культур микроорганизмов. Отработаны оптимальные технологические параметры получения биометана из отходов животноводства. Отработаны оптимальные соотношения субстрата: навоз КРС: птичий помет: маслосодержащий продукт – 80:20:1. Соблюдение указанных параметров позволяет получить газ на 4-8 сутки в БУ со средним уровнем суточного выделяемого биогаза 5,0 дм3. Объем суммарно накопленного газа составил 120±10 л.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Кәріз су шламын биотермиялық өңдеу үшін 11 дақылдан тұратын No3 консорциум таңдалды. Препараттың құрғақ және концентрлі формалары құрастырылып, олардың сақтау мерзімі зерттелді. Кәріз су шламын органикалық тыңайтқышқа өңдеу процесінің шарттары пысықталып, шламды өңдеуден кейінгі органикалық тыңайтқышқа химиялық талдау жүргізілді. ҚТҚ биотермиялық өңдеу үшін 22 штаммнан тұратын консорциум құрастырылды. Органикалық-минералды тыңайтқышқа ҚТҚ компосттау процесінің параметрлері мен кезеңдері зерттелді. Микробиологиялық және химиялық көрсеткіштер ҚТҚ өңдеуге дейін және одан кейін анықталды. Органикалық-минералды ластағыштар кешенінен суды тазарту кезінде ӨМОЭ тиімділігін зерттеу ӨМОЭ-нің барлық түрлерінің жұмыс істеу циклі үшін ХОС, фосфаттар мен аммонийдің төмендеуі 90%-дан астам болатынын көрсетті. Кәріз сулардан демонстрациялық БҚ көмегімен биометан алудың оңтайлы технологиялық параметрлері әзірленді, биогаздың тәуліктік шығымы және қосымша субстраттардың метан өндірісінің кинетикасына әсері анықталды. Кәріз сулардан биогаз алудың тиімді стартері құрылды, ол микроорганизмдердің 29 культурасынан тұрады. Жануарлар қалдықтарынан биометан алудың оңтайлы технологиялық параметрлері әзірленді. Оңтайлы субстрат арақатынастары әзірленді: ірі қара мал көңі:құс саңғырығы:құрамында майы бар өнім - 80:20:1. Бұл параметрлерді сақтау тәуліктік шығарылатын биогаздың орташа деңгейі 5,0 дм3 болатын БҚ-да 4-8 тәулік бойы газ алуға мүмкіндік береді. Жиналған газдың жалпы көлемі 120±10 л болды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Будут созданы технологии и продукты для переработки осадков сточных вод, твердых бытовых и сельскохозяйственных отходов. Ожидается снижение стоимости газа, снижение затрат на утилизацию осадков сточных вод, животноводческих отходов и очистки сточных вод.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Кәріз су шламын, қатты тұрмыстық және ауыл шаруашылығы қалдықтарын өңдеуге арналған технологиялар мен өнімдер құрылады. Газ құнының төмендеуі, кәріз су тұнба шөгінділерін, мал қалдықтарын және кәріз суларды тазарту құнының төмендеуі күтілуде.

Level of implementation (in Russian) : На основании проведенных исследований для охраны окружающей среды будут разработаны закваски участвующие в анаэробном процессе сбраживания с целью получения биометана из навоза КРС и сточных вод. Кроме того будут разработаны отечественные конкрентрспособные препараты для биотермической утилизации органичекой фракции ТБО. Также разработаны конструкция однокамерной установки РМТЭ и БУ предназначенные для получения электроэнергии и биогаза из органических отходов.

Level of implementation (in Kazakh) : Қоршаған ортаны қорғау бойынша жүргізілген зерттеулердің негізінде мал көңінен және кәріз сулардан биометан алу үшін анаэробты қорыту процесіне қатысатын стартерлер әзірленеді. Сонымен қатар, ҚТҚ органикалық фракциясын биотермиялық өңдеу үшін отандық бәсекеге қабілетті препараттар әзірленетін болады. Сондай-ақ органикалық қалдықтардан электр энергиясы мен биогаз өндіруге арналған бір камералы ӨМОЭ және биогаз қондырғысының жобасы әзірленді.

Efficiency (in Russian) : Эффективность данного проекта определяется выявлением перспективных микроорганизмов с высокой ферментативной активностью способные продуцировать биометан из органических отходов, перерабатывать органические отходы в биоудобрения. Составлен консорциум из гидролизных, кислотообразующих и метанообразующих микроорганизмов способных за короткий срок продуцировать биометан из сточных вод и навоза КРС. Составлен биопрепарат для биотермической переработки иловых осадков сточных вод в органическое биоудобрения. Составлен консорциум из ферментативно активных микроорганизмов спсоосбных разлагать органическую фракцию ТБО в органическое удобрение.

Efficiency (in Kazakh) : Бұл жобаның тиімділігі органикалық қалдықтардан биометан алуға, органикалық қалдықтарды биотыңайтқыштарға қайта өңдеуге қабілетті жоғары ферментативті белсенділігі бар перспективалы микроорганизмдерді анықтаумен анықталады. Қысқа мерзімде кәріз сулардан және мал көңінен биометан алуға қабілетті гидролитикалық, қышқыл түзетін және метан түзетін микроорганизмдердің консорциумы құрылды. Кәріз сулардың шламын органикалық биотыңайтқыштарға биотермиялық өңдеуге арналған биологиялық өнім құрастырылды. ҚТҚ органикалық фракциясын органикалық тыңайтқышқа ыдыратуға қабілетті ферментативті белсенді микроорганизмдердің консорциумы құрастырылды.

Field of application (in Russian) : Область применения: возобновляемые источники энергии, очистка водоемов, почвы, производство биоудобрения.

Field of application (in Kazakh) : Қолдану саласы: жаңартылатын энергия көздері, су қоймалары, топырақты өңдеу, биотыңайтқыштар өндірісі.