The object of research, development or design (in Russian) : Осетровые рыбы, грамотрицательные бактерии возбудители аэромоноза и псевдомоноза осетровых рыб (Aeromonas и Pseudomonas spp.).

The object of research, development or design (in Kazakh) : Бекіре балықтары, грамтеріс бактериялар, бекіре балықтарының аэромонозы мен псевдомонозының қоздырғыштары (Aeromonas және Pseudomonas spp.).

Aim of work (in Russian) : Конструирование химерных эндолизинов с повышенной литической активностью в отношении бактериальных патогенов, вызывающих заболевания осетровых рыб в аквакультуре.

Aim of work (in Kazakh) : Аквакультурадағы бекіре тұқымдас балықтарының ауруларын тудыратын бактерия патогендеріне қарсы жоғары литикалық белсенділігі бар химерлік эндолизиндерді құрастыру.

Методы исследования (на русском) : Молекулярно-генетические, биохимические и микробиологические.

Методы исследования (на казахском) : Молекулалық-генетикалық, биохимиялық және микробиологиялық.

Obtained results and novelty (in Russian) : Произведен компьютерный анализ эндолизинов. Было отобрано три последовательности эндолизинов: Gp110, OBPgp279 и LysPA26. Клонированы гены трех родительских и 7 химерных эндолизинов, полученных путем комбинаций связывающих доменов с каталитическими доменами между Gp110, OBPgp279 и LysPA26 белков, в векторную систему pET28c. Произведена оптимизация их экспрессии и очистки с помощью аффинной хроматографии. В результате оптимальным условием индукции всех эндолизинов в E. coli было при 15оС, 0,2 мМ ИПТГ и времени экспрессии в течение ночи, кроме LysPA26, для которого использовали 25оС, 0,5 мМ ИПТГ и время экспрессии 4 часа. Исследованы биохимические свойства эндолизинов. Результаты указывают, что наибольшая эффективность эндолизинов наблюдается при значениях pH 7-8. Анализ ферментативной активности показало, что наибольшей эффективностью обладает эндолизин Gp110 и соответствующие ему химерные эндолизины при использовании которых оптическая плотность бактериальных клеток снижалась до 88,3% при использовании 10 мкг эндолизина 1 мл суспензий бактериальных клеток и до 78,6% при использовании 1,25 мкг эндолизина на 1 мл суспензий бактериальных клеток. Кроме того, анализы влияния температуры и pH показали, что химерные эндолизины на основе Gp110 обладают хорошей стабильностью в широком диапазоне значений pH и температур. Более того, Gp110-химеры могут эффективно убивать другие грамотрицательные бактерии, такие как A. hydrophila, A. salmonocida, E. coli, но не грамположительные бактерий.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Эндолизиндердің компьютерлік сараптамасы жасалды. Эндолизиндердің келесі үш тізбектері таңдалып алынды: Gp110, OBPgp279 және LysPA26. Gp110, OBPgp279 және LysPA26 протеиндерінің байланысу және каталитикалық домендерін pET28c векторлық жүйесіне қосу арқылы алынған үш ата-налық және жеті химерлік эндолизиндердің гендері клондалды. Олардың экспрессиясы мен аффиндік хроматография арқылы тазалауы оңтайландырылды. Нәтижесінде барлық эндолизиндердің E. coli-ғы индукцияның 15оС оңтайлы жағдайы келесідей болды: 0,2 мМ ИПТГ түні бойы индукция, ал LysPA26 үшін 25оС-та 0,5 мМ ИПТГ 4 сағаттық экспрессиясы. Эндолизиндердің биохимиялық қасиеттері зерттелді. Алынған нәтижелер эндолизиндердің ең жоғары тиімділігі pH 7-8 болатындығын көрсетті. Ферменттік активтілік бойынша сараптамасы Gp110 эндолизинінің және соған сәйкес химерлік эндолизиндердің ең жоғары тиімділікке ие екндігін көрсетті. 10 мкг эндолизинді қолданғанда 1 мл бактериялық клеткалардың оптикалық тығыздығы 88,3% азайды, ал 1,25 мкг эндолизинді қолданғанда 1 мл бактериялық клеткалардың оптикалық тығыздығы 78,6% азайды. Сонымен қатар, температура мен pH әсерін сараптау нәтижесінде Gp110 негізіндегі химерлік эндолизиндердің pH пен темпратураның кең диапазонында тұрақтылыққа ие екендігін көрсетті. Gp110-химерлері A. hydrophila, A. salmonocida, E. coli сияқты басқа да грамтеріс бактерияларды тиімді өлтіре алатындығын көрсетті, бірақ грамоң батерияларды өлтіре алмады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Представленный проект направлен на разработку новых эффективных химерных эндолизинов с повышенной литической активностью в отношении грамотрицательных и устойчивых к антибиотикам бактерий, которые являются основной причиной заболеваний осетровых в аквакультуре.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Ұсынылған жоба аквкультурадағы бекіре тұқымдас балық ауруларының негізгі себебі болып табылатын грамтеріс және антибиотиктерге төзімді бактерияларға қарсы литикалық белсенділігі жоғары жаңа және тиімді химерлі эндолизиндерді жасауға бағытталған.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Рыбохозяйственные предприятия; включая промышленные аквакультурные комплексы и рыбоводные заводы, а также фермеры-рыбоводы.

Field of application (in Kazakh) : Балық өндіру кәсіпорындары, оның ішінде өндірістік аквакультура кешендері мен балық өсіру шаруашылықтары, сондайақ балық өсіруші фермерлер.