The object of research, development or design (in Russian) : Социальная ответственность обучающихся

The object of research, development or design (in Kazakh) : Білім алушылардың әлеуметтік жауапкершілігі

Aim of work (in Russian) : Білім алушылардың әлеуметтік жауапкершілігі изучение социальной ответственности обучающихся в условиях профессиональной подготовки в вузах Западного Казахстана

Aim of work (in Kazakh) : Батыс Қазақстанның жоғары оқу орындарында кәсіби даярлық жағдайында білім алушылардың әлеуметтік жауапкершілігін зерделеу

Методы исследования (на русском) : Теоретические, эмпирические (научно-теоретический анализ, диагностика, обобщение, выводы)

Методы исследования (на казахском) : Теориялық және эмпирикалық (ғылыми-теориялық талдау, диагностика, қорыту, қорытындылар)

Obtained results and novelty (in Russian) : 1. Разработана программа психолого-педагогического сопровождения по повышению социальной ответственности обучающегося в условиях его профессиональной подготовки в университете (Программа), являющейся методологическим руководством для преподавателей. Программа состоит из тематического плана кураторских часов и мероприятий, тренинговых упражнений и комплекса творческих заданий и приемов. Формой реализации Программы является цикл семинаров и тренингов, мастер-классов, обучающих методическим и практическим рекомендациям по инструментам повышения социальной ответственности. 2. На основе анализа зарубежных исследований представлен генезис феномена «социальная ответственность». Обоснованы уровни сформированности социальной ответственности обучающихся: интуитивный, репродуктивный, активный. 3. Разработана модель формирования социальной ответственности обучающихся, состоящая из когнитивного, мотивационно-ценностного, деятельностного, рефлексивно-прогностического компонентов, и с описанием процесса формирования. 4. Выявлена и научно обоснована роль современного университета в процессе формирования социальной ответственности на основе научно-теоретического анализа литературы и опроса. 5. Уточнена роль семьи и семейного воспитания, как одного из основополагающих факторов в формировании социальной ответственности у обучающихся. 6. Рассмотрена речевая ответственность с точки зрения речевого поведения.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 1. Ғылыми жоба аясында әдістемелік нұсқау болып табылатын ЖОО-да кәсіби дайындық жағдайында жас ұрпақтың әлеуметтік жеке жауапкершілігін арттыру мақсатында оқытушыларға әдістемелік нұсқаулық болып табылатын психологиялық-педагогикалық қолдау бағдарламасы әзірленді (Бағдарлама). Бағдарламасы кураторлық сағаттар мен іс-шаралардың тақырыптық жоспарынан, оқу жаттығуларынан және шығармашылық тапсырмалар мен әдістер кешенінен тұрады. Бағдарламаны іске асыру нысаны семинарлары мен тренингтердің, шеберлік сыныптарының циклы болып табылады, онда студенттердің әлеуметтік жауапкершілігін арттыру құралдары бойынша әдістемелік және практикалық ұсыныстар берілді. 2. Шетелдік зерттеулерді талдау негізінде феноменінің генезисін ұсынылды. Кәсіби дайындық жағдайында студенттердің әлеуметтік жауапкершілігін қалыптастыру деңгейлері негізделген: интуитивті, репродуктивті, белсенді. 3. Танымдық, мотивациялық-құндылық, белсенділік, рефлексиялық-болжамдық құрамдас бөліктерден тұратын және қалыптастыру үдерісін сипаттайтын білім алшылардың әлеуметтік жауапкершілігін қалыптастыру моделі әзірленді. 4. Әдебиеттерді ғылыми-теориялық талдау және сауалнама негізінде қазіргі заманғы университеттің әлеуметтік жауапкершілікті қалыптастыру үдерісіндегі рөлі ашылып, ғылыми негізделді. 5. Отбасы мен отбасы тәрбиесінің рөлі білім алушылардың әлеуметтік жауапкершілігін қалыптастырудың іргелі факторларының бірі ретінде айқындалды. 6. Сөйлеу мінез-құлқы тұрғысынан сөйлеу жауапкершілігі қарастырылады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Предполагаемый социально-экономический эффект в ходе реализации проекта, в частности разработанной Программы видится в повышении профессиональной компетентности преподавателей университета, от качества педагогической деятельности которых зависит уровень социальной ответственности и качество подготовки выпускников университета. В свою очередь, целенаправленный процесс формирования социальной ответственности у обучающихся университетов позволит в будущем нашему молодому поколению свободно проявлять социальную ответственность и гражданскую позицию в своей профессиональной деятельности и личной жизни без морального и экономического ущерба себе и государству; применять навыки решения проблемных ситуаций, вырабатывать стратегии поведения в трудных и чрезвычайных ситуациях; развивать навыки самоанализа и самооценки; владеть навыками саморегуляции и самоменеджмента; уметь выражать эмоции и снижать состояние тревоги.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жобаны, атап айтқанда әзірленген Бағдарламаны іске асыру кезінде күтілетін әлеуметтік-экономикалық нәтиже ЖОО оқытушыларының кәсіби құзыреттілігін арттыруда көрінеді, олардың педагогикалық қызметінің сапасы әлеуметтік жауапкершілік деңгейін және ЖОО түлектерін дайындау сапасын анықтайды. Өз кезегінде, ЖОО студенттері арасында әлеуметтік жауапкершілікті қалыптастырудың мақсатты процесі біздің жас ұрпақтың келешекте өзіне және мемлекетке моральдық және экономикалық зиян келтірместен кәсіби қызметінде және жеке өмірінде әлеуметтік жауапкершілік пен азаматтық позициясын еркін жүзеге асыруға мүмкіндік береді; проблемалық жағдайларды шешу дағдыларын қолдану, қиын және төтенше жағдайларда мінез-құлық стратегиясын әзірлеу; өзіндік талдау және өзін-өзі бағалау дағдыларын дамыту; өзін-өзі реттеу және өзін-өзі басқару дағдыларын меңгеру; эмоцияларды білдіре білу және алаңдаушылықты азайту.

Level of implementation (in Russian) : Полученные научные результаты были популяризированы на внутривузовском, республиканском и международном уровнях: проведение обучающихся семинаров, вебинаров, мастер-классов и тренингов с международным участием ведущих ученых и специалистов разного профиля; выступления и публикаций в международных и отечественных конференциях.

Level of implementation (in Kazakh) : Алынған ғылыми нәтижелер университетішілік, республикалық және халықаралық деңгейде танымал болды: студенттерге арналған семинарлар, вебинарлар, шебер кластар және әртүрлі профильдегі жетекші ғалымдар мен мамандардың халықаралық қатысуымен тренингтер өткізу; халықаралық және отандық конференциялардағы баяндамалары мен жарияланымдары.

Efficiency (in Russian) : Эффективность полученных научных результатов данного исследования заключается в их практико-ориентированности, актуальности и своевременности для системы образования высшей школы в процессе повышения социальной ответственности личности обучающихся в условиях профессиональной подготовки в вузе.

Efficiency (in Kazakh) : Осы зерттеуде алынған ғылыми нәтижелерінің тиімділігі олардың практикалық бағыттылығында, университетте кәсіби дайындық жағдайында студенттердің жеке тұлғасының әлеуметтік жауапкершілігін арттыру процесінде жоғары оқу орындарының білім беру жүйесі үшін өзектілігінде және уақтылы болуында.

Field of application (in Russian) : В системе высшего образования

Field of application (in Kazakh) : Жоғары білім беру жүйесінде