The object of research, development or design (in Russian) : Литература Центральной Азии в период независимости (казахская литература, кыргызская литература, узбекская литература, туркменская литература и таджикская литература)

The object of research, development or design (in Kazakh) : Тәуелсіздік кезеңіндегі Орталық Азия әдебиеті (қазақ әдебиеті, қырғыз әдебиеті, өзбек әдебиеті, түркімен әдебиеті және тәжік әдебиеті)

Aim of work (in Russian) : Комплексное исследование тенденций развития и новых направлений, поэтических особенностей и литературно-культурных связей литературы Средней Азии на постсоветском пространстве.

Aim of work (in Kazakh) : Посткеңестік кеңістегі Орта Азия әдебиетінің даму үрдісі мен жаңа бағыт-бағдарларын, поэтикалық ерекшеліктерін және әдеби-мәдени байланыстарын кешенді зерттеу.

Методы исследования (на русском) : При изучении характера развития литературы Средней Азии на постсоветском пространстве, новых литературно-эстетических методов и художественно-экспериментальных изысканий в художественной литературе, вызванных поэтами, писателями при принятии государственной независимости и жанровых видов трансфораций (субжанров) использовались комплексный подход, состоящий из сравнительно-исторических, культурно-исторических, эволюционных, структурно-семиотических методов. Отражение в литературе исторического и национального самосознания и ценностей населения Средней Азии после избавления от колониального влияния анализировалось с позиций синергетических, постструктурных, деконструктивных, интертекстуальных методов.

Методы исследования (на казахском) : Посткеңестік кеңістіктегі Орта Азия әдебиетінің даму сипатын, ақын, жазушылардың мемлекеттік тәуелсіздікті қабылдау барысында тудырған көркем әдебиеттегі жаңаша әдеби-эстетикалық әдістері мен көркемдік-эксперименттік ізденістерін және жанрлық трансфорация түрлерін (субжанрлар) зерттеу барысында салыстырмалы-тарихи, мәдени-тарихи, эволюциялық, құрылымдық-семиотикалық әдістерден тұратын кешенді әдіс пайдаланылды. Орта Азия халқының отарлау ықпалынан арылғаннан кейінгі тарихи және ұлттық сана-сезімі мен құндылықтарының әдебиеттегі көрінісі синергетикалық, постқұрылымдық, деконструктивтік, интертекстуалдық әдістер тұрғысынан талданды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Полученные результаты проекта найдут применение в отечественном литературоведении в качестве основного источника в изучении литературы стран Центральной Азии на постсоветском пространстве и в вопросах рассмотрения художественных явлений в литературе тюркоязычных народов, внесут вклад в углубление комплекса исследований в этой области. Кроме того, результаты проекта расширят сферу междисциплинарных исследований в области казахстанского литературоведения. В издании, рекомендованном КОКСОН опубликовано одна (1) статья и в газетном издании опубликована одна (1) статья. Кроме того, две (2) статьи будут опубликованы в издании, рекомендованных КОКСОН в конце 2022 года. В отечественной литературоведении после обретения государственной независимости от Советского Союза в 1991 году впервые был изучен фундаментальный научный проект в сравнительно сопоставимом аспекте литературы государств Казахстана, Кыргызстана, Узбекистана, Туркменистана и Таджикистана. В эпоху независимости казахскому читателю и научной среде в виде научных статей и научных мероприятий были представлены новые литературные направления и художественные тенденции в творчестве писателей и поэтов Средней Азии на постсоветском пространстве, расположенные в близком географическом регионе.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жоба бойынша қол жеткізілген нәтижелер отандық әдебиеттануда посткеңестік кеңістіктегі Орта Азия елдерінің әдебиетін зерттеуде және түркітілдес халықтардың әдебиетіндегі көркемдік құбылыстарды қарастыру мәселесінде негізгі дереккөз ретінде қолданыс тауып, осы саладағы зерттеулер кешенін тереңдетуге үлес қосады. Сонымен қатар, жоба нәтижелері қазақстандық әдебиеттану саласындағы пәнаралық зерттеулердің аясын кеңейтеді. БҒСҚК ұсынған басылымда 1 мақала және республикалық газеттік басылымда 1 мақала жарияланды. Бұдан басқа екі (2) мақала 2022 жылдың соңында БҒСҚК басылымда жарық көреді. Отандық әдебиеттануда 1991 жылы Кеңес одағынан мемлекеттік тәуелсіздік алғаннан кейін Қазақстан, Қырғызстан, Өзбекстан, Түркіменстан және Тәжікстан мемлекеттерінің әдебиеті салыстырмалы-салғастырмалы аспектіде іргелі ғылыми жоба аясында алғаш рет зерттелді. Тәуелсіздік дәуірінде жақын географиялық аймақта орналасқан халықтардың әдебиеті қандай жолдармен дамып жатқаны, посткеңестік кеңістіктегі Орта Азияның жазушылары мен ақындары, олардың шығармашылығындағы жаңа әдеби бағыттар мен көркемдік тенденциялар қазақ оқырманы мен ғылыми ортаға ғылыми мақалалар түрінде және ғылыми іс-шаралар ретінде ұсынылды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Достигнутые в проекте, будут способствовать реализации задач, заложенных в программе «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» в стране и активизации работы «Организации тюркских государств». Результаты проекта позволят сделать политические, социально-экономические прогнозы и анализ настоящего и будущего центральноазиатских государств посредством изучения специфики жизни, отношения к явлениям, психологии, внутреннего духовного спроса, потребности, специфики восприятия, восприятия мира через художественную литературу народов Средней Азии, находящихся в близкой географической зоне.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жобада қол жеткізген қорытындылар еліміздегі «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» бағдарламасында қамтылған міндеттерді жүзеге асыруға және «Түркі мемлекеттері ұйымының» жұмысын жандандыруға септігін тигізеді. Жоба нәтижелері жақын географиялық аймақта орналасқан Орта Азия халқының көркем әдебиеті арқылы бүгінгі өмір сүру ерекшелігін, құбылыстарға көзқарасын, психологиясын, ішкі рухани сұранысын, қажеттілігін, әлемді қабылдау, сезіну ерекшелігін зерттеу арқылы Орта Азия мемлекеттерінің бүгіні мен болашағына қатысты саяси, әлеуметтік-экономикалық болжамдар мен талдаулар жасауға мүмкіндік береді.

Level of implementation (in Russian) : Жоба бойынша жүргізілген зерттеу нәтижелері ғылыми басылымдар бетінде мақала деңгейінде және отандық және халықаралық іс-шара (конгресс,сминар) аясында ғылыми көпшілікке таратылды. Сонымен қатар, Бішкек қаласына іссапар барысында Қырғыз Республикасы ЭлТР Билим Илим арнасына жобаның мақсат-міндетіне қатысты сұхбат берілді. Ташкент және Бішкек қалаларына жасалған іссапарлар барысында шетелдік ғалымдар мен білім алушылар арасында ғылыми пікіралмасулар жүргізілді.

Level of implementation (in Kazakh) : Результаты проведенного исследования по проекту были распространены среди научной общественности на уровне статей на страницах научных изданий и в рамках отечественного и международного мероприятия (конгресс, научный семинар). Кроме того, в ходе командировки в г. Бишкек каналу ЭлТР Билим Илим Кыргызской Республики было дано интервью, касающееся цели и задачи проекта. В ходе командировок в Ташкент и Бишкек были проведены научные обмены между зарубежными учеными и обучающимися.

Efficiency (in Russian) : Достигнутые в проекте результаты расширяют сферу междисциплинарных исследований литературы Средней Азии в отечественном литературоведении, которые в эпоху независимости не получили должного внимания. Литературные тенденции в процессе развития казахской, кыргызской, узбекской, туркменской и таджикской литературы советского периода и с 1991 года по настоящее время будут всесторонне изучены с позиций независимого сознания и взглядов. Наряду с укреплением культурных и литературных связей государств Центральной Азии, он повышает практическую значимость пополнения содержания учебных программ по современной казахской литературе в вузах Казахстана. Кроме того, отечественная медиа-сфера представляет собой труд высокой практической значимости, применяемый в деле распространения качественного ресурса для читателя.

Efficiency (in Kazakh) : Жобада қол жеткізілген нәтижелер тәуелсіздік дәуірінде оңды көңіл бөлінбей келе жатқан отандық әдебиеттанудағы Орта Азия әдебиетіне қатысты пәнаралық зерттеулер аясын кеңейтеді. Кеңес кезеңіндегі және 1991 жылдан бүгінге дейінгі қазақ, қырғыз, өзбек, түркімен және тәжік әдебиетінің даму үдерістеріндегі әдеби тенденциялар тәуелсіз сана мен көзқарас тұрғысынан жан-жақты зерттеледі. Орта Азия мемлекеттерінің мәдени және әдеби байланыстарын нығайтумен қатар, Қазақстандағы ЖОО-да қазіргі қазақ әдебиеті пәні бойынша оқу бағдарламаларының мазмұнын толықтыруда тәжірибелік маңызын арттырады. Сонымен қатар, отандық медиа саласының оқырманға сапалы ресурс тарату ісінде қолданылатын практикалық маңызы жоғары еңбек болып саналады.

Field of application (in Russian) : Область социальных и гуманитарных наук

Field of application (in Kazakh) : Әлеуметтік және гуманитарлық ғылымдар саласы