The object of research, development or design (in Russian) : Кристаллы BaFBr, BaFBr:Eu, BaF2, BaF2:Ce, PbWO4, CsI, CsI:Tl, СaF2, СaF2Eu

The object of research, development or design (in Kazakh) : BaFBr, BaFBr:Eu, BaF2, BaF2:Ce, PbWO4, CsI, CsI:Tl, СaF2, СaF2Eu кристалдары

Aim of work (in Russian) : Систематические исследования кинетики образования и термического отжига радиационных дефектов и фундаментальных процессов в люминесцентных материалах используемых/перспективных для физики высоких энергий, ядерных и медицинских применений

Aim of work (in Kazakh) : Медицинада және ядролық, жоғары энергия физикасында қолданылатын перспективті люминесцентті материалдардың фундаментальді процестерде және радиациялық ақаулардың термиялық күйдіруде кинетиканың түзілуін жүйелі түрде зерттеу

Методы исследования (на русском) : Люминесцентная спектроскопия, Рамановская спектроскопия, спектры оптической абсорбции, облучение высокоэнергетическими ионами, компьютерное моделирование

Методы исследования (на казахском) : Люминесценттік спектроскопия, Раман спектроскопиясы, оптикалық абсорбцияның спектрлері, жоғары энергиялы иондармен сәулелену, компьютерлік модельдеу

Obtained results and novelty (in Russian) : 1. Широкая полоса ФЛ при 473 нм при возбуждении светом длинной волны 280 нм в кристаллах BaFBr, обусловлена центрами, содержащими примеси кислорода O_F^{2-}, наличие примеси Eu2+ приводит к появлению свечения 389 нм 2.Интенсивность ФЛ полосы при 473 нм уменьшается начиная с флюенса 1х1012 ионов/см2 3. С увеличением флюенса начиная с Ф= 1х1010-1х1012 ионов/см2 наблюдалось уменьшение интенсивности сигнала связанного с фононами фтора в спектре комбинационного рассеяния, которое может быть связанно с генерацией дефектных центров F(F-). 4. Правильность модели базирующейся на коде VASP (ab initio total energy и молекулярная динамика) доказана расчетом спектра поглощения центров окраски F(F-) экспериментальное значение максимума - 2.62 эВ и моделирование дало - 2.65 эВ аналогично для центров окраски F(Br-), экспериментальное значение максимума - 2.28 эВ и теоретическое - 2.17 эВ. 5 Созданы модели и сделан расчет спектров поглощения более сложных агрегатных центров окраски F2 (Br-) и F2(F-) и междоузельных H-центров

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 1.BaFBr кристалдарындағы толқын ұзындығы 280 нм жарықпен қоздырылған кезінде 473 нм кең ФЛ кең жолағы құрамында оттегі қоспалары бар центрлерге байланысты. 2. ФЛ жолағының 473 нм қарқындылығы 1х1012 ион/см2 флюенсінен бастап төмендейді.O_F^{2-}, Eu2+ қоспасының болуы 389 нм-де жарқырауының пайда болуына әкеледі. 3. Ф= 1х1010-1х1012 ион/см2 ден бастап флюенстің жоғарылауымен Раман эффектісінің спектрінде фонондармен байланысты фтор сигналының қарқындылығының төмендеуі байқалды, бұл ақаулы центрлерінің пайда болуымен байланысты болуы мүмкін. F(F-). 4. VASP кодына негізделген модельдің дұрыстығы (ab initio жалпы энергия және молекулалық динамика) F(F-) боялы центрлерінің жұтылу спектрін есептеу арқылы дәлелденді, максимумның тәжірибелік мәні 2,62 эВ және - F(Br-) боялы центрлері үшін аналогты 2,65 эВ модельдеуде берді, максимумның эксперименттік мәні 2,28 эВ және теориялық мәні 2,17 эВ. 5. Күрделі жиынтық боялы центрлері F2(Br-) және F2(F-) және түйін аралық H-центрлері үшін есептеу жүргізіліп, модель құрылды және жұтылу спектрлері есептелді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Сравнение с экспериментальными и теоретическими данными показали хорошую точность примененных методов.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Эксперименттік және теориялық мәліметтерді салыстыру қолданылған әдістердің дәлдігін көрсетті.

Level of implementation (in Russian) : Полученные в ходе выполнения Проекта результаты внедряются при чтении спецкурсов у докторантов, таких как «Ионно-лучевая модификация материалов»

Level of implementation (in Kazakh) : Жобаны орындау барысында алынған нәтижелер докторанттарға арнайы курстарды оқуда жаңалышылдық енгізеді, атап айтсақ «Материалдардың ионды-сәулелік модификациясы».

Efficiency (in Russian) : Сравнительный анализ полученных экспериментальных и теоретических результатов и данных из литературных источников свидетельствует о востребованности полученных результатов для BaFBr.

Efficiency (in Kazakh) : Алынған тәжірибелік-теориялық нәтижелерді және әдебиеттерден алынған мәліметтерді салыстырмалы талдау BaFBr үшін алынған нәтижелердің сұранысқа ие екендігін көрсетеді.

Field of application (in Russian) : Использование радиационных детекторов в ядерной энергетике, в физике высоких энергий (ФВЭ), космосе и медицине.

Field of application (in Kazakh) : Радиациялық детекторларды ядролық энергетикасында, жоғары энергия физикасында (ЖЭС), ғарышта және медицинада қолдану.