The object of research, development or design (in Russian) : Медицинские учреждения сельской местности Карагандинской области Республики Казахстан, в частности Центральная районная больница (ЦРБ) Абайского района, ЦРБ Бухар-Жырауского района и ЦРБ Шетского района, также Областная клиническая больница (ОКБ) города Караганды.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Қазақстан Республикасы Қарағанды облысының ауылдық жердегі медициналық мекемелері, атап айтқанда Абай ауданының Орталық аудандық ауруханасы (ОАА), Бұқар-Жырау ауданының ОАА және Шет ауданының ОАА, сондай-ақ Қарағанды қаласының Облыстық клиникалық ауруханасы (ОКА).

Aim of work (in Russian) : Разработка рекомендации по улучшению доступа к надлежащим условиям водоснабжения, санитарии и гигиены (ВСГ) в сельских медицинских учреждениях для профилактики и контроля COVID-19, повышения качества медицинского обслуживания населения и защиты медицинского персонала.

Aim of work (in Kazakh) : COVID-19 алдын алу және бақылау, халыққа медициналық қызмет көрсету сапасын арттыру және медицина қызметкерлерін қорғау үшін ауылдық медициналық мекемелерде су, санитария мен гигиенаның (ССГ) тиісті жағдайларына қол жеткізуді жақсарту жөнінде ұсынымдар әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Для достижения цели исследования был использован комплекс научных методов: для решения задачи 1 – описательное и обсервационное исследования, для задачи 2 – опросное исследование, и для задачи 3 – методы мембранной фильтрации и матрично-активированной лазерной десорбции/ионизации с времяпролётной масс-спектрометрией.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу мақсатына жету үшін ғылыми әдістер кешені қолданылды: 1-міндетті шешу үшін – сипаттамалық және бақылау зерттеулері, 2-міндетке – сауалнамалық зерттеу, 3-міндетке – мембраналық сүзу және өтпелі масс-спектрометриямен матрицалық активтендірілген лазерлік десорбция/ионизация әдісітері.

Obtained results and novelty (in Russian) : 1) В ЦРБ Абайского района больничный городок в поселке Топар имеет базовые услуги водоснабжения, ограниченные услуги санитарий и гигиены; ВА села Самарка и ФАП села Есенгельды имеют базовые услуги водоснабжения, ограниченные услуги гигиены, но не имеют услуги санитарий. В хирургических, терапевтическом корпусах и кожно-венерологическом центре ОКБ имеется базовый уровень услуг ВСГ; 2) Имеются статистически значимые различия по оценке органолептических показателей качества воды и бесперебойности водоснабжения пациентов и персонала в ЦРБ Абайского района и ОКБ; 3) Степени удовлетворенности пациентов текущим доступом и качеством услуги водоснабжения и гигиены были выше в ЦРБ Бухар-Жырауского района, а степени удовлетворенности персонала текущим доступом и качеством услуги водоснабжения, пациентов и персонала услугой санитарии и персонала услугой гигиены в ЦРБ Шетского района; 4) В ЦРБ Абайского района удельный вес положительных проб по общим и термотолерантным колиформным бактериям ниже чем в ОКБ. Микробный пейзаж смывов характеризуется значительным разнообразием; 5) В ЦРБ Бухар-Жырауского района были выявлены 1 случай МАФАМ, 2 случая термотолерантных колиформных бактерий и во всех пробах общие колиформные бактерий. Из смывов были выделены 2 случая S. aureus, 1 случай E. coli и 2 случая условно-патогенных микроорганизмов; 6) В ЦРБ Шетского района было выявлено превышение более чем в 100 раз МАФАМ и общих колиформных бактерий, а из смывов был выявлен 1 случай S. aureus.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 1) Абай ауданының ОАА Топар кентіндегі аурухана қалашығында сумен жабдықтаудың базалық қызметтері, шектеулі санитария мен гигиена қызметтері бар; Самарка ауылының ДА және Есенгелді ауылының ФАП сумен жабдықтаудың базалық қызметтері, шектеулі гигиена қызметтері бар, санитария қызметі жоқ. ОКА хирургиялық, терапевтік корпустарда және тері-венерологиялық орталығында ССГ қызметтерінің базалық деңгейі бар; 2) Абай ауданының ОАА және ОКА науқастары мен персоналының су сапасының органолептикалық көрсеткіштерін және сумен жабдықтаудың үздіксіздігін бағалауларында статистикалық маңызды айырмашылықтар бар; 3) Науқастардың сумен жабдықтау және гигиена қызметтерінің ағымдағы қолжетімділігі мен сапасына қанағаттану дәрежесі Бұқар-Жырау ауданының ОАА, ал персоналдың сумен жабдықтау, науқастар мен персоналдың санитария және персоналдың гигиена қызметтерімен қанағаттану дәрежесі Шет ауданының ОАА жоғары болды; 4) Абай ауданының ОАА жалпы және термотолерантты колиформды бактериялар бойынша оң сынамалардың үлес салмағы ОКА қарағанда төмен. Шайындылардың микробтық пейзажы айтарлықтай әртүрлілікпен сипатталды; 5) Бұқар-Жырау ауданының ОАА МАФАМ 1, термотолерантты колиформды бактериялардың 2 жағдайы және барлық сынамаларда жалпы колиформды бактериялар анықталды. Шайындылардан S.aureus 2, E.coli 1 және шартты-патогенді микроорганизмдердің 2 жағдайы анықталды; 6) Шет ауданының ОАА МАФАМ мен жалпы колиформды бактериялардың 100 еседен астам артқаны, ал шайындылардан S.aureus 1 жағдайы анықталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : В процессе научно-исследовательской работы проводилась оценка охвата услугами ВСГ и соблюдение соответствующих требований в ЦРБ Абайского района, ЦРБ Бухар-Жырауского района и ЦРБ Шетского района, также в ОКБ города Караганды; определение степени удовлетворенности пациентов и персонала текущим доступом и качеством услуг ВСГ в вышеуказанных объектах исследования; а также анализ степени биологической безопасности ВСГ при оказании медицинской помощи в вышеуказанных объектах исследования. Результаты проведенного исследования позволяют разработать рекомендации по улучшению доступа к надлежащим условиям ВСГ для профилактики и контроля COVID-19 и других инфекционных заболеваний в условиях сельских медицинских учреждений. За отчетный период по материалам научно-исследовательской работы были подготовлены 4 научные работы, из них: 1 статья для участия в 1421ой Международной конференции, посвященной последним достижениям в области медицины и наук о здоровье (12-13 декабря 2022 г, г. Париж, Франция); 1 статья для участия в Республиканской научно-практической конференции «Актуальные проблемы охраны окружающей среды и здоровье человека» (11 ноября 2022 г, г. Ташкент, Республика Узбекистан); 1 статья в журнал «International Journal of Environmental Research and Public Health» (Q1 в базе данных Web of Science, процентиль-75 по CiteScore в базе Scopus); и 1 статья принята к печати в «Вестник Карагандинского университета. Серия Биология. Медицина. География», №4(108), 2022 (КОКСОН).

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Ғылыми-зерттеу жұмысы барысында Абай ауданының ОАА, Бұқар-Жырау ауданының ОАА және Шет ауданының ОАА, сондай-ақ Қарағанды қаласының ОКА ССГ қызметтерімен қамтылуын және тиісті талаптардың сақталуын бағалау, жоғарыда аталған зерттеу объектілерінде науқастар мен персоналдың ССГ қызметтерінің ағымдағы қолжетімділігі мен сапасына қанағаттану дәрежесін айқындау, сондай-ақ жоғарыда аталған зерттеу объектілерінде медициналық көмек көрсету кезінде ССГ биологиялық қауіпсіздік дәрежесін талдау жүргізілді. Жүргізілген зерттеу нәтижелері ауылдық медициналық мекемелер жағдайында COVID-19 және басқа да инфекциялық аурулардың алдын алу және бақылау үшін ССГ тиісті жағдайларына қол жеткізуді жақсарту жөнінде ұсынымдар әзірлеуге мүмкіндік береді. Есепті кезеңде ғылыми-зерттеу жұмысының материалдары бойынша 4 ғылыми жұмыс дайындалды: Медицина және денсаулық туралы ғылымдар саласындағы соңғы жетістіктерге арналған 1421-ші халықаралық конференциясына 1 мақала (12-13 желтоқсан 2022 ж, Париж қ., Франция); «Қоршаған ортаны қорғау мен адам денсаулығының өзекті мәселелері» Республикалық ғылыми-практикалық конференциясына 1 мақала (11 қараша 2022 ж, Ташкент қ., Өзбекстан Республикасы); «International Journal of Environmental Research and Public Health» журналына 1 мақала (Web of Science деректер базасында Q1, Scopus базасында CiteScore бойынша процентиль-75); және 1 мақала «Қарағанды университетінің хабаршысы. Биология. Медицина. География сериясы» баспаға қабылданды, №4(108), 2022 (БҒСҚЕК).

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : В рамках данного проекта доступ к надлежащим услугам ВСГ рассматривается как ключевой элемент в обеспечении всеобщего доступа к качественной медицинской помощи в сельской местности. Анализ ситуации в сочетании с актуальной оценкой текущих услуг ВСГ в медицинских учреждениях обеспечат основу для эффективного реагирования на пандемию COVID-19. Улучшение доступа к услугам ВСГ и повышение качества оказываемых услуг в сельских медицинских учреждениях, в свою очередь, приведут к повышению уровня здоровья и качества жизни населения и устойчивому развитию сельских регионов страны, обеспечат как социальный, так и экономический эффект.

Efficiency (in Kazakh) : Осы жоба шеңберінде ССГ тиісті қызметтеріне қол жеткізу ауылдық жерлерде сапалы медициналық көмекке жалпыға бірдей қол жеткізуді қамтамасыз етудің негізгі элементі ретінде қарастырылып отыр. Жағдайды талдау медициналық мекемелердегі ССГ-ның ағымдағы қызметтерін өзекті бағалаумен ұштастыра отырып, COVID-19 пандемиясына тиімді ден қою үшін негізді қамтамасыз етеді. ССГ қызметтеріне қол жеткізуді жақсарту және ауылдық медициналық мекемелерде көрсетілетін қызметтердің сапасын арттыру, өз кезегінде, халықтың денсаулығы мен өмір сүру сапасының деңгейін арттыруға және елдің ауылдық өңірлерінің тұрақты дамуына алып келеді, бұл әлеуметтік және экономикалық тиімділікті қамтамасыз етеді.

Field of application (in Russian) : Целевыми потребителями являются специалисты организаций санитарного-эпидемиологического надзора, областного управления здравоохранения и экологического мониторинга. Кроме этого, материалы научно-исследовательской работы доступны для обучающихся и профессорско-преподавательского состава НАО «Медицинский университет Караганды» и используются в учебном процессе.

Field of application (in Kazakh) : Мақсатты тұтынушылар санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау ұйымдарының, облыстық денсаулық сақтау және экологиялық мониторинг басқармасының мамандары болып табылады. Сонымен қатар, ғылыми-зерттеу жұмысының материалдары «Қарағанды медицина университеті» КеАҚ білім алушылары мен профессорлық-педагогикалық құрамы үшін қолжетімді және оқу процесінде пайдаланылады.