Inventory number IRN Number of state registration
0322РК00613 AP09259109-KC-22 0121РК00264
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 24
International publications: 6 Publications Web of science: 1 Publications Scopus: 3
Patents Amount of funding Code of the program
0 21300887 AP09259109
Name of work
Анализ перспектив и возможностей модернизации судебной формы защиты социально-трудовых прав человека в Казахстане
Type of work Source of funding Report authors
Fundamental Бурибаев Ермек Абильтаевич
0
1
0
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
НАО "Казахский национальный педагогический университет имени Абая"
Abbreviated name of the service recipient НАО "КазНПУ им.Абая"
Abstract

Объект – гарантии и механизмы осуществления посредством гражданского судопроизводства судами Республики защиты прав, свобод и законных интересов граждан и организаций, обеспечение исполнения Конституции, законов, иных нормативных правовых актов, международных договоров Казахстана в сфере труда и социального обеспечения.

Объект - азаматтардың және ұйымдардың құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін қорғауды республика соттарының азаматтық сот ісін жүргізу арқылы жүзеге асыруының кепілдіктері мен тетіктері, Қазақстанның еңбек және әлеуметтік қамсыздандыру саласындағы Конституциясының, заңдарының, өзге де нормативтік құқықтық актілерінің, халықаралық шарттарының орындалуын қамтамасыз ету.

Цель состоит из достижения трех индикаторов: первый–разработка научно-теоретических предложений по модернизации судебной формы защиты социально-трудовых прав и интересов личности; второй–обобщение судебной практики, выявление тенденций ее развития и выработка рекомендаций по совершенствованию правового регулирования разрешения социально-трудовых споров; третий-формирование предложений по организации судебной системы в рассматриваемой сфере.

Мақсаты үш индикаторға қол жеткізуден тұрады: біріншісі–жеке адамның әлеуметтік-еңбек құқықтары мен мүдделерін қорғаудың сот нысанын жаңғырту бойынша ғылыми-теориялық ұсыныстар әзірлеу; екіншісі–сот практикасын қорыту, оның даму үрдістерін анықтау және әлеуметтік-еңбек дауларын шешуді құқықтық реттеуді жетілдіру бойынша ұсынымдар әзірлеу; үшіншісі-осы салада сот жүйесін ұйымдастыру бойынша ұсыныстар қалыптастыру.

Методологически проектное исследование построено с позиции выявления существенных недостатков судебной формы защиты социально-трудовых прав личности, в том числе с точки зрения оценки доступности судебных процедур, обеспечения эффективных механизмов защиты прав работниками и лиц, претендующих на социальное обеспечение. Критическому анализу подвергнута состязательная форма гражданского процесса, не учитывающая ограниченные возможности работника по предоставлению доказательств в споре с работодателем; а также принципиально различные возможности, работодателей, государственных органов и соответственно работников, лиц, претендующих на социальное обеспечение, в доступе к квалифицированной юридической помощи, а значит и в доступе к правосудию. Используются сравнительно-правовой метод, историко-правовой, системно-структурный методы. Исследование осуществляться с применением традиционных методов, присущих правовой науке: формально-юридического (догматического), социолого-правового, метода правового моделирования, а также критико-правового метода юридического познания.

Әдістемелік тұрғыдан жобаны зерделеу азаматтардың әлеуметтік-еңбек құқықтарын қорғаудың сот нысанындағы елеулі кемшіліктерді анықтауға, соның ішінде сот өндірісінің қолжетімділігін бағалауға, қызметкерлердің құқықтарын қорғаудың тиімді тетіктерін қамтамасыз етуге бағытталған. өтініш берушілер. Қызметкердің жұмыс берушімен дау бойынша дәлелдемелерді ұсыну мүмкіндігінің шектеулілігін ескермейтін азаматтық сот ісін жүргізудің даулы нысаны сыни талдауға жатады. Жұмыс берушілермен, мемлекеттік органдармен және соның салдары ретінде әлеуметтік қызметкерлермен қатар адамдардың білікті заң көмегіне және соның салдарынан сот төрелігіне қол жеткізуі түбегейлі ерекшеленеді. Салыстырмалы құқықтық әдіс, тарихи құқықтық, жүйелік және құрылымдық әдістер қолданылады. Әдістемелік тұрғыдан зерттеу заң ғылымының дәстүрлі әдістерін қолдану арқылы жүзеге асырылады: формальды құқықтық (догматикалық), әлеуметтік-құқықтық, құқықтық модельдеу, сонымен қатар құқықтық танудың конструктивті құқықтық әдісі.

Проведено исследование в теоретическом и практическом аспектах проблем, связанных с ролью судебной практики в развитии трудового законодательства, правильном применении и совершенствовании его норм. Подготовлен обзор возможностей имплементации стандартов труда и социального обеспечения, предусмотренных актами Международной организации труда, в акты разъяснения судебной практики. Определены барьеры правоприменения международных договоров при рассмотрении социально-трудовых споров. По результатам сформированы предложения по включению в акты судебного толкования положений о применении норм международного трудового и социально-обеспечительного права. Сформированы рекомендации о совершенствовании правового регулирования гражданского процесса по разрешению социально-трудовых споров; а также инстанционного построения и функционирования судов, рассматривающих социально-трудовые споры в Казахстане. Выделены факторы, составляющие аргументацию создания социально-трудовых судов в Казахстане. Построена доказательственная база востребованности расширения и углубления специализации процессуальной формы рассмотрения социально-трудовых споров.

Еңбек заңнамасындағы сот тәжірибесінің рөлін дамытуда, оның нормаларын дұрыс қолдану мен жетілдірудегі рөліне байланысты проблемалардың теориялық және практикалық аспектілері бойынша зерттеу жүргізілді. Халықаралық еңбек ұйымының актілерінде көзделген, еңбек және әлеуметтік қамсыздандыру стандарттарын сот тәжірибесін түсіндіру актілерін енгізу мүмкіндіктеріне шолу дайындалды. Әлеуметтік-еңбек дауларын қарау кезінде халықаралық шарттарда құқықты қамтамасыз етудегі кедергілер айқындалады. Нәтижелері бойынша бойынша халықаралық еңбек және әлеуметтік қамсыздандыру құқығының нормаларын қолдану жөніндегі ережелерді сот түсіндіру актілеріне енгізу бойынша ұсыныстар қалыптастырылды. Қазақстандағы әлеуметтік-еңбек дауларын шешу жөніндегі азаматтық процесті құқықтық реттеуді жетілдіру; сондай-ақ әлеуметтік-еңбек дауларын қарайтын соттардың инстанциялық құрылуы мен жұмыс істеуі туралы ұсынымдар қалыптастырылды. Қазақстанда әлеуметтік-еңбек соттарының құрылуына дәлел келтіретін факторлар атап өтілген. Әлеуметтік-еңбек дауларын қараудың іс жүргізу нысанын мамандандыруды кеңейту және тереңдету қажеттілігінің дәлелді базасы құрылды.

Оценка доступности правосудия, как важнейшего критерия эффективности судебной формы защиты социально-трудовых прав. Анализ практики разрешения судами обращений граждан в связи с нарушением их социально-трудовых прав, выявление дефектов законодательства, формирование предложений по совершенствованию норм материального и процессуального права. Формирование предложений по устранению недостатков в действующем нормативном постановлении ВС, принятом по вопросам применения судами законодательства при разрешении трудовых споров. Формирование предложений по включению в акты судебного разъяснения положений о применении норм международного трудового и социально-обеспечительного права, в том числе ратифицированных конвенций МОТ. Обзор возможностей имплементации стандартов труда и социального обеспечения, предусмотренных актами МОТ. Выявление общих черт становления и развития модели отправления правосудия специализированными судами в ряде европейских государств, на основе которых будут сделаны предложения по совершенствованию правового регулирования организации судебной деятельности в этой сфере в Казахстане. Формирование рекомендаций о реформировании модели отправления правосудия по социально-трудовым спорам в Казахстане. Выводы по результатам правового анализа, рекомендации, которые могут содействовать улучшениям в судебной практике и реформе системы правосудия по защите и восстановлению социально-трудовых прав личности.

Әлеуметтік-еңбек құқықтарын қорғаудың сот нысаны тиімділігінің маңызды өлшемі ретінде сот төрелігінің қолжетімділігін бағалау; әлеуметтік және еңбек даулары бойынша сот процестерінің мониторингі. Соттардың азаматтардың әлеуметтік-еңбек құқықтарының бұзылуына байланысты өтініштерін шешу практикасын талдау, заңнаманың ақауларын анықтау, материалдық және іс жүргізу құқығының нормаларын жетілдіру жөнінде ұсыныстар қалыптастыру.Еңбек дауларын шешу кезінде соттардың заңнаманы қолдану мәселелері бойынша қабылданған ЖС қолданыстағы нормативтік қаулысындағы кемшіліктерді жою жөнінде ұсыныстар қалыптастыру. Халықаралық Еңбек және әлеуметтік-қамтамасыз ету құқығы нормаларын, оның ішінде ратификацияланған ХЕҰ конвенцияларын қолдану туралы ережелерді сот түсіндірмесі актілеріне енгізу жөнінде ұсыныстар қалыптастыру. ХЕҰ актілерінде көзделген еңбек және әлеуметтік қамсыздандыру стандарттарын имплементациялау мүмкіндіктеріне шолу. Қазақстандағы әлеуметтік-еңбек даулары бойынша сот төрелігін іске асыру моделін реформалау туралы ұсынымдар қалыптастыру. Құқықтық талдау нәтижелері бойынша қорытындылар, мониторинг барысында жиналған және өңделген деректерге, жүргізілген теориялық және практикалық зерттеулерге негізделген сот практикасындағы және жеке адамның әлеуметтік-еңбек құқықтарын қорғау және қалпына келтіру жөніндегі сот төрелігі жүйесін реформалаудағы жақсартуларға жәрдемдесетін ұсынымдар.

Исследование позволит приблизить казахстанскую нормативную правовую базу в сфере трудового и социально-обеспечительного законодательства к мировым стандартам. Улучшение действующей практики реализации судебной формы защиты социально-трудовых прав человека будут иметь положительный эффект в целом для правовой системы, судебной системы. Последствия реализации проекта вызовут положительный эффект для казахстанского общества, профсоюзов, государственных органов и одновременно будут способствовать развитию нормативной правовой базы в сфере трудовых отношений. Реализация проекта будет способствовать правовому диалогу между представителями теоретической правовой науки и представителями системы правосудия, юристами-практиками, заинтересованными в совершенствовании национальной судебной практики; материалы проектного исследования будут являться важным информационным ресурсом для практиков, а также представителей международных и национальных организаций, которые заинтересованы в анализе соблюдения стандартов судебного разбирательства и оказания поддержки реформам системы правосудия в области защиты социально-трудовых прав личности. Рекомендации и выводы, сделанные в ходе проектного исследования, будут стимулировать обсуждение путей совершенствования системы правосудия, действующего в соответствии с универсальными стандартами прав человека в социально-трудовой сфере.

Бұл зерттеу еңбек және әлеуметтік-қамтамасыз ету заңнамасы саласындағы қазақстандық нормативтік құқықтық базаны әлемдік стандарттарға жақындатуға мүмкіндік береді. Адамның әлеуметтік-еңбек құқықтарын қорғаудың сот нысанын іске асырудың қолданыстағы тәжірибесін жақсарту тұтастай алғанда құқықтық жүйе, сот жүйесі үшін оң әсер ететін болады. Жобаны іске асырудың салдары, сөзсіз, қазақ қоғамы, кәсіподақтар, мемлекеттік органдар үшін оң әсер етеді және сонымен бірге еңбек қатынастары саласындағы нормативтік құқықтық базаны дамытуға ықпал етеді. Жобаны іске асыру теориялық құқықтық ғылым өкілдері мен сот төрелігі жүйесінің өкілдері, ұлттық сот тәжірибесін жетілдіруге мүдделі практик-заңгерлер арасындағы құқықтық диалогқа ықпал ететін болады; жобалық зерттеу материалдары практиктер, сондай-ақ сот талқылауы стандарттарының сақталуын талдауға және жеке адамның әлеуметтік-еңбек құқықтарын қорғау саласындағы сот төрелігі жүйесінің реформаларына қолдау көрсетуге мүдделі халықаралық және ұлттық ұйымдардың өкілдері үшін маңызды ақпараттық ресурс болып табылады. Жобалық зерттеу барысында жасалған ұсынымдар мен тұжырымдар әлеуметтік-еңбек саласындағы адам құқықтарының әмбебап стандарттарына сәйкес әрекет ететін сот төрелігі жүйесін жетілдіру жолдарын талқылауды ынталандыратын болады.

Теоретические результаты проектного исследования будут обобщать и дополнят имеющиеся знания формах и средствах защиты социально-трудовых прав. Результаты проекта повысят уровень научно-исследовательских работ социально-трудовой направленности, а также конкурентоспособность КазНПУ имени Абая и ученых-членов исследовательской группы; практическое применение результатов исследования состоит в разработке ряда предложений о внесении изменений и дополнений в ТК, ГПК и иные нормативные правовые акты, а также в подготовке предложений по разъяснениям Верховным Судом РК вопросов реализации в судебной практике восстановительного правосудия в области социально-трудовых прав личности. Результаты проекта применимы для эффективной реализации программных документов Казахстана: Государственной программы развития образования и науки Республики Казахстан на 2020 - 2025 годы, Концепции правовой политики, а также Стратегического плана развития Республики Казахстан до 2025 года (Реформа 4 Правовое государство без коррупции: приоритеты: Совершенствование законодательства и обеспечение условий для соблюдения законов, Повышение качества, стабильности законодательства и правоприменения, Повышение качества законодательства, Улучшение правоприменения, Улучшение механизмов защиты прав и свобод человека, Обеспечение правосудия и независимости судебной системы).

Жобалық зерттеудің теориялық нәтижелері әлеуметтік-еңбек құқықтарын қорғаудың нысандары мен құралдары туралы білімді жинақтайды және толықтырады. Жоба нәтижелері әлеуметтік-еңбек бағытындағы ғылыми-зерттеу жұмыстарының деңгейін, сондай-ақ Абай атындағы ҚазҰПУ мен зерттеу тобының ғалым-мүшелерінің бәсекеге қабілеттілігін арттырады; зерттеу нәтижелерін іс жүзінде қолдану ЕК, АПК және өзге де нормативтік құқықтық актілерге өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы бірқатар ұсыныстар әзірлеуден, сондай-ақ ҚР Жоғарғы Сотының жеке адамның әлеуметтік-еңбек құқықтары саласындағы қалпына келтіру сот төрелігін сот практикасында іске асыру мәселелерін түсіндіру бойынша ұсыныстар дайындаудан тұрады. Жобаның нәтижелері Қазақстанның бағдарламалық құжаттарын: Қазақстан Республикасында білім беруді және ғылымды дамытудың 2020-2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын, құқықтық саясат тұжырымдамасын, сондай-ақ Қазақстан Республикасының 2025 жылға дейінгі Стратегиялық даму жоспарын тиімді іске асыру үшін қолданылады (4-Реформа сыбайлас жемқорлықсыз құқықтық мемлекет: басымдықтары: заңнаманы жетілдіру және заңдарды сақтау үшін жағдайларды қамтамасыз ету, заңнаманың және құқық қолданудың сапасын, тұрақтылығын арттыру, заңнаманың сапасын арттыру, құқық қолдануды жақсарту, адамның құқықтары мен бостандықтарын қорғау тетіктерін жақсарту, сот төрелігін және сот жүйесінің тәуелсіздігін қамтамасыз ету).

UDC indices
349.2; 349.3
International classifier codes
10.63.59; 10.67.01;
Key words in Russian
Трудовое право; Право социального обеспечения; Социально-трудовые права личности; Индивидуальный трудовой спор; Пенсии и пособия;
Key words in Kazakh
Еңбек құқығы; Әлеуметтік қамсыздандыру құқығы; Тұлғаның әлеуметтік және еңбек құқықтары; Жеке еңбек дауы; Зейнетақы мен жәрдемақы;
Head of the organization Билялов Дархан Нурланович PhD, доктор философии / Ассоциированный профессор
Head of work Бурибаев Ермек Абильтаевич Доктор юридических наук / Профессор