The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования выступают развитые страны, а также формирующиеся рынки и развивающиеся экономики.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектісі дамыған елдер, сондай-ақ дамушы нарықтар мен дамушы экономикалар болып табылады.

Aim of work (in Russian) : Цель проекта – на основе новых теоретических воззрений исследование детерминации (взаимосвязи, взаимозависимости) темпов и качества роста различных групп стран в эпоху неоглобализации в органической взаимообусловленности с ретроспективным и «постковидным» периодами, выявление вероятных характеристик качества роста Казахстана для построения соответствующего индекса и выработка предложений по развитию национальной экономики в средне- и долгосрочной перспективе.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты – жаңа теориялық көзқарастар негізінде ретроспективті және «постковидтік» кезеңдермен органикалық өзара тәуелділікте неожаһандандырылу дәуіріндегі елдердің әртүрлі топтарының өсу қарқыны мен сапасын анықтауды (өзара байланысты, өзара тәуелділікті) зерттеу, тиісті индексті құру үшін Қазақстанның өсу сапасының ықтимал сипаттамаларын анықтау және орта мен ұзақ мерзімді перспективада ұлттық экономиканы дамыту бойынша ұсыныстар әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Методы исследований – эконометрические байесовские модели, метод обобщённых моментов, методы структурного, системного, компаративного и компонентного анализа.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдістері – эконометрикалық байес модельдері, жалпыланған моменттер әдісі, құрылымдық, жүйелік, компаративті және компоненттік талдау әдістері.

Obtained results and novelty (in Russian) : проведен содержательный анализ результатов реализации эконометрических моделей позволил определить детерминанты качества роста развитых экономик, развивающихся стран и формирующихся рынков в отдельные годы длительного периода времени; разработана и реализована оригинальная байесовская эконометрическая модель для оценки взаимосвязей между динамикой роста и характеристиками его качества для Казахстана, а также проведен анализ полученных результатов; на основе оригинальной методологии построен и количественно определен индекс качества экономического роста Казахстана по пятилетиям длительного ретроспективного периода; выработаны практические предложения по качеству экономического роста Казахстана в перспективном периоде. Научная новизна состоит в углубленном исследовании современных теоретическо-методологических воззрений качества экономического роста. Разработаны и реализованы оригинальные байесовские эконометрические модели для выявления причинно-следственных связей между динамикой и качеством роста различных групп стран с вариацией вероятных детерминантов, характерных для различных периодов времени. Принципиальной новизной исследования является также адаптация байесовской модели к специфическим особенностям Казахстана, что позволило определить детерминанты качества роста и императивы развития национальной экономики.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : эконометрикалық модельдерді іске асыру нәтижелеріне мазмұнды талдау жүргізілді, ұзақ уақыт кезеңінің жекелеген жылдарында дамыған экономикалардың, дамушы елдердің және дамушы нарықтардың өсу сапасының детерминанттарын анықтауға мүмкіндік берді; Қазақстан үшін өсу динамикасы мен оның сапасының сипаттамалары арасындағы өзара байланысты бағалау үшін байес эконометрикалық бірегей моделі әзірленді және іске асырылды, сондай-ақ алынған нәтижелерге талдау жүргізілді; өзіндік әдіснаманың негізінде ұзақ ретроспективті кезеңнің бес жылдығы бойынша Қазақстанның экономикалық өсу сапасының индексі құрылды және сандық тұрғыдан айқындалды; перспективалық кезеңде Қазақстанның экономикалық өсу сапасы бойынша практикалық ұсыныстар әзірленді. Ғылыми жаңалық экономикалық өсу сапасының қазіргі теориялық және әдіснамалық көзқарастарын терең зерттеуден тұрады. Әртүрлі уақыт кезеңдеріне тән ықтимал детерминанттардың нұсқасы бар елдердің әртүрлі топтарының динамикасы мен өсу сапасы арасындағы себеп-салдарлық байланыстарды анықтау үшін түпнұсқа байес эконометрикалық модельдері әзірленді және іске асырылды. Зерттеудің түбегейлі жаңалығы сонымен қатар байес моделінің Қазақстанның өзіндік ерекшеліктеріне бейімделуі болып табылады, бұл ұлттық экономиканың өсу сапасының детерминанттарын және даму императивтерін анықтауға мүмкіндік берді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Расходы на образование положительно влияют на экономический рост для 37% развивающихся стран (для развитых стран – 47%). Значит, для 63% развивающихся стран уменьшение расходов на образование окажет минимальное отрицательное влияние. Расходы на здравоохранение положительно влияют на NNI на душу населения для 55% развивающихся стран (для развитых экономик – 65%). Такая ситуация вполне объяснима и реалистична: динамика экономического роста слабо коррелирует от расходов на здравоохранение. Вместе с тем, индикатор «ожидаемая продолжительность жизни», который в определённой степени зависит от расходов и качества медицинских услуг, оказывает значительное воздействие на темпы роста развивающихся экономик. Если позитивное влияние ожидаемой продолжительности жизни на скорость роста выявлено для 32% развитых экономик, то для развивающихся стран и формирующихся рынков стимулирующей воздействие на динамику их роста составляет 61%. Уровень на ИКТ и ИиР для обоих исследуемых групп совпадает. Так, расходы на ИКТ положительно влияют на рост почти половины каждой из групп стран (по 47%). Выбросы СО2 выявили положительную зависимость для 39% развивающихся стран и отрицательную зависимость для 61% стран.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Дамушы елдердің 37% (дамыған елдер үшін 47%) үшін білім беруге жұмсалған қаржы экономикалық өсімге оң әсер етеді. Бұл дамушы елдердің 63%-ы үшін білімге жұмсалатын қаржының қысқаруы ең аз теріс әсер етеді деген сөз. Денсаулық сақтау шығындары дамушы елдердің 55% (дамыған экономикасы үшін 65%) жан басына шаққандағы NNI-ға оң әсер етеді. Бұл жағдай әбден түсінікті және шынайы: экономикалық өсу динамикасы денсаулық сақтау саласына жұмсалатын шығындармен әлсіз байланысты. Сонымен қатар, белгілі бір дәрежеде медициналық қызметтердің құны мен сапасына байланысты «өмір сүру ұзақтығы» көрсеткіші дамушы елдердің экономикасының өсу қарқынына айтарлықтай әсер етеді. Егер өмір сүру ұзақтығының өсу қарқынына оң әсері дамыған экономикалардың 32% үшін анықталған болса, дамушы елдер мен дамушы нарықтар үшін олардың өсу динамикасына ынталандырушы әсер 61% құрайды. Екі оқу тобы үшін де АКТ және ҒЗТКЖ деңгейі бірдей. Осылайша, АКТ-ға жұмсалатын шығындар елдер тобының әрқайсысының жартысына жуығы өсуіне оң әсер етеді (әрқайсысы 47%). CO2 шығарындылары дамушы елдердің 39%-ы үшін оң, ал елдердің 61%-ы үшін теріс қатынасты көрсетті.

Level of implementation (in Russian) : Степень внедрения. Результаты исследования направлены в министерства и ведомства экономического профиля Казахстана. Но на момент завершения заключительного отчёта ответных писем об использовании полученных результатов в АО «Институт экономических исследований» не поступило.

Level of implementation (in Kazakh) : Енгізілу дәрежесі. Зерттеу нәтижелері Қазақстанның экономикалық профиліндегі министрліктер мен ведомстволарға жіберілді. Бірақ қорытынды есепті аяқтау кезінде «Экономикалық зерттеулер институты» АҚ-на алынған нәтижелерді пайдалану туралы жауап хаттар келмеді.

Efficiency (in Russian) : Результаты окажут влияние на развитие исследований в виде углубления теоретическо-методологических знаний о теориях экономического роста, расширения эмпирической базы, основанной на новых адекватных оценках взаимозависимости темпов и качества роста национальных экономик. Разработана и реализована байесовская эконометрическая модель для оценки вероятных детерминантов качества экономического роста Казахстана; определен индекс качества роста Казахстана; выработаны конкретные практические предложения развития национальной экономики страны в средне- и долгосрочном периоде.

Efficiency (in Kazakh) : Нәтижелер экономикалық өсу теориялары туралы теориялық және әдістемелік білімді тереңдету, ұлттық экономикалардың өсу қарқыны мен сапасының өзара тәуелділігін жаңа барабар бағалау негізінде эмпирикалық базаны кеңейту түріндегі зерттеулерді дамытуға әсер етеді. Қазақстандағы экономикалық өсу сапасының ықтимал детерминанттарын бағалау үшін Байездік эконометриялық модель әзірленді және енгізілді; Қазақстанның өсу сапа индексі анықталды; елдің ұлттық экономикасын орта және ұзақ мерзімді перспективада дамыту бойынша нақты практикалық ұсыныстар әзірленді.

Field of application (in Russian) : Область применения результатов исследований. Основные результаты исследования могут быть использованы министерствами и ведомствами экономического профиля Казахстана, научными организациями и учебными заведениями экономического направления республики.

Field of application (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелерін қолдану саласы. Зерттеудің негізгі нәтижелерін Қазақстанның экономикалық бейіндегі министрліктері мен ведомстволары, республиканың экономикалық бейіндегі ғылыми ұйымдары мен оқу орындары пайдалана алады.