Inventory number IRN Number of state registration
0322РК00170 AP09259039-KC-22 0121РК00277
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 3
International publications: 2 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Patents Amount of funding Code of the program
0 13019606 AP09259039
Name of work
Поэтологический тезаурус стихов Абая
Type of work Source of funding Report authors
Fundamental Аймұхамбет Жанат Әскербекқызы
0
0
0
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Некоммерческое акционерное общество "Евразийский Национальный университет имени Л.Н. Гумилева"
Abbreviated name of the service recipient НАО "ЕНУ им.Л.Н.Гумилева"
Abstract

Объектом исследования являются стихи Абая, рассматриваются проблемы художественной, образной системы с точки зрения методов структурного анализа текста. В развитии казахской поэзии особое место занимает традиция Абая. Необходимо сформулировать по-новому национальное поэтическое пространство посредством изучения поэтических выражений, художественных и изобразительных приемов, языковых особенностей поэзии, использованных в творчестве Абая. Необходимо раскрыть поэтическое наследие Абая как эстетическую ценность, которая возрождает национальное самосознание, открывает путь к общественному развитию, обновлению, развитию в условиях глобализации, популяризовать художественную силу и жизненность произведений поэта, раскрыть значение текстовых слоев и способов изображения, а также координировать с существующим процессом технологического развития. Если их поэтическое мастерство, высокий эстетический вкус являются основными показателями жанра поэзии, тогда углубленное изучение сущности и значения поэзии Абая, как художника мирового уровня, обеспечивает выход на новый уровень современного литературоведения, в том числе науки абаеведения. Поэтому мы ставим перед собой цель проанализировать стихи Абая с использованием современных методов исследования в рамках поэтологического понятия, добиться новых результатов, определить поэтологический тезаурус.

Абай өлеңдері зерттеу нысанына алынып, мәтінді құрылымдық талдау әдісі тұрғысынан көркемдік, бейнелілік жүйе мәселесі қарастырылады. Қазақ поэзиясының дамуында Абай дәстүрінің орны ерекше. Абай қолданысындағы поэтикалық тіркестер, көркемдеу және бейнелеу амалдарын, поэзиясының тілдік ерекшелігін зерттеу арқылы ұлттық поэтологиялық кеңістікті танытып, жаңаша тұжырымдау қажеттігі басым. Абайдың поэзиялық мұрасын ұлттық сананы жаңғыртып, қоғамдық дамуға, жаңаруға, жаһандану жағдайындағы дамуға жол ашатын эстетикалық құндылық екенін, ақын шығармаларының көркемдік қуатын, өміршеңдігін таныту, мәтіндік қабаттарын, бейнелеу амалдарының мән-мағынасын ашу және оларды қазіргі технологиялық даму үдерісімен үйлестіру керек. Ақындық суреткерлік, биік эстетикалық талғам – поэзия жанрының негізгі көрсеткіштері болса, әлемдік деңгейдегі суреткер ретінде Абай поэзиясының мәнін, маңызын тереңдей зерттеу бүгінгі әдебиеттану, оның ішінде абайтану ғылымының жаңа белеске көтерілуін қамтамасыз етеді. Сондықтан Абай өлеңдерін поэтологиялық ұғым аясында жаңаша зерттеу тәсілдерін қолдана отырып талдау, тың нәтижелерге қол жеткізіп, поэтологиялық тезаурусын анықтау мақсаты алға қойылады.

популяризация поэзии Абая как эстетической ценности, позволяющей на основе национального сознания возрождать, обновлять, адаптировать к новой жизни целое общество, раскрыть художественно-образную систему произведений поэта, текстовые слои, смысловое значение изобразительных приемов и сочетание их с процессами современных технологических трендов. Достижение этой цели позволит выявить феномены поэтического мастерства и поэзии Абая.

Абай поэзиясын ұлттық сана негізінде тұтас қоғамды жаңғыруға, жаңаруға, жаңа өмірге бейімделуге жол ашатын қастерлі эстетикалық құндылық екенін таныту, ақын шығармаларының көремдік-бейнелілік жүйесін, мәтіндік қабаттарын, бейнелеу амалдарының мән-мағынасын ашу және оларды қазіргі технологиялық трендтер үдерісімен үйлестіру. Бұл мақсаттың шешім табуы Абай ақындығы мен поэзиясы феномендерін айқындауға мүмкіндік береді.

В проекте будет проведена текстологическая работа над произведениями Абая, проанализирована художественно-образная система. В процессе выявления и систематизации поэтологического тезауруса будет осуществлен анализ, обобщение. Также будут применены методы структурного, сравнительно-исторического, мифопоэтического анализа. В соответствии с целью и задачами проекта приоритет отдается литературоведению, культурологии, общей филологической методологии. Будут охвачены возможности практической реализации проекта. Озвученные методы тесно взаимосвязаны с целями и задачами исследования поэтологического тезауруса.

Жобада Абай өлеңдеріне мәтіндік талдаулар жасалып, көркемдік-бейнелілік жүйесі талданады. Поэтологиялық тезаурусты айқындап, жүйелеуде талдау, жинақтау жүзеге асырылады. Сондай-ақ құрылымдық, салыстырмалы-тарихи, мифопоэтикалық талдау әдістері қолданылады. Жобаның мақсаты мен міндеттеріне сәйкес әдебиеттану, мәдениеттану, жалпы филологиялық әдіснамаға басымдылық беріледі. Жобаны нақты жүзеге асырудың мүмкіндіктері қамтылады. Бұл аталған әдістер поэтологиялық тезаурусты зерттеудің мақсат-міндеттерімен өзара тығыз байланысты болып келеді.

В соответствии с календарным планом опубликовано 5 (пять) статей по теме проекта. Три из них опубликованы в журналах, утвержденных ККСОН МОН РК, две статьи - в сборниках международных конференций. Продолжается работа по подготовке поэтологического тезауруса стихотворений Абая, составлен электронный каталог, подготовлена и представлена на сайт инфографика. Проведена конференция «Поэзия Абая и национальное поэтологическое пространство», доклады конференции опубликованы в виде сборника. Здесь опубликованы 6 (шесть) статьей исполнителей проекта. Выполненные виды работ подтверждают продуктивность нового подхода к исследованию поэзии Абая.

Күнтізбелік жоспарға сәйкес жоба тақырыбы бойынша 5(бес) мақала жарияланды. Олардың үшеуі ҚР БҒМ БҒСБК бекіткен журналдарда, халықаралық конференция жинағында жарияланды. Абай өлеңдерінің поэтологиялық тезаурусын әзірлеу жұмысы жалғасуда., инфографика әзірленіп, сайтқа берілді, электронды каталог жасалды. «Абай поэзиясы және ұлттық поэтологиялық кеңістік» атты конференция өткізілді, конференция баяндамалары жинақ түрінде баспадан шықты. Мұнда жоба орындаушыларының 6 (алты) баяндамасы жарияланды. Бұл атқарылған жұмыстар Абай поэзиясын жаңаша зерттеу дәлелдері бола алады.

-

-

Результаты проекта, научные выводы и заключения представлены в виде материалы для темы магистрских и докторских диссертаций. Так же оны были использованы при составлении учебных материалов по дисциплинам «Абайтану», «Литературный анализ художественного текста», «История литературоведения», «Теория литературы».

Жоба нәтижелері, ғылыми тұжырымдар мен қорытындылар магистрлік, докторлық диссертациялардың тақырыптарына тірек болатын ақпараттар түрінде ұсынылды. Сол сияқты «Абайтану», «Көркем мәтінді әдеби талдау», «Әдебиеттану ғылымының тарихы», «Әдебиет теориясы» пәндерінің оқу-әдістемелік кешендерін дайындауда пайдаланылады.

Проблемы изучаемые в проекте станут основой сегодняшних исследований в области гуманитарных наук, абааеведение, систематизации исследований в этой области.

Жобада зерттелген мәселелер бүгінгі гуманитария бағытындағы, абайтану ғылымындағы зерттеулерге, осы саладағы ізденістерді жүйелеуге негіз болады.

Научно-образовательный процесс. Специфические направления: литературоведение, абайтану, история искусство, культурология, лингвистика, философия.

Ғылыми және ЖОО оқу үдерісі. Нақты мына салалар: әдебиеттану, абайтану, өнертану, мәдениеттану, лингвистика, философия.

UDC indices
82.01./09
International classifier codes
17.07.41; 17.82.10; 17.01.33;
Key words in Russian
поэзия; поэтология; метапоэзия; металирика; тезаурус;
Key words in Kazakh
поэзия; поэтология; метапоэзия; металирика; тезаурус;
Head of the organization Сыдыков Ерлан Батташевич доктор исторических наук / Профессор
Head of work Аймұхамбет Жанат Әскербекқызы филология ғылымдарының докторы / профессор