The object of research, development or design (in Russian) : Объектами исследований служили 57 сортов сладкого картофеля китайской и корейской селекции.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысандары Қытай және корей селекциясының тәтті картоптың 57 түрі болды.

Aim of work (in Russian) : Произвести отбор, испытание и изучение сортов сладкого картофеля устойчивых к повышенной концентрации свинца в почве, а так же способных аккумулировать свинец в тканях для фиторемедиации контаминированных территорий южного Казахстана.

Aim of work (in Kazakh) : Топырақтағы қорғасынның жоғары концентрациясына төзімді, сондай-ақ Оңтүстік Қазақстанның контаминацияланған аумақтарын фиторемедиациялау үшін тіндерде қорғасын жинақтауға қабілетті тәтті картоп сорттарын іріктеу, сынау және зерделеу жүргізу.

Методы исследования (на русском) : Отбор почвы на загрязненных территориях, определение содержания тяжелых металлов, культивирование растений in vitro на питательной среде с повышенной концентрацией свинца.

Методы исследования (на казахском) : Ластанған аумақтардағы топырақты іріктеу, ауыр металдардың құрамын анықтау, қорғасынның жоғары концентрациясы бар қоректік ортада in vitro өсімдіктерді өсіру.

Obtained results and novelty (in Russian) : Был выполнен тест на рост и развитие сладкого картофеля в контролируемых условиях в почве зараженной свинцом. Для эксперимента были взяты 57 сортов сладкого картофеля и высажены в кассетные мини-парники для рассады (40х16х13). Для адаптации растений в мини-парнике первые 7 дней поливали водой, затем после потери влаги в почве, растения обрабатывали тяжелыми металлами в объеме 300 мл. Был проведён биохимический и флуориметрический анализ, где были подтверждены 2 устойчивых сорта (КО-12 и КО-16), а также 2 чувствительных сорта (КО-5 и КО-7). Было проведено экспериментальное выращивание сладкого картофеля на загрязнённой свинцом территории южного Казахстана. Выращивание производили на участках следующих координат: №1 – 42°18'30.6"N 69°31'60.0"E; №2 – 42°18'29.7"N 69°31'58.1"E; №3 – 42°18'58.4"N 69°32'42.9"E; №4 – 42°21'15.7"N 69°36'43.5"E. Был проведен анализ на анализаторе вольтамперометрический СТА на накопление тяжелых металлов в растительном материале. Результаты демонстрировали высокое накопление тяжелых металлов на экспериментальных участках.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Қорғасынмен ластанған топырақта бақыланатын жағдайларда тәтті картоптың өсуі мен дамуына тест жүргізілді. Тәжірибе үшін тәтті картоптың 57 түрі алынып, көшеттерге арналған кассеталық шағын жылыжайларға отырғызылды (40х16х13). Шағын жылыжайда өсімдіктерді бейімдеу үшін алғашқы 7 күн сумен суарылды, содан кейін топырақта ылғал жоғалғаннан кейін өсімдіктер 300 мл көлемінде ауыр металдармен өңделді. биохимиялық және флуориметриялық талдау жүргізілді, мұнда 2 төзімді сорт (КО-12 және КО-16), сондай-ақ 2 сезімтал сорт (КО-5 және КО-7). Оңтүстік Қазақстанның қорғасынмен ластанған аумағында тәтті картопты тәжірибелік өсіру жүргізілді. Өсіру келесі координаттар учаскелерінде жүргізілді: №1 – 42°18'30.6"N 69°31 '60.0"E; №2 – 42°18'29.7"N 69°31 '58.1"E; №3 – 42°18'58.4"N 69°32 '42.9"E; №4 – 42°21'15.7"N 69°36'43.5"E. өсімдік материалында ауыр металдардың жиналуына вольтамметриялық жүз анализаторында талдау жүргізілді. Нәтижелер эксперименттік учаскелерде ауыр металдардың жоғары жиналуын көрсетті.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : нет

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : жоқ

Level of implementation (in Russian) : Полученные результаты будут применены в биотехнологии по очистке загрязнённых территорий тяжёлыми металлами, а так же полученные данные и знания будут использованы в учебных процессах по специальностям экология, биотехнология, биология и биохимия растений.

Level of implementation (in Kazakh) : Алынған нәтижелер ауыр металдармен ластанған аумақтарды тазарту жөніндегі биотехнологияларда қолданылады, сондай-ақ алынған деректер мен білімдер өсімдіктер экологиясы, биотехнологиясы, биологиясы және биохимиясы мамандықтары бойынша оқу процестерінде пайдаланылатын болады.

Efficiency (in Russian) : Социальный эффект будет состоять в том, что реализации проекта позволит заложить хорошую основу для фиторемедиации локально загрязненных тяжелыми металлами территорий Казахстана, что повлияет на улучшение экологической обстановки и улучшение здоровья населения.

Efficiency (in Kazakh) : Әлеуметтік тиімділік жобаны іске асыру Қазақстанның ауыр металдармен жергілікті ластанған аумақтарын фиторемедиациялау үшін жақсы негіз қалауға мүмкіндік беретіндігінде болады, бұл экологиялық жағдайдың және халық денсаулығының жақсаруына әсер етеді.

Field of application (in Russian) : экология (охрана окружающей среды), биотехнология и биохимия растений.

Field of application (in Kazakh) : экология (қоршаған ортаны қорғау), өсімдіктер биотехнологиясы және биохимиясы.