The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования является лингвистический анализ ошибок, допускаемых в перевозочной деятельности аэропорта, при обслуживаний пассажиров, в области безопасности при произнесении сообщений на казахском языке членами экипажа самолета, экспериментальные исследования при говорений на государственном языке, неправильное произношение членами экипажа звуков, характерных для казахского языка, несоблюдение орфоэпических правил специалистами службы перевозок, обслуживающими пассажиров.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектісі әуежайдың тасымалдау қызметінде, жолаушыларға қызмет көрсету кезінде, ұшақ экипажы мүшелерінің қазақ тілінде хабарлама айту кезіндегі қауіпсіздік саласында жіберілген қателерге лингвистикалық талдау жасау, мемлекеттік тілде сөйлеу кезіндегі эксперименттік зерттеулер, экипаж мүшелерінің қазақ тіліне тән дыбыстарды дұрыс айтпауы, жолаушыларға қызмет көрсететін тасымалдау қызметі мамандарының орфоэпиялық қағидаларды сақтамауы болып табылады.

Aim of work (in Russian) : Анализ методики повышения эффективности внедрения государственного языка в сфере гражданской авиации Республики Казахстан и изучение лингвистических проблем введение в авиационной отрасли государственного языка-казахского языка, выявление важнейших вопросов развития государственного языка в авиационной отрасли.

Aim of work (in Kazakh) : Қазақстан Республикасының азаматтық авиация саласында мемлекеттік тілді енгізудің тиімділіктерін жоғарлату әдістемесін талдау және лингвистикалық мәселелерді зерттеу арқылы авиация саласында мемлекеттік тіл -қазақ тілінің қолданысын енгізу, авиация саласында мемлекеттік тілді дамытудың маңызды мәселелерін анықтау.

Методы исследования (на русском) : Изучение вопросов, позволяющих в дальнейшем расширить сферу использования государственного языка в общественных и профессиональных отношениях, в том числе в авиационно-транспортной системе. В исследовании этой проблемы используется описательный метод. В качестве объекта исследования предполагается сделать лингвистический анализ ошибок, допущенных членами экипажа на казахском языке в транспортной службе аэропорта, в сфере обеспечения безопасности. В ходе полета проводятся экспериментальные исследования по таким вопросам, как владение или невладение государственным языком специалистами транспортной службы, обслуживающей пассажира, неправильное произношение сообщений на казахском языке между членами экипажа, либо неумение произносить звуки, характерные для казахского языка, и несоблюдение орфографических правил. По этому вопросу, указанному в проекте, будет заполнен «оценочный лист». Данным вопросом выдвигается необходимость открытия курсов обучения казахскому языку и профессиональному казахскому языку для специалистов авиационной отрасли.

Методы исследования (на казахском) : Мемлекеттік тілдің қоғамдық, кәсіби қатынастарда, оның ішінде авиациялық-көлік жүйесінде қолдану аясын одан әрі кеңейтуге мүмкіндік беретін мәселелерді зерттеу. Бұл мәселені зерттеу барысында сипаттаушылық әдіс қолданылады. Зерттеу обьектісі ретінде әуежайдың жолаушыларға қызмет көрсететін тасымал қызметінде, қауіпсіздік саласында, ұшақтағы экипаж мүшелерінің қазақ тілінде хабарламаларды айту барысында жіберілетін қателіктерге лингвистикалық талдау жасау көзделеді. Ұшу барысында жолаушыға қызмет көрсететін тасымал қызметі мамандарының тілдік қатынаста мемлекеттік тілде сөйлеуі не болмаса сөйлемеуі, ұшақ ішінде экипаж мүшелерінің қазақ тіліндегі хабарламаларды айтылуы бойынша дұрыс айтпауы, не болмаса қазақ тіліне тән дыбыстарды дұрыс айта алмауы, орфоэпиялық ережелерді сақтамауы сияқты мәселелері негізінде эксперименттік зерттеулер жүргізіледі. Жобада көрсетілген осы мәселе бойынша «бағалау парақшасы» толтырылатын болады. Аталған мәселе авиация саласының мамандарына арналған қазақ тілі, кәсіби қазақ тілі бойынша оқыту курстарын ашу керектігін алға қояды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Разработана семантическая карта по определению использования государственного языка в авиационной отрасли. Разработан свод правил по определению лингвистических проблем и вопросов в использовании государственного языка в авиационной отрасли.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Азаматтық авиация саласында мемлекеттік тілдің қолданылу деңгейін анықтайтын семантикалық карта жасау. Азаматтық авиация саласында мемлекеттік тілдің қолданылуына байланысты лингвистикалық мәселелерді анықтайтын ережелер жинағын дайындау.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Проект является значимым с точки зрения внедрения в образовательный процесс полученных результатов для повышения уровня владения государственным языком будущих авиационных специалистов. Применение полученных результатов приведет к совершенствованию фонетических и грамматических структур для обеспечения безопасности полетов.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жоба болашақ авиация мамандарының мемлекеттік тілді меңгеру деңгейін арттыру үшін алынған нәтижелерді оқу үдерісіне енгізу тұрғысынан маңызды. Алынған нәтижелер фонетикалық және грамматикалық құрылымдарды жақсартуға әкеледі, ол біріншіден, ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін үлкен әсерін тигізеді.

Level of implementation (in Russian) : Полученные результаты по запланированным мероприятиям в период с мая по ноябрь 2022 года внедрены в учебный процесс. Полное внедрение будет произведено в 2024 году как в учебный процесс, так и в авиационную отрасль.

Level of implementation (in Kazakh) : 2022 жылдың мамыр-қараша айлары аралығында жоспарланған іс-шаралар бойынша алынған нәтижелер оқу үдерісіне енгізілді. Толық енгізу 2024 жылы оқу процесінде де, авиация саласында да жүзеге асырылады.

Efficiency (in Russian) : На конец 2022 года нет возможности оценить эффективность проведенных мероприятий, однако хотелось бы отметить, что предлагаемые методы являются достаточно эффективными с научной точки зрения, так как предлагаемые методы будут оформлены в виде статьи, кратковременного курса, учебного пособия.

Efficiency (in Kazakh) : 2022 жылдың соңында өткізілген іс-шаралардың тиімділігін бағалау мүмкін емес, дегенмен, ұсынылған әдістер ғылыми тұрғыдан тиімді екенін атап өткім келеді, өйткені ұсынылған әдістер ғылыми мақала, қысқа

Field of application (in Russian) : Публикация научных статей, обзоров, семинаров, материалов научно-практических конференций будут публиковаться по теме проекта. Предполагается посещение авиакомпаний Air Astana, Fly Aryatan, Scat, Казависпас (вертолетная техника), а также РМЦ «Казаэронавигация» для получения взаимной информации. Тест радиообмена на казахском языке представлен исследовательской группе записей переговоров между экипажами самолетов Air Astana, Fly Aryatan, Scat, Kazavispas и диспетчерскими службами РМЦ «Казаэронавигация», расположенных в аэропортах Алматы, Нур. -Султан, Шымкент, Караганда, Атырау. По результатам проведенного анализа будет подготовлен отчет. Для осуществления радиосвязи между пилотом и диспетчером на казахском языке создано методическое пособие. Проводится эксперимент.

Field of application (in Kazakh) : Жоба тақырыбы бойынша ғылыми мақалалар жариялау, сауалнама, семинарлар, ғылыми-практикалық конференциялардың материалдарын жинақ етіп шығару жүзеге асырылады. Air Astana, Fly Aryatan, Scat авиакомпанияларына, Қазависпас (тікұшақ техникасы), сондай-ақ «Қазаэронавигация» РМК-ға барып өзара мәлімет алу қарастырылады. Қазақ тілінде радиоалмасуды жүзеге асыру сынағы Air Astana, Fly Aryatan, Scat, Қазависпас әуе кемелерінің экипаждары мен Алматы, Нұр-сұлтан, Шымкент, Қарағанды, Атырау қалаларының әуежайларында орналасқан «Қазаэронавигация» РМК диспетчерлік қызметтері арасындағы келіссөздер жазбаларының зерттеу тобына ұсынылады. Жағдайды талдау бойынша есеп жасалады. Ұшқыш пен диспетчер арасындағы радиобайланысты қазақ тілінде жүзеге асыру мақсатында әдістемелік нұсқаулық жасалады. Эксперимент өткізіледі.