The object of research, development or design (in Russian) : Объектами исследования являются полимерные материалы, минеральные вещества и нанодобавки для восстановления различных деталей сельхозмашин машин и оборудования к ним.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаналары ауыл шаруашылық машиналарының және жабдықтарының әртүрлі бөлшектерін қалпына келтіруге арналған полимерлік материалдар, минералды заттар және наноқоспалар болып табылады.

Aim of work (in Russian) : Основной целью проекта является разработка новых составов ремонтных композитных смесей на основе полимеров, минеральных веществ с микро- и нанодобавками с улучшенными характеристиками для восстановления деталей машин.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның негізгі мақсаты – машина бөлшектерін қалпына келтіру үшін жақсартылған сипаттамалары бар полимерлер, микро- және наноқоспалары бар минералдар, негізінде жөндеуге арналған композициялық қоспаларының жаңа құрамдарын әзірлеу болып табылады.

Методы исследования (на русском) : Полимерные композиции и наполнители были изучены методами рентгенофазового анализа, сканирующей электронной микроскопии, энергодисперсионной рентгеновской спектроскопии. Гранулометрический состав наполнителей исследовали с помощью лазерного анализатора размеров частиц, Mastersizer 3000 с приставкой Hydro MV (120 мл) с использованием воды в качестве дисперсионной среды. Механические испытания полимерных композиций на разрушающее напряжение при растяжении, модуль упругости при растяжении и изгибе (ГОСТ 9550-81), разрушающее напряжение при сжатии (ГОСТ 4648-71) выполнены на образцах в форме двухсторонней лопатки с размерами согласно ГОСТ 11262-80. Испытания проводили на универсальной испытательной машине WDW-5E. Ударная вязкость образцов выполнены по методу Шарпи согласно ГОСТ 4647-2015 на маятниковом копре КММ-М. Теплостойкость образцов определена по Мартенсу (ГОСТ21341-214) на приборе РТ-01.

Методы исследования (на казахском) : Полимерлі композициялар мен толтырғыштар рентгендік фазалық талдау, сканерлеуші электронды микроскопия, энергодисперсиялық рентгендік спектроскопия әдістерімен зерттелді. Дисперсиялық орта ретінде суды пайдалана отырып толтырғыштардың гранулометриялық құрамын Hydro MV (120 мл) қосымшасы бар Mastersizer 3000 бөлшектердің өлшемдік лазерлік анализаторының көмегімен зерттелді. Полимер композицияларын созылу кезіндегі деструктивті кернеуге механикалық сынау, созылу және иілу кезіндегі серпімділік модулі (МЕМСТ 9550-81), қысу кезіндегі деструктивті кернеу (МЕМСТ 4648-71) МЕМСТ 11262-80 сәйкес өлшемдері бар екі жақты қалақ тәрізді үлгілерде орындалды. Сынақтар WDW-5Е әмбебап сынақ машинасында жүргізілді. Үлгілердің соққы тұтқырлығы КМ-М маятникті коперда МЕМСТ 4647-2015 сәйкес Шарпи әдісімен орындалды. Үлгілердің жылуға төзімділігі РТ-01 құрылғысындағы Мартенс (МЕМСТ 21341-214) бойынша анықталады.

Obtained results and novelty (in Russian) : Научной новизной предлагаемых исследований является оптимальные составы новых материалов на основе полимеров, микро- и нанодисперсий из отходов промышленности для восстановления деталей сельхозтехники, обладающие улучшенными эксплуатационными характеристиками. В проекте впервые предлагается получение композиционных материалов на основе полимеров, микрокремнезема и различных фракций микросфер. Предлагаются новые составы материалов на основе изучения составов отходов, расчета и составления шихт, изучения структуры и свойств композитов для восстановления деталей сельхозтехники. В результате исследований разработаны полимерные композиционные материалы на основе эпоксидной смолы с добавками микрокремнезема и микросфер. Исследованы физико-механические свойства разработанных новых материалов: ударная вязкость, теплофизические свойства, разрушающее напряжение при растяжении, модуль упругости при растяжении и изгибе.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Ұсынылып отырған зерттеулердің ғылыми жаңалығы жақсартылған пайдалану сипаттамалары бар ауыл шаруашылығы техникасының бөлшектерін қалпына келтіру үшін өнеркәсіп қалдықтарынан алынған полимерлер, микро- және нанодисперсиялар негізінде жаңа материалдардың оңтайлы құрамы болып табылады. Жобада алғаш рет полимерлер, микрокремнезем және микросфералардың әртүрлі фракциялары негізінде композициялық материалдардың алуы ұсынынады. Қалдықтардың құрамын зерттеу, алымдарды есептеу және құрастыру, ауылшаруашылық машиналарының бөлшектерін қалпына келтіруге арналған композиттердің құрылымы мен қасиеттерін зерттеу негізінде материалдардың жаңа композициялары ұсынылған. Зерттеулер нәтижесінде микрокремнезем және микросфера қоспалары бар эпоксидті шайыр негізіндегі полимерлі композициялық материалдар жасалды. Әзірленген жаңа материалдардың физикалық-механикалық қасиеттері зерттелді: соғылу тұтқырлығы, жылу-физикалық қасиеттері, созылу кернеуінің бұзылуы, созылу және иілу кезіндегі серпімділік модулі.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Ожидаемые технико-экономические показатели будут складываться из эффекта от снижения потерь при коррозии и повышения прочности полимерных материалов, содержащих микро- и нанодобавки.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Күтілетін техникалық-экономикалық көрсеткіштер тоттану кезіндегі шығындарды азайту және құрамында микро- және наноқоспалар бар полимерлік материалдардың беріктігін арттыру әсерінен қалыптасатын болады.

Level of implementation (in Russian) : Результаты исследований композиционных материалов на основе эпоксидной смолы ЭД-20 с добавками микрокремнезема и микросфер рекомендованы для использования в работах по восстановлению деталей сельскохозяйственных машин в СТО.

Level of implementation (in Kazakh) : Микрокремнезем және микросфера қоспалары бар ЭД-20 эпоксидті шайыр негізіндегі композициялық материалдарды зерттеу нәтижелері ТҚС-да ауыл шаруашылық машина бөлшектерін қалпына келтіру жұмыстарында пайдалану үшін ұсынылады.

Efficiency (in Russian) : В результате применения новых материалов и технологии возможно снижение степени коррозии деталей машин и повышение срока их службы. Предлагаемые композиционные материалы должны обеспечить эффективность ремонта и восстановления деталей сельхозтехники, снизить затраты товаропроизводителей малого и среднего бизнеса, в условиях экономического кризиса на закуп новой техники. Применение новых материалов позволит улучшить услуги ремонта и восстановления изношенных деталей техники.

Efficiency (in Kazakh) : Жаңа материалдар мен технологияларды қолдану нәтижесінде машина бөлшектерінің коррозия дәрежесін төмендетуге және олардың қызмет ету мерзімін арттыруға болады. Ұсынылатын композициялық материалдар ауыл шаруашылығы техникасының бөлшектерін жөндеу және қалпына келтіру тиімділігін қамтамасыз етуі, экономикалық дағдарыс жағдайында жаңа техниканы сатып алуға арналған шағын және орта бизнес тауар өндірушілерінің шығындарын азайтуы тиіс. Жаңа материалдар техниканың тозған бөлшектерін жөндеу және қалпына келтіру қызметтерін жақсартуға мүмкіндік береді.

Field of application (in Russian) : Результаты проекта имеют перспективы для предприятий машиностроения, сервисных центров, сельских населенных пунктов, для ремонта и восстановления деталей. Новые материалы будут иметь спрос на предприятиях малого и среднего бизнеса, товаропроизводителей.

Field of application (in Kazakh) : Жоба нәтижелері машина жасау кәсіпорындары, сервистік орталықтар, ауылдық елді мекендерде, бөлшектерді жөндеу және қалпына келтіру үшін болашағы бар. Жаңа материалдар шағын және орта бизнес кәсіпорындарында, тауар өндірушілерде сұранысқа ие болады.