The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования является учебная литература: школьные учебники и учебно-методические комплексы по предметам казахский язык (Я1), алгебра, биология. Предметом исследования является определение качества учебной литературы.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны - оқу әдебиеті: қазақ тілі (Т1), алгебра, биология пәндері бойынша мектеп оқулықтары мен оқу-әдістемелік кешендері болып табылады. Зерттеу пәні оқу әдебиетінің сапасын анықтау болып табылады.

Aim of work (in Russian) : разработка и внедрение системы критериев апробации учебников для повышения качества отечественной школьной учебной литературы.

Aim of work (in Kazakh) : отандық мектеп оқулықтарының сапасын арттыру үшін оқулықтарды апробациялау критерийлерінің жүйесін әзірлеу және енгізу.

Методы исследования (на русском) : Комплексное решение поставленных задач требует использования следующих методов исследования: анализ, синтез, систематизация, сравнение, отбор материалов по проблеме исследования, анализ педагогической литературы по проблеме исследования; анкетирование, наблюдение, статистические методы обработки данных, формулирование заключения, педагогический эксперимент.

Методы исследования (на казахском) : Қойылған міндеттерді кешенді шешу мынадай зерттеу әдістерін пайдалануды талап етеді: талдау, синтездеу, жүйелеу, салыстыру, зерттеу мәселесі бойынша материалдарды іріктеу, зерттеу мәселесі бойынша педагогикалық әдебиетті талдау; сауалнама жүргізу, бақылау, деректерді өңдеудің статистикалық әдістері, қорытындыны тұжырымдау, педагогикалық эксперимент.

Obtained results and novelty (in Russian) : Разработана, апробирована в трех школах республики в течение 2021-2022 учебного года и доработана система критериев апробации школьных учебников и УМК ; Проведено обучение учителей трех школ, задействованных в апробации ; Закончены в 2021-2022 учебном году локальные эксперименты по внедрению системы критериев апробации учебной литературы (по трем предметам гуманитарного, математич., естественнонаучного направления): алгебра, казахский язык, биология в 8 классе казахской школы ; Проведен мониторинг апробации школьных учебников и УМК и сделаны выводы; Начаты и продолжаются в 2022-2023 учебном году локальные эксперименты по внедрению системы критериев апробации учебной литературы (по трем предметам гуманитарного, математич., естественнонаучного направления) ): алгебра, казахский язык, биология в 9 классе казахской школы. Новизна в том, что апробация, проводимая на государственном уровне, по срокам составляет 3-4 месяца, в рамках проекта мы ее проводим целых два учебных года, в результате чего повышается эффективность результатов эксперимента и значимость апробации.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Мектеп оқулықтары мен ОӘК апробациядан өткізу критерийлерінің жүйесі әзірленді, 2021-2022 оқу жылы ішінде республиканың үш мектебінде сынақтан өткізілді және соның нәтижесінде пысықталды; Апробацияға тартылған үш мектептің мұғалімдеріне оқыту жүргізілді ; 2021-2022 оқу жылында оқу әдебиеттерін апробациядан өткізу критерийлері жүйесін енгізу бойынша жергілікті эксперименттер аяқталды (гуманитарлық, математика пәндерінің үш пәні бойынша): қазақ мектебінің 8-сыныбындағы алгебра, қазақ тілі, биология оқулықтары ; Мектеп оқулықтары мен ОӘК-ні апробациялау бойынша мониторинг жүргізіліп, қорытындылар жасалды ; 2022-2023 оқу жылында оқу әдебиеттерін апробациялау критерийлері жүйесін енгізу бойынша жергілікті эксперименттер басталды және жалғасуда (гуманитарлық, математикалық үш пән бойынша).): қазақ мектебінің 9-сыныбындағы алгебра, қазақ тілі, биология Жаңалығы: мемлекеттік деңгейде өткізілетін апробация мерзімі бойынша 3-4 айды құрайды, жоба аясында біз оны бүкіл екі оқу жылы бойына өткіземіз, нәтижесінде эксперимент нәтижелерінің тиімділігі артады да, апробация мағыздылығы күшейеді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Новая система апробации школьных учебников разработана с опорой на основные положения действующей теоретической научно-педагогической экспертизы учебной литературы и сама проходит в течение двух учебных годов апробацию в ходе эксперимента в трех школах РК. Комплексное решение задач по апробации учебной литературы позволит улучшить механизм практической экспертизы учебников, что решит задачу обеспечения школ качественными учебниками.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Мектеп оқулықтарын апробациядан өткізудің жаңа жүйесі оқу әдебиеттерінің қолданыстағы теориялық ғылыми-педагогикалық сараптамасының негізгі ережелеріне сүйене отырып әзірленді және өзі екі оқу жылдары бойы үш мектептердегі эксперимент барысында апробациядан өтуде. Оқу әдебиеттерін апробациядан өткізу жөніндегі міндеттерді кешенді шешу оқулықтарға практикалық сараптама жасау тетігін жақсартуға мүмкіндік береді, бұл мектептерді сапалы оқулықтармен қамтамасыз ету міндетін шешеді.

Level of implementation (in Russian) : Разработанная система критериев апробации внедрена и апробирована учителями, учениками 8 классов и родителями экспериментальных школ Алматы (гимназии №15, №159) и Караганды (гимназия №3). Закончился первый год эксперимента, по результатам которого проведен мониторинг, начался второй этап эксперимента в 9-х классах тех же школ. Эксперимент охватывает два учебных года: с сентября 2021 г. по май 2023 г. Акты внедрения прилагаются в приложениях.

Level of implementation (in Kazakh) : Апробация критерийлерінің әзірленген жүйесі Алматы (№15, №159 гимназиялары) және Қарағанды (гимназия №3) эксперименттік мектептерінде жүзеге асып, мұғалімдер, 8 сынып оқушылары және ата-аналары тарапынан енгізіліп, апробацияланды. Эксперименттің бірінші жылы аяқталды, нәтижелері бойынша мониторинг жүргізіліп, сол мектептерде эксперименттің екінші кезеңі 9-шы сыныптарды басталды. Эксперимент екі оқу жылы жүреді: қыркүйек 2021 ж. – мамыр 2023 ж. Ендіру актілері қосымшада тіркелген.

Efficiency (in Russian) : Разработанной и утвержденной системы критериев апробации (т.е. практической экспертизы) учебной литературы на данный момент пока нет в республике. Есть система критериев теоретической экспертизы, утвержденной РНПЦЭСО (ранее РНПЦ «Учебник») в 2019 году, разработанной совместно с АПН. В связи с этим разработанные и апробированные критерии практической апробации смогут способствовать улучшению качества школьных учебников.

Efficiency (in Kazakh) : Оқу әдебиетін апробациялау (яғни практикалық сараптама) критерийлерінің әзірленген және бекітілген жүйесі қазіргі уақытта әзірше республикада жоқ. 2019 жылы Республикалық ғылыми-практикалық білім мазмұнын сараптау орталығы (бұрынғы "Оқулық" РҒПО) бекіткен, ПҒА-мен бірлесіп әзірленген теориялық сараптама критерийлерінің жүйесі бар. Осыған байланысты практикалық апробацияның әзірленген және апробацияланған критерийлері мектеп оқулықтарының сапасын жақсартуға ықпал ете алады.

Field of application (in Russian) : система среднего образования, РНПЦЭСО, НАО имени Ы.Алтынсарина, издательства, эксперты учебной литературы, авторы школьных учебников, учителя, ученики 8 и 9 классов и их родители.

Field of application (in Kazakh) : орта білім беру жүйесі, РҒПБМСО, Ы. Алтынсарин атындағы ҰБА, баспалар, оқу әдебиетінің сарапшылары, мектеп оқулықтарының авторлары, мұғалімдер, 8-9 сынып оқушылары және олардың ата-аналары