The object of research, development or design (in Russian) : Социально-экономические процессы в сельских территориальных системах (сельских округах). В качестве базового сельского округа для проведения исследования в 2022 году служил Новомарковский сельский округ Ерейментауского района Акмолинской области.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Ауылдық аумақтық жүйелердегі (ауылдық округтердегі) әлеуметтік-экономикалық процестер. Зерттеу жүргізу үшін базалық ауылдық округ ретінде 2022 жылы Ақмола облысы Ерейментау ауданы Новомарков ауылдық округі қызмет етті.

Aim of work (in Russian) : Разработка методологии анализа и мероприятий по формированию оптимальных социально-экономических моделей развития сельских округов.

Aim of work (in Kazakh) : Ауылдық округтерді дамытудың оңтайлы әлеуметтік-экономикалық модельдерін қалыптастыру бойынша талдау әдіснамасын және іс-шараларды әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Методология исследования - системный анализ. Методы исследования: интервьюирование - для сбора первичных данных по показателям благосостояния и доступности экономических ресурсов в домохозяйствах; статистические методы - для оценки благосостояния и распределения доходов среди сельского населения на уровне домохозяйств.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдістемесі - жүйелік талдау. Зерттеу әдістері: сұхбат - үй шаруашылықтарындағы экономикалық ресурстардың әл - ауқаты мен қолжетімділігі көрсеткіштері бойынша бастапқы деректерді жинау үшін; статистикалық әдістер-үй шаруашылығы деңгейінде ауыл халқының әл-ауқатын бағалау және табыстарын бөлу үшін.

Obtained results and novelty (in Russian) : Полученные результаты: 1) база данных по показателям благосостояния населения и доступности экономических ресурсов в сельском округе; 2) методические приемы и процедуры оценки доступности экономических ресурсов для домохозяйств, уровня и степени равномерности распределения доходов среди населения сельского округа. Новизна результатов состоит в разработке и практическом приложении методических приемов и процедур, которые позволяют оценивать средние показатели благосостояния и доступности ресурсов для сельского населения и степень равномерности распределения доходов среди домохозяйств сельского округа. Также предложенные приемы позволяют определить наличие и силу связи между качественными показателями, измеряемыми по дихотомической шкале, и количественными варьирующими признаками. Другая новизна состоит в учете класса условно исчисляемых доходов в расчете уровня благосостояния и распределения доходов среди населения округа. Установлено, что в условиях исследуемого сельского округа имеются существенные диспропорции в распределении доходов среди домохозяйств. Это обстоятельство объективно тормозит рост платежеспособного потенциала населения и препятствует экономическому развитию сельских территорий. Структурированная база данных о состоянии человеческих, агроэкологических, социальных и рыночных факторов служит отправной точкой для поиска и принятия решений по формированию эффективных социально-экономических моделей сельских территорий, особенно в депрессивных регионах.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Алынған нәтижелер: 1) халықтың әл-ауқаты және ауылдық округтегі экономикалық ресурстардың қолжетімділігі көрсеткіштері бойынша деректер базасы; 2) үй шаруашылықтары үшін экономикалық ресурстардың қолжетімділігін, округ тұрғындары арасында табыстардың бөліну деңгейі мен біркелкілік дәрежесін бағалаудың әдістемелік тәсілдері мен рәсімдері. Нәтижелердің жаңалығы ауыл тұрғындарының әл-ауқаты мен ресурстардың қолжетімділігінің орташа көрсеткіштерін және ауылдық округтің үй шаруашылықтары арасында табыстардың біркелкі бөліну дәрежесін бағалауға мүмкіндік беретін әдістемелік әдістер мен рәсімдерді әзірлеу мен практикалық қолданудан тұрады. Сондай-ақ, ұсынылған әдістер дихотомиялық шкала бойынша өлшенетін сапалық көрсеткіштер мен сандық өзгермелі белгілер арасындағы байланыстың болуы мен оның күшін анықтауға мүмкіндік береді. Тағы бір жаңалық - шартты түрде есептелінетін кірістер класын есепке алу, әл-ауқат деңгейін есептеу және округ тұрғындары арасында кірістерді бөлу. Зерттелетін округ жағдайында үй шаруашылықтары арасында кірістерді бөлуде айтарлықтай сәйкессіздіктер бар екені анықталды. Бұл жағдай халықтың төлем қабілеттілігінің өсуін тежейді, аумақтардың экономикалық дамуына кедергі келтіреді. Адами, агроэкологиялық, әлеуметтік және нарықтық факторлардың жай-күйі туралы құрылымдық деректер базасы ауылдық аумақтардың, әсіресе депрессияға ұшыраған өңірлерде тиімді әлеуметтік-экономикалық модельдерді қалыптастыру бойынша іздеу мен шешім қабылдаудың бастапқы нүктесі болып табылады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Методические приемы и процедуры оценки доступности экономических ресурсов для домохозяйств, уровня и степени равномерности распределения доходов среди населения сельского округа с учетом класса условно исчисляемых доходов. Приемы оценки наличия и силы связи между качественными показателями, измеряемыми по дихотомической шкале, и количественными варьирующими признаками.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Үй шаруашылықтары үшін экономикалық ресурстардың қолжетімділігін, шартты түрде есептелетін кірістер класын ескере отырып ауылдық округ тұрғындары арасында кірістерді бөлудің деңгейі мен біркелкілігін бағалаудың әдістемелік тәсілдері мен рәсімдері. Дихотомиялық шкала бойынша өлшенетін сапалық көрсеткіштер мен сандық өзгермелі белгілер арасындағы байланыстың болуы мен беріктігін бағалау әдістері.

Level of implementation (in Russian) : Не внедрено.

Level of implementation (in Kazakh) : Енгізілмеген.

Efficiency (in Russian) : Эффект состоит в интеграции агроэкономических, социальных, человеческих факторов для формирования оптимальной социально-экономических модели сельского округа, способствующей снижению безработицы и социальной напряженности, оптимизации миграционных потоков. Более конкретно, эффект заключается в создании условий для равного доступа домохозяйств к социально-экономическим ресурсам сельской территории и выравнивания распределения доходов среди населения. В свою очередь, выравнивание доходов среди населения приводит к повышению уровня и устойчивости спроса. Высокий уровень и устойчивость спроса служит триггером для ускорения экономического роста сельского округа.

Efficiency (in Kazakh) : Әсер жұмыссыздық пен әлеуметтік шиеленісті төмендетуге, көші-қон ағындарын оңтайландыруға ықпал ететін ауылдық округтің оңтайлы әлеуметтік-экономикалық моделін қалыптастыру үшін макроэкономикалық, әлеуметтік, адами факторларды біріктіруден тұрады. Нақтырақ айтсақ, бұл әсер үй шаруашылықтарының ауылдық аумақтың әлеуметтік-экономикалық ресурстарына тең қол жетімділігі және халық арасында кірістердің бөлінуін теңестіру үшін жағдай жасау болып табылады. Өз кезегінде, халық арасындағы табыстың теңестірілуі сұраныс деңгейі мен тұрақтылығының өсуіне әкеледі. Сұраныстың жоғары деңгейі мен тұрақтылығы ауылдық округтің экономикалық өсуін жеделдету үшін триггер ретінде қызмет етеді.

Field of application (in Russian) : Управление социально-экономическими процессами в сельских территориальных системах.

Field of application (in Kazakh) : Ауылдық аумақтық жүйелердегі әлеуметтік-экономикалық процестерді басқару.