Inventory number IRN Number of state registration
0322РК00392 AP09261134-KC-22 0121РК00283
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 4
International publications: 2 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 1
Patents Amount of funding Code of the program
0 13843960 AP09261134
Name of work
«Пространственная планировка и архитектура культовых мемориалов сакской знати Терисаккан-Есильского региона»
Type of work Source of funding Report authors
Fundamental Хабдулина Марал Калымжановна
2
1
0
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Некоммерческое акционерное общество "Евразийский Национальный университет имени Л.Н. Гумилева"
Abbreviated name of the service recipient НАО "ЕНУ им.Л.Н.Гумилева"
Abstract

Пространственная планировка и культовая архитектура сакской эпохи

Сақ дәуірінің кеңістіктік жоспарлануы мен ғұрыптық сәулеті

Исследовать принципы организации пространственной структуры элитного могильника сакской эпохи как многокомпонентного, развернутого во времени, ансамбля погребальной и поминальной архитектуры.

Сақ дәуірінің элиталық қорымының кеңістіктік құрылымын уақыт бойына созылған көп компонентті жерлеу және мемориалдық сәулет ансамблі ретінде ұйымдастыру принциптерін зерттеу.

Археолого-этнографические, междисциплинарные (картографические, геофизические, методы дистанционного исследования, компьютерного моделирования, палеопочвенные), архитектурные методы обмера, осмотра конструктивных деталей, пропорциональных соответствий формы и размера, географические методы.

,Археологиялық-этнографиялық, пәнаралық (картографиялық, геофизикалық, қашықтықтан зерттеу әдістері, компьютерлік модельдеу, палеотопырақ), сәулеттік өлшеу әдістері, құрылым бөлшектерін тексеру, пішін мен өлшемнің пропорционалды сәйкестіктері, географиялық әдістер.

Исследовано околокурганное пространство кургана №3 могильника Баубек батыр, произведены выборочно раскопки одного рядового кургана. Под каменным кольцом в восточной стороне обнаружены фрагменты сосуда раннего железного века. Околокурганное пространство крупных насыпей могильника Баубек батыр насыщено погребальными сооружениями нового времени – мусульманскими захоронениями. Они зафиксированы вокруг кургана 1, 3, 8. Отснят план казахского зирата, расположенного у восточной подошвы кургана № 8 (исследован в 2012 г., есть публикация). Зират имеет ограждение в виде рва. Надмогильные сооружения из огромных глыб камня. Судя по отсутствию кулпытасов и архитектуре наземной части, этот зират относится к XVII-XVIII вв. В дальнейшем накопление материала и сравнительный анализ позволит создать периодизационную шкалу погребальных сооружений нового времени по внешнему виду мусульманских могил.

Баубек батыр қорымының No3 қорғанының айналасы зерттеліп, бір кәдімгі қорғанға іріктеп қазба жұмыстары жүргізілді. Шығыс жағындағы тас сақинаның астынан ерте темір дәуірі ыдысының сынықтары табылды. Баубек батыр қорымының үлкен қорғандарының қорғандарының айналасы жаңа заманның жерлеу құрылыстары – мұсылман қорымдарымен қаныққан. Олар 1, 3, 8 қорғандардың төңірегінде жазылған. № 8 қорғанның шығыс етегінде орналасқан қазақ зиратының жоспары түсірілген (2012 жылы зерттелген, басылым бар). Зиратта шұңқырлы қоршау бар. Үлкен тас блоктарынан жасалған бейіт құрылымдары. Құлпытастардың жоқтығына және жер бөлігінің сәулетіне қарағанда, бұл зират 17-18 ғасырларға жатады. Болашақта материалды және салыстырмалы талдауларды жинақтау мұсылман бейіттерінің сыртқы түріне қарай жаңа замандағы жерлеу құрылымдарының кезеңдік шкаласын жасауға мүмкіндік береді.

Опубликованы 4 статьи по результатам полевых научно-исследовательских работ: 1 - в сборнике международной научно-практической конференции, 3 - КОКСОН МНВО РК. Получено 1 авторское свидетельство.

Далалық зерттеу жұмыстарының нәтижелері бойынша 4 мақала жарияланды: 1 – халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция жинағында, 3 – ҚР ҒЖБМ БҒСБК. 1 авторлық куәлік алды.

По теме проекта была закреплена и защищена дипломная работа Каримбаевой З.Р. «Этнокультурные традиции пространственного размещения элитных могильников сакской эпохи Северной Сарыарки».

Жоба тақырыбы бойынша З.Р. Каримбаеваның «Солтүстік Сарыарқадағы сақ дәуіріндегі элиталық қорымдарды кеңістікте орналастырудың этномәдени дәстүрлері» дипломдық жұмысы бекітіліп, қорғалды.

Результаты проекта будут способствовать интеграции гуманитарных и технических наук, разработке методики перевода археологических, этнографических знаний в область компьютерного моделирования и информационных технологий. Привлечение современных технологий, приборов космического зондирования, инновационных компьютерных программ способствуют развитию техники, модернизации точных и дистанционных моделей и инструментов научного поиска.

Жобаның нәтижелері гуманитарлық және техникалық ғылымдардың интеграциясына, археологиялық, этнографиялық білімді компьютерлік модельдеу және ақпараттық технологиялар саласына аудару әдістемесін әзірлеуге ықпал ететін болады. Заманауи технологияларды, ғарыштық зондтау аспаптарын, инновациялық компьютерлік бағдарламаларды тарту техниканың дамуына, ғылыми ізденістің дәл және қашықтықтан оқыту модельдері мен құралдарын жаңғыртуға ықпал етеді.

Научные институты, музеи и центры, занимающиеся исследованием истории, культуры, палеогеографии, экологии, природопользования; вузы, где ведется подготовка археологов, этнографов, историков, географов.

Тарихты, мәдениетті, палеогеографияны, экологияны, табиғатты пайдалануды зерттеумен айналысатын ғылыми институттар, мұражайлар мен орталықтар; археологтар, этнографтар, тарихшылар, географтар даярлайтын жоғары оқу орындары.

UDC indices
904/902; 902.21
International classifier codes
03.41.00;
Key words in Russian
сакская эпоха; элитный могильник; планировка; архитектура; Есиль; междисциплинарные методы;
Key words in Kazakh
сақ дәуірі; элиталық қорым; жоспарлау; сәулет; Есіл; пәнаралық әдістер;
Head of the organization Сыдыков Ерлан Батташевич доктор исторических наук / Профессор
Head of work Хабдулина Марал Калымжановна Кандидат исторических наук / доцент