The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования являются многолетние бобовые и злаковые травы и их смеси.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектісі көпжылдық бұршақ және астық тұқымдас шөптер мен олардың қоспалары болып табылады.

Aim of work (in Russian) : Разработка многолетнего припоселкового пастбищного конвейера для продуктивного молочного коневодства конюшенно-пастбищной системы содержания.

Aim of work (in Kazakh) : Тұрақты-жайылымдық ұстау жүйесінде өнімді сүтті жылқы өсіру үшін ауыл маңындағы көпжылдық жайылымдық конвейер әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Методология проведения работы: Теоретической и методологической основой послужили разработки отечественных и зарубежных ученых в области технологии возделывания многолетних бобовых и злаковых трав. В ходе проведения экспериментов применялись современные научные методы планирования и проведения полевых и лабораторных исследований с использованием стандартных общепринятых методик.

Методы исследования (на казахском) : Жұмыстың әдіснамасы: Теориялық және әдіснамалық негіз көпжылдық бұршақ және астық тұқымдас шөптерді өсіру технологиясы саласындағы отандық және шетелдік ғалымдардың зерттеулері болды. Эксперименттер жүргізу барысында стандартты жалпы қабылданған әдістемелерді пайдалана отырып, далалық және зертханалық зерттеулерді жоспарлау мен жүргізудің заманауи ғылыми әдістері қолданылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Энергосодержание в среднем по годам исследований в опыте №1 по вариантам значительно отличается, минимальное содержание у варианта овсяница + мятлик + волоснец, в среднем достигая 6,45 МДж, максимальное энергосодержание отмечено у варианта овсяница + мятлик + волоснец + эспарцет + люцерна– 8,37 МДж. У компонентов летнего периода по опыту №2 показатели ниже, так если контрольный вариант имеет среднее энергосодержание в отметке 6,02 МДж, то лучший вариант по сравнению с контролем отмечен у варианта овсяница + мятлик + кострец + эспарцет + люцерна– 8,14 МДж, что на 2,12 МДж выше контроля. Хороший показатель содержания энергии отмечен у варианта овсяница + мятлик + кострец + эспарцет, в среднем 7,56 МДж. В опыте №3 максимальное содержание энергии в кормах отмечено на варианте овсяница + мятлик + пырей + люцерна – 8,84 МДж. Среднее энергосодержание по этому опыту составило 7,46 МДж, тогда как контрольный вариант был на уровне 6,08 МДж.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Варианттар бойынша №1 тәжірибеде орташа жылдық зерттеулер бойынша энергия мөлшері айтарлықтай ерекшеленеді, варианттың ең аз мөлшері бетеге + көкшөп + волоснец, орташа есеппен 6,45 МДж жетеді, максималды энергия мөлшері феску + көкшөп + волоснец + эспарцет + жоңышқа– 8,37 МДж нұсқасында байқалады. Жазғы кезеңнің компоненттерінде №2 тәжірибе бойынша көрсеткіштер төмен, сондықтан егер бақылау нұсқасында 6,02 МДж белгісінде орташа энергия мөлшері болса,онда бақылаумен салыстырғанда ең жақсы нұсқа бетеге + блюграсс + костре + эспарцет + жоңышқа нұсқасында 8,14 МДж, бұл бақылаудан 2,12 МДж жоғары. Энергияның жақсы мөлшері феску + блюграсс + костриц + эспарцет нұсқасында байқалады, орташа есеппен 7,56 МДж. №3 тәжірибеде жемшөптегі энергияның максималды мөлшері бетеге + блюграсс + бидай шөптері + жоңышқа-8,84 МДж нұсқасында көрсетілген. Бұл тәжірибе бойынша орташа энергия мөлшері 7,46 МДж құрады, ал бақылау нұсқасы 6,08 МДж деңгейінде болды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Экономическими показатели отражены в минимальных затратах при посеве и уходе за травостоем, уборки, и выгоде потребителей при использовании многолетнего припоселкового пастбищного конвейера. В ходе реализации проекта применено лабораторное и техническое оснащение университета, сельскохозяйственная техника софинансирующей организации (частный партнер) и услуги сторонних организаций.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Экономикалық көрсеткіштер шөпті себу және оған егістік күтім жасау, жинау кезіндегі ең төменгі шығындардан және көпжылдық ауыл маңындағы жайылымдық конвейерді пайдалану кезіндегі тұтынушылардың пайдасынан көрінеді. Жобаны іске асыру барысында университеттің зертханалық және техникалық жабдықталуы, жеке серіктестін ауылшаруашылық техникасы және сыртқы ұйымдардың қызметтері қолданылды.

Level of implementation (in Russian) : Внедрение результатов исследований проводилось на площади 1 га на припоселковом пастбище Конысбайского сельского округа, села Конысбай, Зерендинского района Акмолинской области.

Level of implementation (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелерін енгізу Ақмола облысы Зеренді ауданы, Қонысбай ауылдық округінің Қонысбай ауылының маңындағы жайылымның 1 га алаңында жүргізілді.

Efficiency (in Russian) : Проведен химический анализ кумыс кобыльего молока. По результатам исследований на варианте где используется естественное пастбище процентное содержание жира в кумысе составляет 1,6 %, а в варианте, где растет кострец безостый на 0,12% выше, средний показатель которого равен 1,72%, тогда как, на вариантах травосмесей весеннего периода с использованием бобово-злаковых трав этот показатель выше контрольного варианта на 0,21 %, в среднем 1,81 %, на вариантах летнего периода с использованием бобово-злаковых трав этот показатель выше контрольного варианта на 0,3 %, в среднем 1,9 %, на вариантах позднелетнего периода - на 0,2 %, в среднем 1,8 %. Показатель массовой доли белка имеет такую же закономерность, при естественном пастбище этот показатель равен 1,2 %, вариант с кострецом безостым – 1,5 %, а на вариантах весеннего периода с бобово-злаковыми травами - 2,0 %, что на 0,8 % выше естественного пастбища и на 0,5 % выше варианта костреца безостого, на вариантах летнего периода - 2,2 %, что на 1,0 % выше естественного пастбища и на 0,7 % выше варианта костреца безостого и на вариантах позднелетнего периода - 1,9 %, что на 0,8 % выше естественного пастбища и на 0,4 % выше варианта костреца безостого.

Efficiency (in Kazakh) : Қымыз бие сүтіне химиялық талдау жүргізілді. Табиғи жайылым пайдаланылатын нұсқадағы зерттеулердің нәтижелері бойынша қымыз құрамындағы майдың пайыздық мөлшері 1,6% - % құрайды, ал сүйексіз оттық өсетін нұсқада 0,12% - ға жоғары, оның орташа көрсеткіші 1,72% - ға тең, ал бұршақ-дәнді шөптерді пайдаланатын көктемгі кезеңдегі шөп қоспаларының нұсқаларында бұл көрсеткіш бақылау нұсқасынан 0,21% - ға жоғары, орта есеппен 1,81%, бұршақ-дәнді шөптерді пайдаланатын жазғы кезең нұсқаларында бұл көрсеткіш бақылау нұсқасынан 0,3% - ға, орта есеппен 1,9% - ға, жаздың аяғында-0,2% - ға, орта есеппен 1,8% - ға жоғары. Ақуыздың массалық үлесінің көрсеткіші бірдей заңдылыққа ие, табиғи жайылымда бұл көрсеткіш 1,2 %, сүйексіз оттық нұсқасы 1,5%, ал бұршақ-дәнді шөптермен көктемгі кезеңнің нұсқаларында-2,0 %, бұл табиғи жайылымнан 0,8% жоғары және сүйексіз оттық нұсқасынан 0,5% жоғары, жазғы кезеңнің нұсқаларында - 2,2%, бұл табиғи жайылымнан 1,0% жоғары және сүйексіз сүйек нұсқасынан 0,7% жоғары және жаздың аяғында-1,9%, бұл табиғи жайылымнан 0,8% жоғары және сүйексіз сүйек нұсқасынан 0,4% жоғары.

Field of application (in Russian) : Сельское хозяйство, кормопроизводство животноводство, том числе продуктивное молочное коневодство.

Field of application (in Kazakh) : Ауыл шаруашылығы, мал азығы өндірісі, мал шаруашылығы, оның ішінде өнімді сүтті жылқы шаруашылығы.