The object of research, development or design (in Russian) : Сорта дыни «Колхозница» и «Мирзачульская»

The object of research, development or design (in Kazakh) : «Колхозница» және «Мирзачульская» қауын сорттары»

Aim of work (in Russian) : Совершенствование технологии отделения мякоти плодов дыни для производства сухофруктов и здоровых завтраков

Aim of work (in Kazakh) : Жұмыстың мақсаты - кептірілген жемістер және пайдалы таңғы ас өндіру үшін қауын жемістерінің жұмсағын бөлу технологиясын жетілдіру.

Методы исследования (на русском) : Проведены экспериментальных исследований по конвективной сушке ломтиков дыни установлены следующие факторы: размеры (Н, см), температура (Т, 0С) и время сушки (t, час). В качестве математического аппарата используем математико-статистические методы и получим систему уравнений регрессии. Конвективную сушку проводили в конвективной сушилке для продуктов Kitfort KT-1908. Влажность определяли помощью анализатора влажности HC 103 Mettler Toledo. Проведены эксперименты по определению оптимальных параметров кинетической сушки ломтиков дыни. Определение качественных показателей сушенных ломтиков дыни были определены согласно требованиям стандарта ЕЭК ООН DDP. Массовая доля белка определяли методом Кьельдаля. Определение углеводов, каротина и витаминного состава проводили методом высокоэффективной жидкостной хроматографии (ВЭЖХ).

Методы исследования (на казахском) : Қауын тілімдерін конвективті кептіру бойынша тәжірибелік зерттеулер жүргізіліп, келесі факторлар белгіленді: өлшемдері (Н, см), температура (Т, 0С) және кептіру уақыты (т, сағат). Математикалық аппарат ретінде біз математикалық және статистикалық әдістерді қолданамыз және регрессия теңдеулер жүйесін аламыз. Конвективті кептіру өнімдерге арналған Kitfort KT-1908 конвективтік кептіргіште жүргізілді. Ылғалдылық Mettler Toledo HC 103 ылғал анализаторы арқылы анықталды. Қауын тілімдерін кинетикалық кептірудің оңтайлы параметрлерін анықтау үшін тәжірибелер жүргізілді. Кептірілген қауын тілімдерінің сапа көрсеткіштерін анықтау БҰҰ ЕЭК DDP стандартының талаптарына сәйкес анықталды. Белоктың массалық үлесі Кьельдал әдісімен анықталды. Көмірсуларды, каротинді және дәрумендердің құрамын анықтау жоғары өнімді сұйық хроматография (HPLC) арқылы жүзеге асырылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Изучена кинетика сушки нарезанных плодов дыни. Для оптимизации процесса проведено математическое моделирование технологического процесса по конвективной сушке ломтиков дыни, представляющую собой уравнении регрессии, где использовали рототабельный план второго порядка (план Бокса). На основе матрицы планирования проведены 20 экспериментов по сушке ломтиков дыни конвективным способом при различных режимах, определены оптимальные параметры кинетической сушки ломтиков дыни. На основе экспериментальных исследований конвективной сушке ломтиков дыни установлены влияющие факторы. Исследованы качественные показатели сушенных ломтиков дыни согласно требованиям, предъявляемые к качеству и калибру указанного сорта сушенной дыни согласно стандарту ЕЭК ООН DDP. Определена массовая доля белка методом Кьельдаля, методом ВЭЖХ выявляли содержание углеводов, каротина и витаминного состава в пробах. Разработана технологиия механизированной переработки плодов дыни, опубликована 1 статья в журнале, рекомендованном ККСОН МОН РК, 1 статья с ненулевым импакт-фактором в базе Scopus, 2 статьи в МНПК. Научная новизна 2022 года Использование инновационных технологических приемов в технологии сушки плодов дыни для получения продукта улучшенного качества и более длительного срока хранения для использования его в здоровых завтраках повышенной пищевой ценности.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Қауынның кесілген жемістерін кептіру кинетикасы зерттелді. Процесті оңтайландыру үшін қауын тілімдерін конвективтік кептірудің технологиялық процесін математикалық модельдеу жүргізілді, бұл регрессия теңдеуі, мұнда екінші ретті айналмалы жоспар (Box жоспары) қолданылды. Жоспарлау матрицасы негізінде әр түрлі режимде конвективті әдіспен қауын тілімдерін кептіру бойынша 20 тәжірибе жүргізіліп, қауын тілімдерін кинетикалық кептірудің оңтайлы параметрлері анықталды. Қауын тілімдерін конвективтік кептіру эксперименттік зерттеулерінің негізінде әсер етуші факторлар анықталды. Кептірілген қауын тілімдерінің сапа көрсеткіштері БҰҰ ЕЭК DDP стандарты бойынша көрсетілген кептірілген қауын сортының сапасы мен калибріне қойылатын талаптарға сәйкес зерттелді. Белоктың массалық үлесі Кьельдал әдісімен, көмірсулардың, каротиннің және үлгілердегі витаминдердің құрамы HPLC әдісімен анықталды. Қауын жемістерін механикаландырылған өңдеу технологиясы әзірленді, ҚР БҒМ ҚКСОН ұсынған журналда 1 мақала, Scopus деректер базасында нөлдік емес импакт-факторы бар 1 мақала, МНПК-да 2 мақала жарияланды. 2022 жылғы ғылыми жаңалық Қауын жемістерін кептіру технологиясында инновациялық технологиялық әдістерді қолдану, тағамдық құндылығы жоғары сау таңғы асқа пайдалану үшін сапасы жақсартылған және сақтау мерзімі ұзағырақ өнім алу.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Совершенствование технологии отделения мякоти плодов дыни для производства сухофруктов и здоровых завтраков позволит на перерабатывающих предприятиях Республики Казахстан снизить долю ручного труда при производстве и производить продукты длительного хранения, которые будут конкурентоспособны, востребованы как на внутреннем, так и на внешнем

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Кептірілген жемістер және пайдалы таңғы ас өндіру үшін қауын жемістерінің жұмсағын бөлу технологиясын жетілдіру Қазақстан Республикасының Қайта өңдеу кәсіпорындарында өндіріс кезінде қол еңбегінің үлесін азайтуға және бәсекеге қабілетті, ішкі және сыртқы нарықтарда сұранысқа ие ұзақ мерзімді сақтау өнімдерін өндіруге мүмкіндік береді.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : Совершенствование технологии отделения мякоти плодов дыни решит для Казахстана весьма актуальную задачу по созданию технологии комплексной переработки плодов дыни, что в свою очередь позволит модернизировать старые предприятия и снизит импортозависимость, а также даст импульс развитию бахчеводства в РК. Внедрение передовых технологий на базе комплексной механизации процесса переработки позволит облегчить труд бахчеводов и поднять производительность при переработке плодов, а также снизить себестоимость продукции.

Efficiency (in Kazakh) : Қауын жемістерінің жұмсағын бөлу технологиясын жетілдіру Қазақстан үшін қауын жемістерін кешенді қайта өңдеу технологиясын құру бойынша өте өзекті міндетті шешеді, бұл өз кезегінде ескі кәсіпорындарды жаңғыртуға және импортқа тәуелділікті азайтуға мүмкіндік береді, сондай-ақ ҚР-да бақша шаруашылығының дамуына серпін береді. Өңдеу процесін кешенді механикаландыру базасында озық технологияларды енгізу бақша өсірушілердің еңбегін жеңілдетуге және жемістерді өңдеу кезінде өнімділікті арттыруға, сондай-ақ өнімнің өзіндік құнын төмендетуге мүмкіндік береді.

Field of application (in Russian) : Пищевая промышленность

Field of application (in Kazakh) : Азық-түлік өндірісі