The object of research, development or design (in Russian) : Объектами исследований являются почвенные грибы рода Trichoderma в лесных почвах Северного Тянь-Шаня (Заилийский, Джунгарский, Кунгей Алатау и Кетмень).

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны: Солтүстік Тянь-Шань (Іле, Жоңғар, Күнгей Алатаулары және Кетпен жотасы) орман алқаптарының топырақтарындағы Trichoderma туысына жататын топырақ саңырауқұлақтары.

Aim of work (in Russian) : Цель проекта – получить отечественные штаммы грибов рода Trichoderma с высокой антагонистической активностью и стимулирующих рост сельскохозяйственных растений для улучшения почв в агробиоценозах.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты – агробиоценоздарда топырақты жақсарту үшін ауыл шаруашылығы өсімдіктерінің өсуін жылдамдататын және антагонистік белсенділігі жоғары Trichoderma туысы саңырауқұлақтарының отандық штаммдарын алу.

Методы исследования (на русском) : Выделение и последующую идентификацию почвенных грибов проводили согласно общепринятым методам. Получены продукты ПЦР анализа и секвенировании с универсальными праймерами ITS1/ITS4 на ITS участок рДНК грибов.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдістері: Топырақ саңырауқұлақтарын бөліп алу және түрлік құрамын бірегейлендіру жалпы қабылданған әдістерге сәйкес жүргізілді. Саңырауқұлақтардың рДНҚ-ның ITS аймағында ITS1 / ITS4 әмбебап праймерімен ПТР-талдамасының өнімдері

Obtained results and novelty (in Russian) : В процессе работы проводился отбор проб в естественных лесах Северного Тянь-Шаня и расположенных в юго-восточной части Казахстана. Проведены 7 экспедиционных выездов. При изучении почвенной микобиоты растений из 1256 отобранных почвенных образцов были получены чистые культуры 105 штаммов. По морфологическим признакам идентифицировано 36 штаммов. С помощью ПЦР и секвенирования идентифицировано 33 штамма 10 видов грибов рода Trichoderma. Произведен поиск штаммов рода Trichoderma с высокой антагонистической активностью к фитопатогенным грибам (Alternaria, Aspergillus, Fusarium). Проведен скрининг штаммов, стимулирующих рост некоторых сельскохозяйственных растений. Осуществлен подбор оптимальных сред для культивирования грибов рода Trichoderma. Новизна проекта: впервые проведено микологическое обследование почв лесов Северного Тянь-Шаня, установлен видовой состав почвенных грибов рода Trichoderma, виды T. pararogersonii, T. rossicum и T. hamatum впервые обнаружены на территории Казахстана. Получены штаммы, чистые культуры, произведен поиск штаммов с антагонистической активностью в отношении почвенных фитопатогенных грибов, создана коллекция.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Зерттеу барысында сынамаларды іріктеу жұмыстары Солтүстік Тянь-Шанның және Қазақстанның оңтүстік-шығыс бөлігінде орналасқан табиғи ормандарында жүргізілді. Барлығы 7 экспедициялық іссапар жүргізілді. Өсімдіктердің топырақ микобиотасын зерттеу кезінде таңдалған 1256 топырақ үлгілерінен 105 штаммның таза дақылдары бөліп алынды. Морфологиялық белгілері бойынша 36 штамм анықталды. ПТР және секвенирлеу жұмыстарын жүргізу арқылы Trichoderma туысына жататын саңырауқұлақтардың 10 түрінің 33 штаммы анықталды. Trichoderma туысының фитопатогенді саңырауқұлақтарға (Alternaria, Aspergillus, Fusarium) қарсы жоғары антагонистік белсенділігі бар штаммдары іздестірілді. Кейбір ауылшаруашылық өсімдіктерінің өсуін жылдамдататын штаммдарға скрининг жүргізілді. Trichoderma туысына жататын саңырауқұлақтарды өсіруге қолайлы орталарды таңдау жұмыстары жүргізілді. Жобаның жаңалығы: Солтүстік Тянь-Шань ормандарының топырақтарына алғаш рет микологиялық зерттеулер жүргізілді, Trichoderma туысына жататын топырақ саңырауқұлақтарының түрлік құрамы анықталды, T. pararogersonii, T. rossicum және T. hamatum түрлері Қазақстан территориясында алғаш рет анықталып отыр. Штаммдар мен таза дақылдар алынды, топырақтың фитопатогенді саңырауқұлақтарына қарсы антагонистік белсенділігі бар штаммдарын іздеу жұмыстары жүргізілді, коллекция құрылды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Экономическая значимость заключается в создани коллекции отечественных штамммов рода Trichoderma с высокой антагонистической активностью который могут использоваться для разработки биопрепаратов или биокомпостов.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Экономикалық маңызы Trichoderma туысы түрлерінің биопрепараттар немесе биокомпосттарды әзірлеу үшін пайдаланылуы мүмкін антагонистік белсенділігі жоғары отандық штаммдарының колекциясын құруға негізделеді.

Level of implementation (in Russian) : Выпушен иллюстрированный «Атлас штаммов рода Trichoderma» для микологов, фитопатологов, микробиологов, биотехнологов, студентов, магистрантов и докторантов, для специалистов биологии и сельского хозяйства.

Level of implementation (in Kazakh) : Микологтарға, фитопатологтарға, микробиологтарға, биотехнологтарға, студенттерге, магистранттарға және докторанттарға, биология және ауыл шаруашылығы мамандарына арналған суреттелген "Trichoderma тектес штаммдардың атласы" шығарылуда

Efficiency (in Russian) : Создана коллекция отечественных штаммов рода Trichoderma для последующего создания биопрепаратов.

Efficiency (in Kazakh) : Биологиялық препараттарды жасау үшін Trichoderma тұқымдасының отандық штаммдарының жинағы құрылды.

Field of application (in Russian) : Микология, защита растения, карантинные службы.

Field of application (in Kazakh) : Микология, өсімдіктерді қорғау, карантиндік қызметтер