The object of research, development or design (in Russian) : Анализ существующего положения по выбросам вредных веществ в атмосферу г. Усть-Каменогорска с выявлением источников выбросов сероводорода, обусловливающих его повышенное содержание в атмосфере

The object of research, development or design (in Kazakh) : Күкіртсутек шығарындыларының көздерін анықтай отырып, Өскеменнің атмосфераға зиянды заттар шығарындыларының ағымдағы жағдайын талдау, оның атмосферадсындағы жоғарғы концентрациясының себебін анықтау

Aim of work (in Russian) : Определение источника выброса сероводорода в атмосферный воздух г. Усть-Каменогорска и оценка его количества для оптимизации городской системы мониторинга атмосферного воздуха и разработки мероприятий по сокращению выбросов сероводорода

Aim of work (in Kazakh) : Өскемен қаласының атмосфералық ауасына сутегі сульфидінің шығарылу көзін анықтау және қалалық ауаны бақылау жүйесін оңтайландыру үшін оның мөлшерін бағалау және күкіртсутек шығарындыларын азайту жөніндегі шараларды әзірлеу

Методы исследования (на русском) : Аудит технической и экологической документации крупных предприятий, анализ работы с точки зрения загрязнения атмосферного воздуха. Определение источников возможного выделения сероводорода на основе литературных данных и натурных исследований – инструментальные измерения с применением различных газоанализаторов и методов анализа

Методы исследования (на казахском) : Ірі кәсіпорындардың техникалық және экологиялық құжаттамасына аудит жүргізу, атмосфераның ластануы тұрғысынан жұмысын талдау. Әдебиеттер мен далалық зерттеулерге сүйене отырып, күкіртсутектің бөлінуінің ықтимал көздерін анықтау – әртүрлі газ анализаторлары мен талдау әдістерін қолдана отырып аспаптық өлшеу

Obtained results and novelty (in Russian) : 1) Выявлен сезонный характер изменения концентрации сероводорода в атмосферном воздухе города. Более высокие значения концентраций характерны для холодного периода года. 2) В холодный период года выявлены закономерные колебания концентрации сероводорода в атмосферном воздухе в течение суток. 3) Установлено, что при сжигании угля концентрация H2S в дымовых газах составляет 22,3 – 28,5 мг/м3 (н.у.). 4) Была определена величина валовых выбросов сероводорода по городу Усть-Каменогорску от котлоагрегатов в количестве 388 т/год и от бытовых печей 39,4 т/год. 5) Было установлено, что основный причиной высокой концентрации сероводорода в приземном слое атмосферы города являются выбросы от бытовых печей частного жилого сектора из-за недостаточной высоты источников 6) Предложены технологии снижения выбросов сероводорода.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 1) Қаланың атмосфералық ауасындағы күкіртсутек концентрациясының өзгеруінің маусымдық сипаты анықталды. Жоғары концентрация мәндері жылдың суық кезеңіне тән. 2) Жылдың суық мезгілінде күндізгі уақытта атмосфералық ауадағы күкіртті сутегі концентрациясының тұрақты ауытқуы анықталды. 3) Көмірді жағу кезінде түтін газдарындағы H2S концентрациясы 22,3 – 28,5 мг/м3 (н.ж.) болатыны анықталды. 4) Өскемен қаласы бойынша қазандықтардан күкіртті сутегінің жалпы шығарындыларының шамасы 388 тонна/жыл және тұрмыстық пештерден 39,4 тонна/жыл мөлшерінде анықталды. 5) Қала атмосферасының беткі қабатында күкіртті сутегінің жоғары концентрациясының негізгі себебі, көздердің биіктігінің жеткіліксіздігінен жеке тұрғын үй секторындағы тұрмыстық пештерден шығатын шығарындылар екені анықталды. 6) Күкіртті сутегі шығарындыларын азайту технологиялары ұсынылды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Изменение существующей схемы подачи реагента на ТЭЦ с заменой NaOH на Ca(OH)2 с получением Ca(OH)2 из CaO. Удельный расход извести (CaO) первого сорта составляет 1,84 кг на 1 т угля. Средняя эффективность очистки дымовых газов при этом составит: по диоксиду серы 22,5 %, по сероводороду 32,5 %.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : СаО-дан Са(ОН)2 алу үшін NaOH-ды Са(ОН)2-ге ауыстыру арқылы ЖЭО-ға реагент берудің қолданыстағы схемасын өзгерту. Бірінші сортты әктастың үлестік шығыны (СаО) 1 тонна көмірге 1,84 кг. Бұл жағдайда түтін газын тазалаудың орташа тиімділігі: күкірт диоксиді үшін 22,5%, күкіртті сутегі үшін 32,5% болады.

Level of implementation (in Russian) : Рекомендации могут быть использованы РГП "Казгидромет" и подразделениями Комитета экологического регулирования и контроля. Один пост мониторинга атмосферного воздуха перенесен на более подходящее место.

Level of implementation (in Kazakh) : Ұсыныстарды «Қазгидромет» РМК және Экологиялық реттеу және бақылау комитетінің бөлімшелері пайдалана алады. Бір атмосфералық ауаны бақылау бекеті қолайлырақ жерге ауыстырылды.

Efficiency (in Russian) : Предлагаемые в отчете технологии очистки газов позволяют снизить выбросы H2S при камерном сжигании угля на 32,5 %, при слоевом сжигании на 20 %.

Efficiency (in Kazakh) : Есепте ұсынылған газдарды тазарту технологиялары көмірді камералық жағу арқылы H2S шығарындыларын 32,5%-ға, ал қабатты жағу кезінде 20%-ға азайтуға мүмкіндік береді.

Field of application (in Russian) : Подразделения Комитета экологического регулирования и контроля при проведении экологической инспекции, подразделения РГП «Казгидромет», а также предприятия при нормировании эмиссий

Field of application (in Kazakh) : Экологиялық инспекция кезіндегі Экологиялық реттеу және бақылау комитетінің бөлімшелері, «Қазгидромет» РМК-ының бөлімшелері, сондай-ақ шығарындыларды реттеу саласындағы кәсіпорындар