Inventory number IRN Number of state registration
0222РК00501 AP08855980-OT-22 0120РК00451
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Заключительный Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 10
International publications: 3 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 3
Number of books Appendicies Sources
1 2 10
Total number of pages Patents Illustrations
56 0 0
Amount of funding Code of the program Table
24609300 AP08855980 0
Code of the program's task under which the job is done
217
Name of work
Исторический словарь казахского языка
Report title
Type of work Source of funding The product offerred for implementation
Fundamental Другая (укажите)
Report authors
Кенжалин Куанышбек Каримович , Бегимова Гулжанат Абдрахмановна , Сыздыкова Гульбаршин , Жиембаева Гульбакрам Тумарбековна , Жиембай Бибигуль Сауровна , Байбосын Әли Муратұлы , Абдиров Өркен Құрманәліұлы , Еспекова Ляззат Аубакировна ,
0
0
3
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Некоммерческое акционерное общество "Евразийский Национальный университет имени Л.Н. Гумилева"
Abbreviated name of the service recipient НАО "ЕНУ им.Л.Н.Гумилева"
Abstract

в рамках проекта создано исторический словарь казахского языка, возрожден родной язык, унаследованный от наших предков, и вновь введено в использование наши старые слова, которые умерли преждевременно.

жоба аясында қазақ тілінің тарихи сөздігі жасалып, ана тілімізді қайта түлетуге, шала өліп, белсенді қолданыстан түсіп жатқан көне сөздерімізді қайтадан тілдік қолданысқа енгізуге мүмкін болды.

изучить язык нашего исторического письменного наследия, создав исторический словарь нашего языка, реконструировать слова, которые вышли из употребления по разным историческим причинам, обогатить языковую базу современного казахского языка, сформировать процесс использования наших оригинальных слов вместо ключевых слов.

тіліміздің тарихи сөздігін жасай отырып, тарихи жазба мұраларымыздың тілін зерттеу, түрлі тарихи себептермен тілдік қолданыстан түсіп қалған сөздерді қайта жаңғырту, қазіргі қазақ тілінің тілдік қорын байыту, жаһандану аясында қазіргі қоғамда белең алған кірме сөздердің орнына төл сөздерімізді пайдалану үдерісін қалыптастыру.

при реализации программы принимаются во внимание подходы к сравнительно-историческому, сравнительно-описательному, сопоставительно-типологическому, текстологическому, этнолингвистическому, страноведческому, лингвокультурологическому исследованию в рамках парадигмы антропоязыкового исследования, применяемые на основе поставленных целей. В соответствии с целями и задачами проекта приоритет отдается методологии, основанной на междисциплинарной сложности в области исторической лексикологии, этнолингвистики, текстологии, лексикографии.

бағдарламаны жүзеге асыруда алға қойылған мақсаттар негізінде қолданылатын салыстырмалы-тарихи, салыстырмалы-сипаттау, салғастырмалы-типологиялық, антропоөзектік зерттеу парадигмасы аясындағы текстологиялық, этнолингвистикалық, елтанымдық, лингвомәдениеттанымдық зерттеу тәсілдері назарға алынады. Жобаның мақсат-міндеттеріне сәйкес тарихи лексикология, этнолингвистика, текстология, лексикография салаларында пәнаралық кешенділікке негізделетін әдіснамаға басымдылық беріледі.

Изучив язык нашего исторического письменного наследия, создан исторический словарь , реконструированы слова, которые вышли из употребления по разным историческим причинам, сформирован процесс использования наших оригинальных слов вместо ключевых слов. Также в рамках проекта за 2022 год было подготовлено 13 научных статей.

Тіліміздің тарихи сөздігі жасалып, тарихи жазба мұраларымыздың тілін зерттеу, түрлі тарихи себептермен тілдік қолданыстан түсіп қалған сөздерді қайта жаңғырту, қазіргі қазақ тілінің тілдік қорын байыту, жаһандану аясында қазіргі қоғамда белең алған кірме сөздердің орнына төл сөздерімізді пайдалану үдерісін қалыптастыру мүмкін болды. Жоба аясында 2022 жылы жалпы саны 13 ғылыми мақала дайындалды.

-

-

результаты проекта и научные выводы были представлены в виде тем магистерских, докторских диссертаций. Все публикации, опубликованные в рамках проекта, могут быть использованы учеными, исследователями, аспирантами, магистрантами в области гуманитарных исследований. «Исторический словарь казахского языка» способствует расширению информационного и культурного пространства государственного языка, демонстрации научного и социального потенциала казахского языка как государственного, в определенной степени, специалистов по связям с общественностью, удовлетворяет практические потребности изучающих языки, переводчиков.

жоба нәтижелері мен ғылыми тұжырымдар магистрлік, докторлық диссертациялардың тақырыптарына тірек болатын ақпараттар түрінде ұсынылды. Жоба бойынша жарық көретін барлық жарияланымдарды гуманитарлық ғылыми ізденістер кезінде ғалымдар, ғылыми қызметкерлер, PhD докторанттар, магистранттар мақсатты түрде пайдалана алады. Құрастырылған «Қазақ тілінің тарихи сөздігі» мемлекеттік тілдің ақпараттық-мәдени кеңістігін кеңейтуге, қазақ тілінің мемлекеттік тіл ретінде ғылыми және әлеуметтік әлеуетін танытуға, насихаттауға белгілі дәрежеде ықпал етеді, қоғамдық қарым-қатынас саласындағы мамандардың, тіл үйренушілердің, аудармашылардың практикалық сұранысын өтейді.

вопросы, исследованные в проекте, служат основой для современных исследований в области гуманитарии, систематизации поисков в этой области.

жобада зерттелген мәселелер бүгінгі гуманитарлық бағыттағы зерттеулерге, осы саладағы ізденістерді жүйелеуге негіз болары анық.

научный и вузовский учебный процесс. Конкретные области: лингвистика, история, этимология.

ғылыми және ЖОО оқу үдерісі. Нақты мына салалар: лингвистика, тарих, этимология.

UDC indices
81.112
International classifier codes
16.41.25; 16.21.00; 16.01.11;
Readiness of the development for implementation
Key words in Russian
языкознание; лексикография; история языка; этимология; тюркские языки; фразеология; словарь; кыпчак; казахский язык;
Key words in Kazakh
тіл білімі; лексикография; тіл тарихы; этимология; түркі тілдері; фразеология; сөздік; қыпшақ; қазақ тілі;
Head of the organization Сыдыков Ерлан Батташевич доктор исторических наук / Профессор
Head of work Кенжалин Куанышбек Каримович PhD in Linguistics / доцент
Native executive in charge