The object of research, development or design (in Russian) : Участники товаропроводящей системы: государственные учреждения, производители продукций сельского хозяйства и АПК, предприятия по хранению и распределению продукций, предприятий по переработке и упаковке продовольственной продукций, предприятий транспорта и логистики, торговые сети и рынки, продовольственная среда и потребители

The object of research, development or design (in Kazakh) : Тауарларды бөлу жүйесіне қатысушылар: мемлекеттік органдар, ауыл шаруашылығы және агроөнеркәсіптік өнімдерді өндірушілер, өнімді сақтау және тарату кәсіпорындары, азық-түлік өнімдерін қайта өңдеу және орау кәсіпорындары, көлік және логистикалық кәсіпорындар, бөлшек сауда желілері мен базарлары, азық-түлік ортасы және тұтынушылар

Aim of work (in Russian) : Разработка концепции и стратегии развития современной интегрированной национальной товаропроводящей сети, а также механизма ее функционирования, обеспечивающего аккумулирование и распределение продукции отечественных товаропроизводителей на основе использования методов инновационной логистики в различных экономических режимах работы (в обычных условиях и в условиях риска), на примере обеспечения продовольственной продукцией

Aim of work (in Kazakh) : Әр түрлі экономикалық жұмыс істеу режимдерде (қалыпты және қауіпті пандемия жағдайларында) инновациялық логистикалық әдістерді қолдануға негізделген отандық өндірушілердің өнімдерін шоғырландыру мен таратуды қамтамасыз ететін, заманауи біріктірлген ұлттық тауар өткізу желісінің (ҰТӨЖ) тұжырымдамасы мен даму стратегиясын, сондай-ақ оның жұмыс істеу тетігін азық-түлік өнімдерімен қамтамсыз ету мысалында әзірлеу

Методы исследования (на русском) : В ходе исследования использованы как классические методы общенаучного познания (системный, структурно-функционального подход и институциональный анализ), экономико-статистические методы, обеспечивающие сочетание качественного и количественного аспектов анализа проблемы, использующие, в том числе, эконометрическое моделирование, экспертные опросы, так и собственные подходы. Также использованы следующие специфические методы исследования по предлагаемым задачам исследования, факторный анализ для выделения главных компонент, кластерный анализ для систематизации и классификации объектов исследования, методы прогнозирования для оценки перпективы развития оптово-распределительных центров. Для разработки рекомендаций организационно-экономических и управленческих мероприятий по формированию научно-обоснованной стратегии функционирования РТС в Казахстане использован авторский подход, суть которого заключается в использовании компьютерного опроса, экспертной оценки, маркетингового анализа и моделирования с использованием опросных листов участников товародвижения агропродовольственной продукции: производственных систем; хранения и распределения; переработки и упаковки; торговли и рынков; продовольственной среды и потребителей

Методы исследования (на казахском) : Зерттеуде жалпы ғылыми танымның классикалық әдістері (жүйелік, құрылымдық-функционалдық көзқарас және институционалдық талдау), проблемалық талдаудың сапалық және сандық аспектілерінің үйлесімін қамтамасыз ететін экономикалық және статистикалық әдістер, сонымен қатар, эконометрикалық модельдеу, сараптамалық әдістер және өзіміздің ұсынған әдістер қолданылды. Сондай-ақ ұсынылған зерттеу тапсырмалары үшін келесі нақты зерттеу әдістері қолданылды, негізгі компоненттерді анықтау үшін факторлық талдау, зерттеу объектілерін жүйелеу және жіктеу үшін кластерлік талдау әдістері және көтерме сауда орталықтарының даму перспективаларын бағалаудың болжау әдістері. Қазақстандағы аймақтық тарату желілерінің қызмет етуінің ғылыми негізделген стратегиясын қалыптастыру бойынша ұйымдастырушылық, экономикалық және басқарушылық шаралар бойынша ұсыныстарды әзірлеу үшін авторлық әдіс қолданылды, оның мәні компьютерлік сауалнаманы, өзара шолуды, маркетингті қолдану болып табылады, агроазық-түлік өнімдерін таратуға қатысушылардың сауалнамасын пайдалана отырып талдау және модельдеу: өндірістік жүйелер; сақтау және тарату; өңдеу және орау; сауда және базарлар; тағамдық орта және тұтынушылар

Obtained results and novelty (in Russian) : дано научно-обоснованное определение содержанию понятий элементов региональной товаропроводящей сети (РТС) и национальной товаропроводящей системы (НТПС); определены факторных ограничений (технологических, финансовых, институциональных, эпидемиологических) для функционирования РТС; дана оценка внешней и внутренней среде, факторам риска РТС в обычных режимах функционирования и в условиях чрезвычайной ситуации, в результате чего определены факторы и условия развития РТС в обычных условиях и в условиях риска; разработаны основные концептуальные подходы и приоритеты развития национальной продовольственной товаропроводящей системы: видения, цели, задачи, принципы, приоритеты, структура, механизм развития и реализации; предложены меры по повышению эффективности функционирования региональной ТС внутри страны для выхода на зарубежные рынки; разработан комплекс мероприятий по реализации рациональных и эффективных распределительных схем продольственной продукций; обоснованы и разработаны критерии выбора и размещения эффективной модели РТС на примере региональных оптово-распредельльных центров (ОРЦ) продовольственной продукции в РК; разработан комплекс организационно-экономических мероприятий и рекомендаций по организации и государственной поддержке работы НТПС Казахстана в обычных условиях и в условиях риска; составлен прогноз перспектив развития региональных товаропроводящих сетей и определена ее эффективность на примере сети ОРЦ

Obtained results and novelty (in Kazakh) : аймақтық тауарды өткізу желісі (ТӨЖ) және біріктірлген ұлттық тауар өткізу желісінің (ҰТӨЖ) элементтері ұғымдарының мазмұнына ғылыми негізделген анықтама берілді; ТӨЖ-дің ағымдағы жай-күйіне баға беріліп оған әсер ететін факторлық шектеулер (технологиялық, қаржылық, институционалдық, эпидемиологиялық) анықталды; ТӨЖ қалыпты жұмыс режимдерінде және төтенше жағдайларда сыртқы және ішкі ортаны, қауіп факторларын бағалау берілді, оның нәтижесінде қалыпты және тәуекелді жағдайларда ТӨЖ дамуының факторлары мен шарттары анықталды; азық-түлік өнімдерін таратудың ұлттық жүйесін дамытудың негізгі тұжырымдамалық тәсілдері мен басымдықтары әзірленді: көзқарастар, мақсаттар, міндеттер, принциптер, басымдықтар, құрылым, әзірлеу және іске асыру механизмідірі айқындалды; сыртқы нарықтарға шығу үшін ел ішінде өңірлік ТӨЖ жұмыс істеу тиімділігін арттыру бойынша шаралар ұсынылды; азық-түлік өнімдерін ұтымды және тиімді бөлу схемаларын енгізу бойынша шаралар кешені әзірленді; Қазақстан Республикасындағы азық-түлік тауарларын өңірлік көтерме-тарату орталықтары (КТО) мысалында тиімді ТӨЖ үлгісін таңдау және орналастырудың критерийлері негізделді және анықталды; қалыпты жағдайларда және тәуекел жағдайында Қазақстанның ҰТӨЖ жұмысын ұйымдастыру және мемлекеттік қолдау бойынша ұйымдық-экономикалық шаралар мен ұсынымдар кешені әзірленді; Өңірлік тауар тарату желілерінің даму перспективаларына болжам жасалды және КТО желісінің мысалында оның тиімділігі анықталды

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Разработка направлена на формирование товаропроводящей системы на продовольственном рынке Казахстана. Предложенный концептуальный подход создание интегрированной логистической товаропроводящей системы, кроме используемых сети ОРЦ будет отличаться от зарубежных аналогов, использованием многоканальной логистической товаропроводящей сети работающей на принципах тянущей системы управления товародвижением с использованием логистики и цифровых инструментов. Региональные оптово-распределительные сети должны быть интегрированы в будущую региональную и национальную товаропроводящую систему, являясь ее каркасом. Полагаем, что подход будет значительно упрощать функционирование и снижать затраты товаропроводящей сети, что приведет к снижению цены на конечную продукцию. Предложены рекомендаций по схеме организации и управления товаропроводящей ссистемой на основе гибких систем управления сбытовыми потоками с единого центра, механизма доставки товаров в условиях чрезвычайных ситуаций и риска (например, пандемии), учитывая жесткие ограничения со стороны государственных органов и международных организаций.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Қолданылатын көтерме-тарату орталықтары желілерінен басқа интеграцияланған логистикалық тарату жүйесін құруға ұсынылған тұжырымдамалық көзқарас логистиканы және цифрлық құралдарды пайдалана отырып тауарлар қозғалысын басқарудың тарату жүйесі қағидаттарында жұмыс істейтін көп арналы логистикалық тарату желісін пайдалану оның шетелдік аналогтардан ерекшеленетінін көрсетеді. Өңірлік көтерме тарату желілері оның негізі бола отырып, болашақ өңірлік және ұлттық тауарды тарату жүйесіне біріктірілуі керек. Тәсіл жұмысты айтарлықтай жеңілдетеді және тауарды тарату желісінің шығындарын азайтады, бұл түпкілікті өнім бағасының төмендеуіне әкеледі. Бір орталықтан сату ағындарын басқарудың икемді жүйелеріне, төтенше жағдайларда және тәуекелдерде (мысалы, пандемия) үкімет және халықаралық ұйымдар тарапынан қатаң шектеулерді ескере отырып, тауарларды таратудың және жеткізудің механизміне негізделген тарату схемасын ұйымдастыру және басқарудың ұсыныстары берілді

Level of implementation (in Russian) : Результаты исследования представляют практический интерес и были использованы при разработке бизнес-планов реализации сельскохозяйственной продукции потребителем; методика оценки эффективности функционирования объектов региональной товаропроводящей сети использованы для оценки объектов торговой и сбытовой инфраструктуры (хранилища, склады, торговые магазины, транспорт) (Акимат, отдел сельского хозяйства Бухар-Жырауского района Карагандинской области), Использованы рекомендации по формированию организованных и регулируемых каналов оптовой торговли продуктами питания на основе эффективного использования и модернизации существующей инфраструктуры продовольственного рынка региона (отдел предпринимательства и промышленности района Карагандинской области).

Level of implementation (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелері практикалық қызығушылық тудырды және тұтынушының ауылшаруашылық өнімдерін өткізу бойынша бизнес-жоспарларын жасауда пайдаланылды; сауда-маркетингтік инфрақұрылым объектілерін (қоймалар, қоймалар, бөлшек сауда дүкендері, көлік) қызметін бағалау үшін өңірлік тауар тарату желісі объектілерінің жұмыс істеу тиімділігін бағалау әдістемесі қолданылды (Әкімдігі, Бұқар жырау атындағы ауыл шаруашылығы бөлімі) Қарағанды облысының ауданы). Азық-түлік нарығының қолданыстағы инфрақұрылымын тиімді пайдалану және жаңғырту негізінде азық-түлік тауарларының көтерме саудасының ұйымдастырылған және реттелетін арналарын қалыптастыру бойынша ұсынымдар (Қарағанды облысының кәсіпкерлік және өнеркәсіп басқармасы) қолданылды.

Efficiency (in Russian) : С учетом полученных результатов реализация комплекса мер будет способствовать повышению уровня организованной торговли продовольственной продукцией сельского хозяйства, предприятий переработки и торговли. Мультипликативный социально-экономический эффект заключается в снижении потерь продукции производителей, увеличении налоговых поступлений, создании новых рабочих мест, сокращении количество посредников в процессе реализаций сельскохозяйственной продукций, сокращении расходов населения на приобретение продукции, повышения качество обслуживания потребителей торговыми сетями

Efficiency (in Kazakh) : Алынған нәтижелерді ескере отырып, шаралар кешенін іске асыру ауыл шаруашылығы азық-түлік тауарларының, қайта өңдеу және сауда кәсіпорындарының ұйымдастырылған саудасының деңгейін арттыруға ықпал етеді. Мультипликаторлық әлеуметтік-экономикалық нәтиже өндірушілер өнімінің жоғалуын азайту, салық түсімдерін арттыру, жаңа жұмыс орындарын құру, ауыл шаруашылығы өнімдерін өткізу процесінде делдалдардың санын қысқарту, халықтың өнімді сатып алуға жұмсайтын шығындарын азайту, сондай-ақ шаруашылықтың қызмет тиімділігін арттыру, сауда желілерінің тұтынушыларға қызмет көрсету сапасын жақсарту болып табылады

Field of application (in Russian) : Результаты исследования могут быть применены государственными республиканскими и местными органами, научно-исследовательскими организациями и компаниями при разработке рекомендаций по совершенствовании методологической и методической базы системы товародвижения агропродовольственной продукции, обосновании направления повышения эффективности основных механизмов и инструментов функционирования продовольственной товаропроводящей сети, а также при составлении программ и проектов развития товаропроводящей системы регионов, разработке региональных программ развития торгово-сбытовой инфраструктуры продовольственного рынка в регионах. Предложения и выводы, содержащиеся в исследовании, могут быть полезны в практической работе по реформированию существующей системы РТС и созданию НТПС в Казахстане: современных схем, инструментов, моделей и механизма функционирования ТПС, например, оптово-распределительной сети для реализации продовольственной продукции АПК, регулирования отношений между участниками сети

Field of application (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелерін мемлекеттік республикалық және жергілікті билік органдары, ғылыми-зерттеу ұйымдары мен компаниялары ауылшаруашылық азық-түлік өнімдерін бөлу жүйесінің әдістемелік және әдістемелік базасын жетілдіру бойынша ұсынымдар әзірлеуде, негізгі өнімдердің тиімділігін арттыру бағытын негіздеуде, тамақ өнімдерін тарату желісінің жұмыс істеу тетіктері мен құралдары, сондай-ақ өңірлердің тауарды тарату жүйесін дамытудың бағдарламалары мен жобаларын жасау, азық-түлік тауарларының сауда-маркетингтік инфрақұрылымын дамытудың өңірлік бағдарламаларын әзірлеу кезінде қолдануы мүмкін. Зерттеуде қамтылған ұсыныстар мен қорытындылар Қазақстанда қолданыстағы аймақтық тауар өткізу желісі (АТӨЖ) жүйесін реформалау және Ұлттық тауар өткізу жүйесін (ҰТӨЖ) құру бойынша тәжірибелік жұмыста пайдалы болуы мүмкін: қазіргі заманғы схемалар, құралдар, АТӨЖ жұмыс істеуінің үлгілері және механизмдері, мысалы, АТӨЖ үшін көтерме тарату желісі, агроөнеркәсіптік кешеннің азық-түлік өнімдерін өткізу, желі мүшелері арасындағы қатынастарды реттеу барысында.