The object of research, development or design (in Russian) : угольная летучая зола, гуминовые вещества, ризобактерия, картофель

The object of research, development or design (in Kazakh) : көмір күлі, гуминді қосылыстар, ризобактериялар, картоп

Aim of work (in Russian) : Цель исследований – pазработать эффективные почвенные мелиоранты нового поколения (1), комбинирующие УЗ и ГК (a), обеспечивающие их биофункциональность ризобактериями (б), изучить их потенциальное влияние на здоровье и продуктивность почвы (2) и оценить их последующее воздействие на производительность, качество и урожайность картофеля (3) в контролируемых и полевых условиях.

Aim of work (in Kazakh) : Зерттеудің мақсаты – жаңа тиімді топырақ мелиоранттарын жасау (1), құрамына КК және ГҚ (a) біріктіретін, олардың биофункционалдығын ризобактериялармен (б) қамтамасыз ететін, олардың топырақ денсаулығы мен өнімділігіне потенциалды әсерін зерттеу (2) және бақыланатын және егістік жағдайында олардың өнімділігіне, сапасына және картоп өнімділігіне (3) кейінгі әсерін бағалау.

Методы исследования (на русском) : Все эксперименты проводились в лабораторных, тепличных и полевых условиях с использованием современных методов планирования опытов, обработкой результатов и управления процессами.

Методы исследования (на казахском) : Барлық тәжірибелер зертханалық, жылыжай және дала жағдайында тәжірибелерді жоспарлаудың, нәтижелерді өңдеудің және процестерді басқарудың заманауи әдістерін қолдана отырып жүргізілді.

Obtained results and novelty (in Russian) : По результатам проведенных исследований сделаны следующие выводы: 1. В ходе проведения физико-химических анализов проб УЗ Аксуской электростанции установлены следующие качественные характеристики: содержание элементов (%) C – 67,67, O – 20,93, Si – 6,31, Al – 3,08 и другие 2,01.Раман-спектрометрией выявлено наличие в пробах УЗ кварца и оксида железа. Распределение частиц по размеру характеризуются значениями d10 – 4,3 µм, d50 – 31,5 µм и d90 – 86,0 µм. Основными морфологическими типами частиц являются микросферы с непористой гладкой поверхностью. 2. УЗ продемонстрировала более высокую аффинность в отношении ГК; было обнаружено, что адсорбционная способность УЗ увеличивается при нейтральном pH, а также при повышении температуры с 1 до 50 мг ГК / г УЗ при температуре от 18 до 80 °С, соответственно. Модели изотермы Фрейндлиха, Гаркинса-Юра, БЭТ и Дубинина-Радушкевича были использованы для оценки продолжающейся адсорбции и выяснения физико-химических свойств системы адсорбент-адсорбат. Медленное высвобождение адсорбированных ГК из УЗ во время промывания считается эффективным для использования УЗ-ГК в биофункциональных сельскохозяйственных системах для корректировки почвы. 3. Выявлена высокая эффективность применения мелиорантов (угольных компонентов, ризобактерий и композита) по влиянию на рост и развитие картофеля в тепличных условиях. В зависимости от вариантов применения высота картофеля увеличилась на 28-35% и наилучшие показатели были достигнуты при внесении ГК-УЗ-РСРР.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелері бойынша келесі қорытындылар жасалды: 1. Ақсу электр станциясынан алынған сынамалардың физика-химиялық талдаулары барысында келесі сапалық сипаттамалар анықталды: элементтердің мөлшері (%) С - 67,67, О - 20,93, Si - 6,31, Al - 3,08 және т.б. 2,01. Раман спектрометриясы КК үлгілерінде кварц пен темір оксидінің барын анықтады. Бөлшек өлшемдерінің таралуы d10 - 4,3 µм, d50 - 31,5 µм және d90 - 86,0 µм мәндерімен сипатталады. Бөлшектердің негізгі морфологиялық типтері кеуекті емес тегіс беті бар микросфералар болып табылады. 2. ГҚ үшін КК жоғары жақындықты көрсетті; КК адсорбциялық қабілеті бейтарап рН кезінде, сондай-ақ сәйкесінше 18°C температурада 1-ден 50 мг ГҚ/г КК 80°C дейін жоғарылағанда жоғарылайтыны анықталды. Ағымдағы адсорбцияны бағалау және адсорбент-адсорбат жүйесінің физика-химиялық қасиеттерін түсіндіру үшін Фрейндлих, Гаркинс-Юра, БЭТ және Дубинин-Радушкевич изотерма үлгілері қолданылды. Шаймалау кезінде КК адсорбцияланған ГҚ-ның баяу бөлінуі топырақты түзету үшін биофункционалды ауылшаруашылық жүйелерінде КК-ГҚ пайдалану үшін тиімді болып саналады. 3. Мелиоранттарды (көмір компоненттері, ризобактериялар және композит) қолданудың жоғары тиімділігі олардың жылыжай жағдайында картоптың өсуі мен дамуына әсері бойынша анықталды. Қолдану нұсқаларына байланысты картоптың биіктігі 28-35% ұлғайып, ГҚ-КК-ӨӨЫР енгізу арқылы ең жақсы нәтижелерге қол жеткізілді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Технико-экономические показатели данного этапа исследований включают результаты, полученные при проведении запланированных экспериментов и оценки их экономической значимости.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Ғылыми жұмыс кезеңінің техникалық-экономикалық көрсеткіші жоспарланған тәжірибелер мен экономикалық өзектілігін бағалау арқылы алынған нәтижелермен сипатталады.

Level of implementation (in Russian) : нет

Level of implementation (in Kazakh) : жоқ

Efficiency (in Russian) : Будет создана теоретическая и методологическая основа для создания мелиоранта.

Efficiency (in Kazakh) : Мелиорантты жасау үшін теориялық және әдіснамалық негіз құрылады.

Field of application (in Russian) : Биотехнология, микробиология, экология, сельское хозяйство

Field of application (in Kazakh) : Биотехнология, микробиология, экология, ауыл шаруашылығы