The object of research, development or design (in Russian) : трактаты аль-Фараби «Усул ъилм ат-табиъа», «Китабул-Ахлак» и «Китабул-Хуруф»

The object of research, development or design (in Kazakh) : Әбу Наср әл-Фарабидің «Китабул Ахлақ», «Усул ъилм ат-табиъа» және «Китабул-Хуруф» трактаттары

Aim of work (in Russian) : Цель проекта заключается в переводе трактатов аль-Фараби «Усул ъилм ат-табиъа», «Китабул-Ахлак», «Китабул-Хуруф», формировании теолингвистического дискурса по ним и введении в научно-педагогический оборот.

Aim of work (in Kazakh) : Әл-Фарабидің «Усул ъилм ат-табиъа», «Китабул-Ахлақ» атты трактаттарын алғаш рет қазақ және орыс тілдеріне, Китабул-Хуруф» трактатын түпнұсқадан қазақ тіліне аударып, олардың әрқайсысының теолингвистикалық дискурсын қалыптастырып, кешенді зерттеу арқылы ғылыми-педагогикалық айналымға енгізу.

Методы исследования (на русском) : Методы исследования – сравнительный, сравнительно-типологический, цифровой расчет, систематизация, группировка, обобщение, описание, комплексный анализ, компонентный анализ, семантическое моделирование, интерпретация, текстологический, герменевтический, источниковедческий, теолингвистический анализ и способы перевода.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдістері салыстырмалы, салыстырмалы типологиялық, сандық есептеу, жүйелеу, топтау, жалпылау, сипаттау, кешенді талдау, компоненттік талдау, семантикалық модельдеу, интерпретация, текстологиялық, герменевтикалық, деректанулық зерттеу, теолингвистикалық талдау және аударма әдістері қолданылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : 1) впервые в казахском фарабиоведении выявлены трактаты аль-Фараби «Усул ъилм ат-табиъа», «Китабул-ахлак», найден ряд рукописей, изучен и сопоставлен; 2) впервые три вышеупомянутых трактата были переведены на казахский язык и два из них (кроме «Китабул-Хуруф») на русский язык; 3) впервые проведен текстологический анализ этих трех трактатов; 4) впервые был спредставлен теолингвистический дискурс в фарабиоведении на основе трех трактатов. Проведено сравнение и сопоставление рукописей трех трактатов в государственных, частных и зарубежных фондах; В процессе перевода был сформирован арабо-казахско-русский глоссарий, позволивший сделать перевод трактата аль-Фараби «Усул ъилм ат-табиъа» на казахский и русский языки; «Китабул-ахлак» на казахский и русский языки; «Китабул-Хуруф» на казахский язык и издать в виде книг; по трем трактатам проведен текстологический анализ, сформирован теолингвистический дискурс, издана монография; проанализированы два неопубликованных трактата аль-Фараби о духовном наследии, этических ценностях между человеком, обществом и цивилизацией, и определено, что мысли и философские выводы в трактатах соответствуют национальному мировоззрению; кроме того, результаты исследования были опубликованы в виде 10 статей в журналах, представляемых ККСОН, а также рассмотрены на международном круглом столе и научно-познавательном семинаре и опубликованы в сборнике материалов.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 1) Қазақстандық фарабитануда алғаш рет әл-Фарабидің «Усул ъилм ат-табиъа», «Китабул-Ахлақ» трактаттары анықталып, қолжазбалары табылып, зерттелді; 2) алғаш рет аталмыш үш трактат қазақ тіліне және оның екеуі («Китабул-Хуруф») орыс тіліне аударылды; 3) алғаш рет осы үш трактатқа текстологиялық талдау жасалды; 4) Фарабитануда алғаш рет аталмыш трактаттар негізінде теолингвистикалық дискурс тұжырымдалды. Мемлекеттік,жеке және шетелдік қорлардағы қолжазба нұсқалары салыстырылды; Аудару барысында негіз болатын лексикалық қабатты көрсететін глоссарий қалыптасып, әл-Фарабидің «Усул ъилм ат-табиъа» (Табиғат ғылымының негіздері) атты трактатының қазақ және орыс тілдеріне аудармасы кітап ретінде баспадан шықты; Әл-Фарабидің «Китабул-Ахлақ» (Этика кітабы) атты трактатының қазақ және орыс тілдеріне аудармасы баспадан кітап ретінде шықты; Әл-Фарабидің «Китабул-Хуруф» (Әріптер кітабы) атты трактатының қазақ тіліне аудармасы баспадан кітап ретінде шықты; Үш трактат бойынша текстологиялық талдау жасалып, теолингвистикалық дискурс қалыптастырылып, монография шықты; әл-Фарабидің ғылыми айналымға енбеген екі трактатындағы рухани мұра ой-толғамдары, этикалық құндылықтар сарапталып, трактаттарындағы ой-пікірлердің, философиялық тұжырымдардың ұлттық дүниетаныммен сабақтасатындығы анықталды; Сонымен қатар зерттеу нәтижелері БҒССҚК ұсынған журналдарда 10 мақала ретінде, дөңгелек үстел мен ғылымдық-танымдық семинарда сыннан өтіп, материалдар жинағында да жарияланды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : нет

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : жоқ

Level of implementation (in Russian) : Полученные результаты в ходе НИР уже используются в процессе дисциплины «Фарабиеведение», при изучении средневековых рукописей, в том числе при чтении, распознавании и переводе рукописей аль-Фараби, а также в исследованиях молодых востоковедов, философов и теологов.

Level of implementation (in Kazakh) : Алынған нәтижелер ҒЗЖ ретінде Фарабитану ілімдері пәнінде, ортағасырлық қолжазбаларды зерделеуде, оның ішінде әл-Фараби қолжазбаларын оқып, тану мен аударуда, сонымен қатар жас шығыстанушы, философ, дінтанушылардың зерттеулерінде қолданыс табады.

Efficiency (in Russian) : Непосредственная работа со средневековыми арабоязычными текстами, в числе которых рукописи аль-Фараби в рамках проекта даст корректный, продуктивный результат как для перевода, так и для исследования. Также перевод и изучение рукописи, не ставшей объектом исследования, хранящейся в зарубежных фондах, представляют актуальность и эффективность исследования как для науки, так и для ученого.

Efficiency (in Kazakh) : Жоба аясындағы ортағасырлық араб тіліндегі мәтіндермен, оның ішінде әл-Фарабидің қолжазбаларымен тікелей жұмыс аударма мен зерттеудедұрыс ақпарат пен өнімді нәтиже береді. Сондай-ақ, зерттеу нышанына айналмаған, тіпті шетелдік қорларда сақталған қолжазбаны аудару мен зерттеп зерделеу ғылым үшін де, ғалым үшін де тиімді болуымен қатар өзекті.

Field of application (in Russian) : фарабиеведение, лингвистика, востоковедение, переводоведение, философия

Field of application (in Kazakh) : фарабитану, лингвистика, шығыстану, аударматану, философия