Inventory number IRN Number of state registration
0222РК00438 AP08855868-OT-22 0120РК00619
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Заключительный Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 2
International publications: 1 Publications Web of science: 3 Publications Scopus: 1
Number of books Appendicies Sources
1 2 50
Total number of pages Patents Illustrations
68 2 43
Amount of funding Code of the program Table
20684413.8 AP08855868 6
Name of work
Растворы серы в диметилсульфоксиде – прекурсоры для получения наночастиц серы и нанокомпозитов на их основе
Report title
Type of work Source of funding The product offerred for implementation
Fundamental Материалы
Report authors
Уракаев Фарит Хисамутдинович , Буркитбаев Мухамбеткали , Джарлыкасимова Динар Нуркасимовна , Нусюпаева Айгерим Айтжановна ,
0
2
1
1
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Некоммерческое акционерное общество "Казахский национальный университет имени аль-Фараби"
Abbreviated name of the service recipient НАО "КазНУ им. аль-Фараби"
Abstract

Объектом исследования являются растворы серы в диметилсульфоксиде (ДМСО), (CH3)2=S=O, наночастицы серы (наносера) и нанокомпозиты на их основе.

Күкірттің диметилсульфоксидтегі (ДМСО), (CH3)2=S=O ерітінділері, күкірт нанобөлшектері (нанокүкірт) және олардың негізіндегі нанокомпозиттер.

Проведение с растворами солей металлов и серы в ДМСО синтеза – осаждения наносеры, а со-осаждением нерастворимых в воде нанокомпозитов.

ДМСО металл тұздары мен күкірт ерітінділерімен синтездеу – нанокүкіртті тұндыру және суда ерімейтін нанокомпозиттерді бірге тұндыру.

Для получения наносеры, нанокомпозитов и наноструктур на ее основе применялись сольвотермические процессы и реакции в интервале температур от комнатной до 175°C. Исследование размеров частиц, морфологии, свойств и структуры образцов полученных продуктов проводились современными методами физико-химического анализа: ИК- и КР-спектроскопии; спектрофотометрия, рентгенофазовый анализ, динамическое рассеяния света, термический анализ, электронной микроскопии (СЭМ и ПЭМ).

Нанокүкірт, нанокомпозиттер және оның негізіндегі наноқұрылымдарды алу үшін бөлме температурасынан 175°С-қа дейінгі температура диапазонында солвотермиялық процестер мен реакциялар қолданылды. Алынған өнімдердің бөлшектерінің өлшемдерін, морфологиясын, қасиеттері мен құрылымын зерттеу физикалық-химиялық талдаудың заманауи әдістерін қолдану арқылы жүзеге асырылды: ИҚ және Раман спектроскопиясы; спектрофотометрия, рентгендік фазалық талдау, жарықтың динамикалық шашырауы, термиялық талдау, электронды микроскопия (СЭМ және ПЭМ).

Разработаны новые растворные и механохимические способы получения наносеры и их нанокомпозитов с неорганическими соединениями в ДМСО. ДМСО, как и вода, является растворителем, неограниченно смешивается с водой и имеет ряд преимуществ: растворяет серу (построена диаграмма растворимости в системе ДМСО-сера); наносера образуется «высаливанием» из растворов серы в ДМСО с применением антирастворителя – воды, или осаждается при остывании растворов до комнатной температуры; содержит в молекуле связанный атом серы со способностью вступать в химические реакции и имеет высокую температуру кипения для реализации сольвотермических реакций, например, галогенидов серебра (S/AgX/Ag, X = Cl, Br, I)), сульфидов (S/Ag2S, S/CdS, S/CuS, S/ZnS), а гидролизом - оксидов металлов (никеля – S/NiO, и титана – S/TiO2); впервые в системе ДМСО-вода получены функциональные серосодержащие препараты «сульфат/фосфатные наноудобрения - S/N/SO4, S/N/PO4» и проведены их полевые испытания на ряде культурных растений; предложен, разработан и внедрен в научную практику метод «механохимическая перекристаллизация» в твердофазных системах с малыми добавками ДМСО - растворителя и твердофазных прекурсоров реагентов-разбавителей для стабилизации наночастиц.

ДМСО бейорганикалық қосылыстармен нанокүкірт пен олардың нанокомпозиттерін алу үшін жаңа ерітінді және механикохимиялық әдістер әзірленді. ДМСО су сияқты еріткіш болып табылады, ол сумен шексіз араласады және бірқатар артықшылықтарға ие: күкіртті ерітеді (Диметилсульфоксидтің күкірт жүйесіндегі ерігіштік диаграммасы салынған); нанокүкірт Диметилсульфоксид күкірт ерітінділерінен анти еріткіш – суды пайдаланып «тұздану» арқылы түзіледі немесе ерітінділер бөлме температурасына дейін суыған кезде тұнбаға түседі; құрамында химиялық реакцияларға түсу қабілеті бар молекулада байланысқан күкірт атомы бар және солвотермиялық реакцияларды жүзеге асыру үшін жоғары қайнау температурасы бар, мысалы, күміс галогенидтері (S/AgX/Ag, X = Cl, Br, I)) , сульфидтер (S/Ag2S, S /CdS, S/CuS, S/ZnS), ал гидролиз арқылы – металл оксидтері (никель – S/NiO және титан – S/TiO2); ДМСО -су жүйесінде алғаш рет құрамында күкірті бар «сульфат/фосфат нанотыңайтқыштары – S/N/SO4, S/N/PO4» функционалдық препараттар алынды және олардың бірқатар мәдени өсімдіктерде далалық сынақтары жүргізілді.

Основные конструктивные и технико экономические показатели отсутствуют.

Қазіргі уақытта негізгі жобалық және техникалық-экономикалық көрсеткіштер белгіленбеген.

Степень внедрения в настоящее время для ряда образцов полученных продуктов определена как «Готовы к применению».

Іске асыру дәрежесі қазіргі уақытта алынған өнімдердің бірқатар үлгілері үшін «Пайдалануға дайын» ретінде анықталады.

Установлена высокая эффективность полученных продуктов при изучении их биологических, гидрофобных, фотокаталитических и электрохимических свойств.

Алынған өнімдердің биологиялық, гидрофобтық, фотокаталитикалық және электрохимиялық қасиеттерін зерттеудегі жоғары тиімділігі анықталды.

Биомедицина, сельское хозяйство, строительство и энергетика.

Биомедицина, ауыл шаруашылығы, құрылыс және энергетика.

UDC indices
УДК 330.342
International classifier codes
31.15.37;
Readiness of the development for implementation
Key words in Russian
диметилфоксид; сера; неорганические соединения; растворы; наночастицы; нанокомпозиты; получение; свойства; применение;
Key words in Kazakh
диметилфоксид; күкірт; бейорганикалық қосылыстар; ерітінділер; нанобөлшектері; нанокомпозиттер; өндірісі; қасиеттері; қолданылуы;
Head of the organization Тасибеков Хайдар Сулейманович Проректор / Член правления
Head of work Уракаев Фарит Хисамутдинович Доктор химических наук / Старший научный сотрудник
Native executive in charge