The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования являются новые третичные фосфинсульфиды - серосодержащие фосфорорганические экстрагенты тяжелых металлов.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектісі құрамында күкірті бар ауыр металдардың фосфорорганикалық экстрагенттері – жаңа үшінші реттік фосфин сульфидтер.

Aim of work (in Russian) : Цель работы: Создание новых функциональных серосодержащих фосфорорганических экстрагентов тяжелых металлов, а именно, наиболее потенциально эффективных третичных фосфинсульфидов, с разработкой оригинальных технологически и экологически приемлемых методов их синтеза на основе доступного и техногенного сырья – элементных фосфора и серы, и исследование их экстракционных свойств по отношению к урану и сопутствующим РМ и РЗМ.

Aim of work (in Kazakh) : Жұмыстың мақсаты: Қол жетімді және техногенді шикізат - элемент фосфор мен күкірт органикалық қосылыстар негізінде синтездеудің бірегей технологиялық және экологиялық қолайлы әдістерін жасаумен жаңа функционалды күкірт құрамды фосфорорганикалық экстрагенттерді, атап айтқанда, ең жоғары потенциалды тиімді үшінші реттік фосфин сульфидтерін әзірлеу, олардың экстракциялық қасиеттерін уран және ілеспе СМ және СЖМ қатысты зерттеу.

Методы исследования (на русском) : Методы исследования: ЯМР 1Н,13C, 31Р и ИК спектроскопии. Титриметрические, фотометрические, атомно-абсорбционный и атомно-эмиссионный методами методы определения элементов.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдістері: 1H, 13C, 31P ЯМР және ИҚ спектроскопиясы. Элементтерді анықтаудың титриметриялық, фотометриялық, атомдық адсорбциялық және атомдық эмиссиялық әдістері.

Obtained results and novelty (in Russian) : Результаты работы и их новизна: 2020 г. Синтезированы вторичные фосфинсульфиды - исходные соединения для дальнейшей разработки методов получения ранее не известных или труднодоступных серосодержащих фосфорорганических соединений на основе элементных фосфора и серы. 2021 г. Разработаны новые удобные методы синтеза ранее не известных или труднодоступных третичных фосфинсульфидов с целью создания на их основе новых экстрагентов тяжелых металлов 2022 г. Синтезированы выявленные наиболее эффективные фосфор-, серосодержащие экстрагенты. Наработаны и испытаны укрупненные партии наиболее эффективных экстрагентов. Научная новизна заключается в разработке оригинальных подходов к синтезу новых третичных фосфинсульфидов на основе элементных фосфора и серы, а также поиску и созданию новых высокоэффективных экстрагентов тяжелых металлов (урана и других сопутствующих металлов, в том числе РМ и РЗМ) с учетом особенностей рудного и техногенного сырья Казахстана.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жұмыстың нәтижелері және олардың жаңалығы: 2020 ж. Екінші реттік фосфин сульфидтері синтезделді – элемент фосфор мен күкірт негізінде бұрын белгісіз немесе табу қиын құрамында күкірті бар фосфорорганикалық қосылыстарды алу әдістерін одан әрі дамытуға арналған бастапқы қосылыстар. 2021 ж. Бұрын белгісіз немесе қол жетімсіз үшінші реттік фосфин сульфидтерін синтездеудің жаңа ыңғайлы әдістері олардың негізінде жаңа ауыр металл экстрагенттерін жасау үшін әзірленді. 2022 ж. Ең тиімді құрамында фосфор және күкірт бар экстрагенттер синтезделіп анықталды. Ең тиімді экстрагенттердің үлкейтілген партиялары әзірленді және сынақтан өтті. Жұмыстың ғылыми жаңалығы элемент фосфор және күкірт негізіндегі жаңа үшінші реттік фосфинсульфидтерін синтездеудің өзіндік тәсілдерін әзірлеу, сондай-ақ Қазақстанның кенді және техногенді шикізат ерекшелігін ескере отырып, ауыр металдардың (уран мен ілеспе металдардың, соның ішінде СМ және СЖМ) жаңа жоғары тиімді экстрагенттерін іздеу және құру болып табылады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Основные конструктивные и технико-экономические показатели: экологически безопасные, технологичные "бесхлорных" методы синтеза новых, ранее неизвестных фосфинсульфидов непосредственно из красного фосфора, серы и доступных органических галогенидов серосодержащих алкенов, не требующих больших затрат энергии и ресурсов.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Негізгі конструктивтік және техникалық-экономикалық көрсеткіштер. Үлкен энергия мен ресурстарды талап етпейтін қызыл фосфордан, күкірттен және құрамында күкірті бар алкендердің қол жетімді органикалық галогенидтерінен жаңа, бұрын белгісіз фосфинсульфидтерді синтездеудің экологиялық қауіпсіз, технологиялық "хлорсыз" әдістері.

Level of implementation (in Russian) : не внедрено.

Level of implementation (in Kazakh) : енгізілмеген.

Efficiency (in Russian) : Эффективность будет обеспечена за счет повышения ресурсной продуктивности, охраны окружающей среды и рентабельной добычи трансурановых, РМ и РЗЭ из бедных полиметаллических руд и отходов.

Efficiency (in Kazakh) : Тиімділік ресурстардың өнімділігін арттыру, қоршаған ортаны қорғау және трансурандық, сирек және сирек элементтерді кедей полиметалл кендерінен үнемді өндіру арқылы қамтамасыз етеді.

Field of application (in Russian) : Область применения Разработанные инновационные экстрагенты могут найти широкое применение в экстракционных процессах извлечения, концентрирования и разделения металлов в гидрометаллургической отрасли Казахстана.

Field of application (in Kazakh) : Қолдану аясы: Әзірленген инновациялық экстрагенттер Қазақстанның гидрометаллургия өнеркәсібінде металдарды (уран және ілеспе металдар) алу, концентрлеу және бөлу экстракциялық процестерінде кеңінен қолдана алады.