The object of research, development or design (in Russian) : Объектами исследований являются – Технология скважинной добычи урана в различных горно-геологических условиях на месторождениях Республики Казахстан.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектілері-Қазақстан Республикасының кен орындарында әртүрлі тау-кен-геологиялық жағдайларда уранды ұңғымалық өндіру технологиясы болып табылады.

Aim of work (in Russian) : Цель работы - Повышение эффективности скважинной разработки урановых руд на основе инновационной технологии интенсификации скважинной добычи урана с применением гидродинамического устройства декольматации в сочетании с химическими реагентами многофункционального назначения.

Aim of work (in Kazakh) : Жұмыстың мақсаты-көпфункционалды химиялық реагенттермен ұштастыра отырып, гидродинамикалық декольматация құрылғысын қолдана отырып, уран ұңғымасын өндіруді интенсификациялаудың инновациялық технологиясы негізінде уран кендерін ұңғымалық игерудің тиімділігін арттыру.

Методы исследования (на русском) : Метод и методология проведения исследований – при проведении настоящих исследований использованы: метод сравнительного анализа эффективности, теоритические и экспериментальные исследования. При проведении анализа эффективности скважиной добычи урана были проанализированы действующие геотехнологические параметры скважин на месторождениях урана «Ирколь» и «Северный Харасан», «Канжуган», «Карамурун». При проведении лабораторных исследований были применены аналитические, рентгенофазовые с использованием современного лабораторного оборудования.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу жүргізу әдісі мен әдістемесі – осы зерттеулерді жүргізу кезінде: тиімділікті салыстырмалы талдау әдісі, теориялық және эксперименттік зерттеулер қолданылды. Уран өндіру ұңғымасының тиімділігіне талдау жүргізу кезінде "Ирколь" және "Северный Харасан", "Канжуган", "Карамурун"уран кен орындарындағы ұңғымалардың қолданыстағы геотехнологиялық параметрлері талданды. Зертханалық зерттеулер жүргізу кезінде заманауи зертханалық жабдықты пайдалана отырып, аналитикалық, рентгендік фазалық зерттеулер қолданылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Результаты работы и их новизна. - обобщены геотехнологические параметры скважиной добычи урана на месторождениях «Северный Хорасан» и «Ирколь», «Канжуган» и «Карамурун»; - изучена структура и количественно-качественные параметры осадкообразований в условиях скважинной добычи урана, установлено, что основу осадкообразований составляют карбонатные породы от 29 до 100 % от общей массы осадков (анкерит, доломит, магнезит, гипс); - изучены применяемые методы интенсификации скважинной добычи урана установлены их положительные и отрицательные стороны. Новизна заключается в том, что установленная структура и количественно-качественные параметры осадкообразований подтверждает выпадение в осадок карбонатных и глинистых минералов в условиях сернокислотной скважиной добычи урана, а себестоимость применяемых методы интенсификации скважинной добычи урана в сложных горно-геологических условиях повышается при увеличении трудозатрат и снижении производительности труда.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жұмыс нәтижелері және олардың жаңалығы. - "Северный Хорасан" және "Ирколь", "Канжуган" және "Карамурун"кен орындарында уран өндіру ұңғымасының геотехнологиялық параметрлері жинақталды; - - уранды ұңғымалық өндіру жағдайында жауын-шашынның құрылымы мен сандық-сапалық параметрлері зерттелді, жауын-шашынның негізін жауын-шашынның жалпы массасының 29-дан 100% - на дейінгі карбонатты жыныстар (анкерит, доломит, магнезит, гипс)құрайтыны анықталды; - уранды ұңғымалық өндіруді қарқындатудың қолданылатын әдістері зерттелді, олардың оң және теріс жақтары анықталды. Жаңалық мынада: жауын-шашынның белгіленген құрылымы мен сандық-сапалық параметрлері уран өндірудің күкірт қышқылды ұңғымасы жағдайында карбонатты және сазды минералдардың тұнбаға түсуін растайды, ал күрделі тау-кен геологиялық жағдайында уранды ұңғымалық өндіруді қарқындату әдістері еңбек шығындарының артуымен және еңбек өнімділігінің төмендеуімен жоғарылайды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Основные конструктивные, технологические и технико-эксплуатационные характеристики. По результатам исследований была разработана и опробована технология интенсификации подземного скважинного выщелачивания с применением гидродинамического устройства в сочетании с комплексом химических реагентов многофункционального назначения, на основании опытно-промышленных испытаний было установлено увеличение производительности скважин на 20 % а период бесперебойной работы повысился на 30 – 40 %, эксплуатационные расходы снижены на 10 %.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Негізгі құрылымдық, технологиялық және техникалық-пайдалану сипаттамалары. Зерттеу нәтижелері бойынша мыналар анықталды: гипс құрамы 100%-ға дейін болатын ұңғымадағы шөгінділердің сандық және сапалық сипаттамалары зертханалық жағдайда күрделі қасиеттері бар HF – 10%, H2SO4 – 1%, ПАВ – 1% - дан тұратын шөгінділерді жою және алдын-алу үшін химиялық реагенттердің тиімді құрамы таңдалды.

Level of implementation (in Russian) : Степень внедрения – разработанная технология интенсификации подземного скважинного выщелачивания может быть использован при проектировании и отработке месторождений скважинным способом в рудах со сложными горно-геологическими условиями.

Level of implementation (in Kazakh) : Іске асыру дәрежесі - химиялық реагенттердің әзірленген құрамы тау -кен жұмыстарын жобалауда және күрделі тау -геологиялық жағдайларда уран өндіруді интенсификациялау бойынша жұмыстарды жоспарлауда қолданылуы мүмкін.

Efficiency (in Russian) : Экономическая эффективность или значимость работы – Разработанная технология интенсификации подземного скважинного выщелачивания позволяет сократить эксплуатационные расходы на добычу на 10 % и повысить производительность и период бесперебойной работы скважин в сложных горно-геологических условиях, за счет эффективного разрушения, удаления и предотвращения осадкообразующих компонентов в скважине гидродинамическим воздействием в сочетании с химическими реагентами многофункционального назначения.

Efficiency (in Kazakh) : Жұмыстың экономикалық тиімділігі немесе маңыздылығы-өнімді көкжиекте шөгінділер мен түзілімдерді жою нәтижелілігі есебінен геотехнологиялық ұңғымалардың өнімділігін арттыруға, сондай-ақ күрделі тау-кен геологиялық жағдайларда уранды ұңғымалық өндірудің геотехнологиялық параметрлерін қарқындату тиімділігін арттыруға және түпкілікті өнімнің өзіндік құнын төмендетуге мүмкіндік беретін шөгінді түзілімдердің құрылымы мен сандық-сапалық сипаттамалары айқындалды.

Field of application (in Russian) : Область применения: совершенствование скважинных способов разработки месторождений полезных ископаемых, в том числе урана.

Field of application (in Kazakh) : Қолдану аймағы: пайдалы қазбалар кен орындарын, соның ішінде уранды игерудің ұңғымалық әдістерін жетілдіру.